Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Árgangur

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1921, Blaðsíða 77

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1921, Blaðsíða 77
77 engin ástæða hefði verið til flytja hana þaðan, hefði hún verið þar. Engar sagnir eru um að Þorleifs-haugur hafi verið norður af þeim stað og engin merki sjást til þess. Ekki er gefið í skyn í þættinum, að lögrjettan sje á öðrum stað þá en fyrrum. Engar af þeim sög- um, 8em til eru frá því fyrir þann tima, geta neitt um, að lögrjett- an hafi verið flutt úr sínum forna stað. Hvergi er minnst á neinn flutning lögrjettunnar fyr en 1563, en þá er sögð fram komin knýjandi nauðsyn til flutningsins Að lögrjettan hafi verið norðarlega á völlunum austan ár, kemur vel heim við frásagnir þær er áður var getið í Njálss. og Sturl.-s. o. fl., og ekki að eins við Þorleifs- þátt Orðatiltækið að ganga upp á völlu á engu ver við um þessa völlu en hina nyrðri, þegar gengið er vestan yfir á, yfir brúna, og þaðan upp eftir. Sá staður, sem jeg á við austan ár, er um 300 m. sunnar en sá, er þeir S G. og S V. áttu við, og hefir verið hjer um bil helmingi nær brúnni. En hvort heldur hafa átt sjer stað 3, eða ekki nema 2 lög- rjettuflutningar alls, einn í hólma af völlunum, annar úr sama hólma á síðasta lögrjettu9tað, þá kann það samt að vera rjett, að lögrjettan hafi verið í fornöld norðarlega á völlum, sem verið hafi austan árinnar. En sannanir verða ekki færðar fram fyrir því að svo stöddu. Eins og kunnugt er og áður var drepið á var lögrjettan ekki í neinni búð eða tjaldaðri tótt fyr en 16911. Kálund álítur að hún hafi þó verið í eins konar girðingu eða opinni tótt; ræður það af orðalaginu nm »lögrjettunnar uppbygging«, ad hun mætti til eins almennilegs þijnghuss verda endurbætt«, er það var ákveðið 1690, og í annan stað af gömlum uppdráttum af lögrjettunni. Þessir uppdrættir hafa nú verið prentaðir í Alþb ísl. I, bls. 2 og II., bls. 364; er hinn fyrri að líkindum af lögrjfttu svo sem hún var áður en tótt hefir verið gerð um hana, eins og hún var úti í hólmanum, því að þar mun engin tótt hafa verið um hana;2 en hinn yngri, sem á raunar að vera frá 1593 og því af lögrjettu árið áður en 1) Sbr. ísl. beskr. I, 126—130. 2) S. G. markar á nppdrætti sínum óljósar leifar af lögrjettunni, hringmynd- aðar, 1 hólmanum, merktar á uppdrættinum aftan við Alþst. 83; shr. skrána, og bls. 42, þar sem hann segir að þær sjeu 15 álnir að þvermáli og „eflamt vera leifar af upphækkun, sem hefir verið hlaðin undir bekkina11. o. s. frv. — Jeg hefi margsinnis, og við mismunandi hirtu og veður, skygnst eftir þessum lögrjettn- og öðrum mann- virkja leifum, sem S. G. segir að sjáist í hólmannm, en hefi aldrei sjeð þeirra hinn minnsta vott. Má undarlegt heita, ef þetta hefir verið sýnilegt, frá því á 16., 17. og 18. öld, um 1860, en siðan horfið algerlega. — Ekki hefir B. G. markað neitt af þessu i hólmanum.
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116

x

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Árbók Hins íslenzka fornleifafélags
https://timarit.is/publication/97

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.