Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1921, Blaðsíða 47

47
andet er Lögretten eller Huset, hvori begge de verdslige Retter,
Laugtings- og Ober-retten holdes«. Hefir þá verih hætt að halda
landsyfirrjettinn í amtmannsstotunni eftir þvi. Hve lengi hún
hefir staðið, er mjer ókunnugt; má vera að hún hafi hangið
uppi þangað til þinghaldið á Þingvelli lagðist niður, 1798. — Raun-
ar hefur S. G ritað við þessi orð búðaskipunarinnar frá 1700
(í eina afskrift af henni, er hann hefir haft undir höndum):
*En þar sem nú er amtmannsbúð var áður [búð] Gissurar hvíta«
svo látandi athugasemd til skýringar: »— fyrir vestan á (um
1700), á grastungu, hjer um bil vesturundan Þingvalla-stað, var
amtm[anns-]tjald (Sögn Bjarna amtm[anns, nefnil. Thorsteinssonar],
er kom þar meðan alþing var)«. Orðunum »var amtm.tjald«, sem
hjer eru eftirtektarverðust í þessu sambandi, hefir S G. skotið síðar
inn í athugasemdina. Er varlega á þetta treystandi. — Því siður
á hitt, er áður var sagt að hann hafi haft eftir Árna byskupi Helga-
syni (sbr. bls. 33) að amtmannstofa, þetta sama timburhús, hafi
staðið nálægt lögrjettunni ca. 1792. Er víst engin ástæða til að
ætla, að það hafi verið flutt þangað. Sbr. enn fremur það er sagt
er hjer að framan viðv. amtmannsbúð þar sem 21. búð er.
Vert er að geta þess, er um hús þetta er að ræða, að árið 1889
keypti S. V., 16. ág., tvo hluta af tjaldi (tjald og refil) úr þessu
húsi til Forngripasafnsins, og eru þeir nú með tölumerkjunum 3298
og 3299 í Þjóðmenningarsafninu. S. V. lýsir sjálfur nr. 3298 á þessa
leið: »Búðartjald frá alþingi á Þingvelli við öxará. Það er 23/4
al. (172,6 cm.) á lengd, en 2 áln. (120 cm) á breidd. Þetta er tjald
um þvera búð til afdeilingar, og sem átt hefir Olafur Stephensen
stiptamtmaður. Það er hið einasta tjald, að því eg veit, sem til er,
sem notað hefir verið á Alþingi hinu forna meðan það stóð, sem
búðartjald. Þetta er einungis annar partur tjaldsins; hinn er glat-
aður. Tjaldið er með hvítum grunni með smádröfnum, en alt sett
með rauðum og dökkrauðum blómstrum og blöðum, en með svo föst-
um lit (ekta), að það lætur aldrei litnum, hversu oft sem það hefir
verið þvegið. Þetta er gróft hörljereft og var kallað »holler,zkt
ljereft«. Rósirnar eru »þryktar« í, annað orð hefi jeg ekki yfir
það, er vel skilst. — Seinni kona Stepháns amtmanns á Hvítár-
völlum1 gaf syatur sinni, seinni konu sjera Jóns Hjaltalíns, síðast á
Breiðabólsstað á Skógarströnd2, tjald þetta. Sjera Jón gaf aftur
tjaldið sonardóttur sinni, Guðrúnu Oddsdóttur, sem er móðir frú
Sigurbjargar Ólafsdóttur í Flatey, og hjá henni fjekk jeg tjald
1) Það var Gnðrún Oddsdóttir, er slðar átti Þórð Sveinbjörnsson báyfirdómara.
2) Gróa hjet hún, Oddsdóttir.