Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1921, Page 93

93
áður heíir einnig verið bent á, enga aðra hugmynd haft um það,
hvar lögberg hafði verið, en þá, að það hafi verið kallað svo þar
sem lögrjettan var. — Þeir hafa þózt vera að skýra og laga text-
ann, en ekki aflaga, með breytingunni.
Samt er ekki öldungis óhugsandi að þeir hafi þekt þá kenning,
sem kemur fram i búðaskipuninni frá 1700, að lögberg hafi verið á
Spönginni, og fest trúnað á hana. Hafa þeir þá sjeð, að við hana
gat það ekki samrímst, að Grýla hafi verið »upp frá lögbergi« og
þó »vestan ár*1.
Þessi staður í Sturl.-s. sýnist mjer því vera alveg óyggjandi
sönnun fyrir því, að lögberg hafi verið vestan ár; það er sagt
þannig svo skýrt, að það er eins og að það stæði berum orðum.
Grýla var »upp frá lögbergi*. B. M. 0. álítur að þetta merki
»sama sem stæði »norðar enn Lögberg« miðað eftir meginstefnu
öxarár, sem hjer rennur næstum því í suður*. Hann virðist hafa
litið svo á, að Grýla haíi staðið þar einhvers staðar milli hallsins
og árinnar. — Ef hjer væri miðað við eitthvað, sem væri einnig
milli hallsins og árinnar, þætti mjer þetta eðlilega að orði komist;
en hjer er miðað við vissan hluta af hallinum sjálfum eða jafnvel
áhleðsluna á honum og því þykir mjer sennilegra að átt sje við
hærri stað en vallarröndina fyrir neðan hallinn. Þykir mjer líkleg-
ast, að Snorri hafi hafst við í Alraannagjá sjálfri; lið hans hafi
legið þar í tjöldum og í skjóli í gjánni, og Grýla verið aðal-tjald-
búðin, eða timburbúð, og hans eigin búð. Hafi hún ekki verið
timburbúð eða tjaldbúð, heldur gerð úr torfi og grjóti, þá þætti
mjer líkast til, að hun hafi verið þar sem nú er 4. búð, er lýst
var hjer að framan, búð Guðmundar sýslumanns Ketilssonar, því
að þar má sjá leifar eldri búðar en Guðmundar; hefir sú verið
10,70 m. að 1. og 4. m. að br. að utanmáli, og því ekki verið stór,
miðað við alt lið Snorra; en ekki er víst að hann hafi gert Grýlu
stærri, hafi hann bygt hana úr torfi og grjóti.
Þá er þriðji staðurinn í Sturl.-s., sem kemur til greina. Það
er frásagan í I. bindi (sömu útg.), bls. 410—412 um alþingi 1229
Hefir B. M. 0. skýrt svo ljóst og rjett frá henni í ritgerð sinni,
að þar er engu við að bæta. Mergurinn málsins, í þessu sambandi,
1) Annað handritið er skrifað 1696, en er afskrift af eftirriti, gerðu eftir
Eeykjarfjarðarbók um 1635 af Biini Jónssyni á Skarðsá. — Hitt handritið er skrifað
urn 1730 liklega, af sjera Þorst. Ketilssyni á Hrafnagili, eftir Sturlnnga-sögu-hand-
riti sjera Eyjólfs Jónssonar á Völlum, en hann hafði soðið það saman eftir ýmsum
handritum, meðal annara þessu fyrnefnda, frá 1696. — Sbr. handritaskýrslu Kr.
Kál. framanvið útg. hans af Sturl.-s. 1906—11, 1., bls. LVI og LX.