Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1921, Page 28

28
sem nefnd er í Sturlunga-s. Hafi Snorri notað Hlaðbúð eina og hún
því að rjettu verið »búð Snorra goða«, verður að líta svo á,
að höfundi Njáls-s. hafi ekki verið það kunnugt, og er það
nokkuð ólíklegt. Hafi hún aftur á móti ekki verið það, en þó fylgt
Snorrunga-goðorði siðar, verður að líta annaðhvort svo á, að hún
hafi raunar fylgt goðorðinu um daga Snorra, þótt hann væri ekki í
henni sjálfur þau sumur, er Njáls-s. segir frá, heldur annari, sem
því var við hann kend, eða, að hún hafi ekki fyr en seinna, raá
ske fyrst eftir hans daga, verið notuð af þeim er áttu goðorðið.
Um það, hvar hún þá hafi staðið (samkvæmt Njáls-s. og Sturl.-s.),
skal rætt síðar.
Þeir Sigurðarnir hjeldu því fram, að Virkisbúð, sem nefnd er í
145. k. Njáls-s., hafi verið búð Snorra goða; byggja það eingöngu á
því, að Snorri hafi fylkt milli sinnar búðar og Hlaðbúðar, svo sem
þeir álitu (sbr. það er nú var sagt hjer á undan) og svo, í sambandi
við það, þessari frásögn: »Þeir Flosi hörfuðu neðan milli Virkis-
búðar ok Hlaðbúðar. Snorri goði hafði þar fylkt fyri liði sinu svá
þykkt, at þeim gekk eigi þar at fara«. Sbr. og framhald frásög-
unnar: Skapti — — gekk — til búðar Snorra goða-----------enn
er hann var eigi allt kominn at búðardurunum Snorra, þá var bar-
daginn sem óðastr. Þeir Ásgrímr ok hans menn gengu þar þá at
neðan. — — — Skaut hann þá spjóti til Skapta«. — Sjest af þessu
að vísu, að Virkisbúð hefir verið nálægt búð Snorra, en ekki að hún
hafi verið »búð Snorra goða«, og að höfundur sögunnar greinir þær
tvær búðir að með nöfnunum, eins og Hlaðhúð og búð Snorra goða.
Ennfremur virðist Virkisbúð og Hlaðbúð hafa staðið svo náið hvor
annari, að ekki var búð á rnilli, og að líkindum hefir Virkisbúð
verið norðar, samkvæmt því er áður var sagt um fylkinguna og
Hlaðbúð, sennilega litlu neðar eða austar en búð Snorra goða.
Njáls-s. nefnir ekki oftar Virkisbúð og ekki er hún nefnd í öðrum
sögum. Virkisleifarnar, sem þeim S. Gr. og S. V. virðast vera aust-
anvið Snorra-búð þykja þeim benda til að hún hafi verið virkisbúð
og þá einmitt þessi Virkisbúð, er nefnd er í Njáls-s.1
I rauninni eru hjer engar verulegar virkisleifar sjáanlegar, en
mikill jarðvegur er hjer settur saman og »virðist« S. V. að hann
1) Sbr. Alþst. 16 og Árb. 1880, bls. 17—18 og 46. — D. Br. talar einnig nm
þetta virki i Fortm. og Nuthj., bls. 209—10 og 215, en hann virðist þó ekki eiga
við hið sama og þeir S. G. og S. V., heldur, eins og áðnr er sagt, þá smá-garða-
búta, er lýst var hjer að framan, og sem munu stafa frá uppgrefti S. V. 1880,
hinu „djúpa ræsi“, er hann „ljet grafa um gaflhlaðið að utan“, hina yztu hleðslu,
sem hann fann.