Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1921, Page 13

13
ið við, nýir þingmenn taka þær svo sem að erfðum eftir þá er frá
höfðu fallið, og jafnvel enn fleiri nýjar búðir bætast við, tók karli
að sárna allur þessi usli og jarðrask, og átroðningur þingmannanna
og hesta þeirra, og klagaði undan því við konung sjálfan, sem þá
var Kristján 61. Sendi sjera Jón kvörtunarskjal sitt fyrst til yfir-
manns síns og kirkjunnar, Jóns byskups Árnasonar, til þess að hann
ljeti álit sitt fylgja því úr garði, enda hefir hann kunnað að vænta
meðmæla byskups til þess að fá rjettan hlut sinn. Byskup hefir
ritað þessa umkvörtun i brjefabók sína, sem hjer er í Þjóðskjala-
safninu; er hún í »Copíubók* danskra bréfa fyrir drin 1728—36, bls.
1065—66. Er óþarft að setja hjer bænaskrá þessa, því að útdráttur
er úr henni í konungsbrjefi því er hún orsakaði og brátt skal getið.
— Jón byskup tók ekki vel undir mál prests í fyrstu. Er svar
hans að finna í brjefabók hans, hinni íslenzku, »Copíubókt iF.,«
1734 - 36, bls. 1078—81, sem og er í Þjóðskjalasafninu. Það er rit-
að 2. sept. 1736 og er upphafið og kaflinn um búðabyggingarnar á
þessa leið:
»Nú samstundes medtók eg ydart vinsamlegt Sendebref af Dato
23. Aug. Þess næstlidna, med innlagdre Supplicatiu til Kongl. Mayt.
vidvijkiande þeim átrodninge sem þier verded ad lijda af þijng-
monnum um alþijngistijmann, uppá hvoria þier bidied ad eg villde
Erklæra. Hef eg teked þad efne i beþeinking, og med þvi eg sie
ecki, ad mijn Erklæring kunne ad ridum ad stoda yður þa falla
mier inn þau urræde ad senda a morgun mann strax til ydar, ef
gud lofar, og lata ydur vita hvad mier þiker ad ydar málefne,
sem þier vilied frammfæra fvrer Kongl. Mayt.
1°. Þad er fyrst um budernar, sem eg helld ad ecke verde ad
neinu og er þad ydur sialfum ad kenna, þvi þier hafed ecke lagt
til vissa skilmála, þegar þier hafed leift þeim og þeim, ad gióra
usla á Jórdunne og smyda sier topt; hefdud þier sagt: þad hef eg i
skilmála ad toptinn sie i mijnum ummradum so eg liáe hana hvori-
um eg vil, þegar þier bruked hana ecki sialfur, þa hefdud þier
þurft ad kvarta yfer þvi, ad þeir liede topternar; eda sellde hvor
utaf sier: Med þvi þier hafed ecki brukad þennann skilmála, þa
kann eg ecki ad sia ad þier hafed neirn Rett til ad meina þeim
sem þier hafed einu sinne leift ad smijda topt, ad lia hana Sijnum
gódumm vin, so leinge sem haDn lifer, og ecki þarf ad reparera
1) Eins og síðar mnn sagt, átti Jens Madtzsen Spendrup, sýslumaður i Skaga-
fjarðarsýslu, 32. búð. Hann dó haustið 1735. Sumarið 1736 hefir einhver viljað
nota hina auðu búðartótt hans, en það hefir sjera Jón ekki viljað lúta sjer lynda
bótalaust. Þetta kann að hafa hrundið honum og öllu þessu máli af stað.