Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1921, Blaðsíða 74

74
Samfast land þar austan árinnar; er ekkert sem mælir á móti því,
að svo hafi verið, en hins vegar ólíklegt af frásögninni, að lögrjetta
hafi þá verið úti í hólma.
Með konungsbrjefi 20. marts 1563 var leyft að flytja lögrjett-
una úr þeim hólma, er hún hafði verið á, á annan stað, sem höf-
uðsmaður og lögmennirnir kæmu sjer saman um og alþýðu væri
hentugur, þvi að sá hólmi, sem hún hafði staðið á, var þá eyddur
af vatnagangi1.
Þe8S er raunar hvergi getið, að þetta konungsleyfi til lögrjettu-
flutningsins hafi verið notað þetta ár eða hin næstu. Það er óef-
andi, að Pouel Stiissen (Páll Stígsson) hefir sjálfur staðið á bak við
útgáfu þe3sa konungsbrjefs, og sennilegast að hann hafi haft í hyggju að
fá með þessu ekki að eins lögrjettuna sjálfa flutta til, heldur alþingi
flutt burt af Þingvelli, til Bessastaða eða þangað í grendina. En sá
flutningur hefir þá mætt mótspyrnu Islendinga, og sennilega hefir
alt verið við hið sama í tið Páls. Hann andaðist fám árum síðar,
3. maí 1566. — Átta árum síðar, 5. apríl 1574, gaf Friðrik konung-
ur út annað brjef um flutning alþingis, og skyldi það nú flutt að
Kópavogi, þar eð það lægi »paa En fast vbeleylig sted for menige
mand som thiid schulle söge«, og væri hættuminna að halda það í
Kópavogi2. Var nú ekki neitt tekið fram um það, að lögmenn og
lögrjettumenn skyldi neitt að spurðír um þetta, heldur boðið að
fara algerlega eftir þessu konungsbrjefi Hafi það nokkru sinni verið
1) Sbr. Safn. II., 122. — Konungsbrjef þetta hefir hingað til ekki verið
prentað. Er það því sett bjer, eftir afskrift, sem þjóðskjalavörður hefir góðfúslega
látið mjer i tje:
Kon. mts. breff om adeltingit paa Island, at maa leggis paa et bequemt sted,
som effterfölger:
Wij Frederich thend anden et cetera. giöre alle witterligt, at efftherthij wij
ere komne vdj forfaringe, at thend holm, som laugretten, paa hvilcken adeltingit
paa wort land Island haffver werit holdit, er aff wand forgangit, tha paa thet wore
wndersotte ther sammesteds paa theris ret icke skulle forsömmis, haffue wij vndt oc
tilladt oc nu mett thette wort obne breff wnde oc tillade, at laugretten maa paa et
andet bequemt steed heen leggis, oc befalit oss elskelige Pouel Stiissen, wor mand,
thienner oc embitzmand ther sammesteds, at skulle met laugmendene ther paa landet
ther om ens worde oc siden legge forschreffne laugret paa thet sted, som thet kand
were beleyligst for theud menige mand ther paa landet. Bedindis oc biudendis ther
fore alle wore tro vndersotte, som bygge oc boe paa forschreffne wort land Island,
att j her effther rette etther effther, forschreffne adelting at besöge paa thet sted,
forschreffne wor lensmand met laugmendene thet leggindis worder, oc ther etthers ret
forfölger effter gammel sednane. Ladendis thet ingen lunde.
Datum Frederichsborg thend xx dag martij aar et cetera. mdlxiij,
2) Brjefið er prentað i Safn II., bls. 216—217.