Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Ukioqatigiit

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1937, Qupperneq 24

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1937, Qupperneq 24
24 2. Kirkjuból á Miðnesi. Jörðin er enn byggð með þessu nafni. Er Kirkjuból í þéttbýli og liggja þar saman tún nokkurra jarða í einni torfu. Það þéttbýli er fornt, því sumra jarðanna í torfunni er getið þegar á 13. öld, t. d. Hafurbjarnarstaða og Kolbeinsstaða1). Kirkjuból á Miðnesi er fyrst nefnt í Kirknatali Páls biskups Jóns- sonar, um 12002). Það vantar þó í annað aðalhandritið (b), og kynni það að benda til þess, að það hefði eigi verið talið í skrá þessari í fyrstu, heldur væri Kirkjuból ein af viðbótarkirkjum þeim, sem síðar hefir verið bætt við í kirknatalinu. Hvað sem því liður, þá er það þó víst, að jörðin hefir verið búin að fá nafnið Kirkjuból á 13. öld, því hún er nefnd því nafni i skránum fornu um reka- og hval-skipti á Rosmhvalanesi, sem taldar eru vera frá því um 12703). Ef Kirkjuból hefir verið talið i Kirknatali Páls biskups Jónssonar, hefir l’verið komin þar kirkja og prestsskyld um 1200. Þetta er þó, eins og áður var getið, óvíst, en á 14. öld var þar með vissu bæði kirkja og prestsskyld. Eru til þrír máldagar Kirkjubólskirkju, sem gerðir eru fyrir siðaskipti4). í þeim öllum er kirkjan talin eiga 40c í heima- landi, þ. e. meira en svaraði einni prestsskyld, enda segir í tveimur síðari máldögunum, að þar skuli vera prestur og djákni. Sókn hefir og legið til kirkjunnar, því í bréfi frá 1513 eru Kolbeinsstaðir taldir vera í Kirkjubólskirkjusókn5). Um siðaskiptin var kirkja þessi lækkuð í tigninni og orðin að hálfkirkju. Þess er getið, að lík Kristjáns skrif- ara og manna hans, sem vegnir höfðu verið á Kirkjubóli og dysjaðir utantúns, hafi verið grafin upp 1551 og jarðsett »heima hjá hálfkirkj- unni á Kirkjubólic)« og i AM. 263 fol. er máldagi Kirkjubólskirkju, sem skrifaður er 1598, talinn meðal máldaga hálfkirkna. Hálfkirkja þessi stóð fram á daga Árna lögréttumanns Jónssonar á Kirkjubóli (d. 1819).1) Kirkjuból var höfuðból fyr á öldum. Kirkjan átti 40c í heimalandi, svo sem áður var sagt, og hefur jörðin því ekki getað verið lægri að dýrleika en 80c, því ella hefði hún komizt undir forræði klerka sam- kvæmt sáttargerðinni í Ögvaldsnesi 1297. En Kirkjuból var bænda- eign, að minnsta kosti fram á 15. öld. Árið 1418 greiddi Guðmundur Arason á Reykhólum Þorgerði Ólafsdóttur, stjúpu sinni, Kirkjuból í mála hennar8), og líklegt er, að jörðin hafi verið eign Hólmanna um 1433, er ívar Vigfússon Hólm var veginn þar og bærinn brendur. En síðar komst jörðin í eign konungs, óvíst hvenær, en fyrir 1548 hefir það gerzt9). Kirkjuból hefir þannig aldrei verið kirkjueign. Hins- 1) Dipl. isl. II. nr. 2b og 26. 2) Dipl. isl. XII. bls. 9. 3) Dipl. isl. II, nr. 25 og 26. 4) Dipl. isl. III. nr. 288 (um 1379), IV. bls. 103 (Vilkinsmáld.) og VI. nr.. 124 (um 1477). 5) Dipl. isl. VIII. nr. 338. 6) Bisk.s. II. bls. 256. 7) Landnám. Ingólfs III. bls. 184. 8) Dipl. isl. IV.nr. 326. 9) Dipl. isl. XII. bls. 144.
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134
Qupperneq 135
Qupperneq 136
Qupperneq 137
Qupperneq 138
Qupperneq 139
Qupperneq 140
Qupperneq 141
Qupperneq 142
Qupperneq 143
Qupperneq 144
Qupperneq 145
Qupperneq 146
Qupperneq 147
Qupperneq 148
Qupperneq 149
Qupperneq 150
Qupperneq 151
Qupperneq 152
Qupperneq 153
Qupperneq 154
Qupperneq 155
Qupperneq 156
Qupperneq 157
Qupperneq 158
Qupperneq 159
Qupperneq 160
Qupperneq 161
Qupperneq 162
Qupperneq 163
Qupperneq 164
Qupperneq 165
Qupperneq 166
Qupperneq 167
Qupperneq 168
Qupperneq 169
Qupperneq 170
Qupperneq 171
Qupperneq 172
Qupperneq 173
Qupperneq 174
Qupperneq 175
Qupperneq 176
Qupperneq 177
Qupperneq 178
Qupperneq 179
Qupperneq 180
Qupperneq 181
Qupperneq 182
Qupperneq 183
Qupperneq 184
Qupperneq 185
Qupperneq 186
Qupperneq 187
Qupperneq 188
Qupperneq 189
Qupperneq 190
Qupperneq 191
Qupperneq 192
Qupperneq 193
Qupperneq 194
Qupperneq 195
Qupperneq 196
Qupperneq 197
Qupperneq 198
Qupperneq 199
Qupperneq 200
Qupperneq 201
Qupperneq 202
Qupperneq 203
Qupperneq 204
Qupperneq 205
Qupperneq 206
Qupperneq 207
Qupperneq 208
Qupperneq 209

x

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Árbók Hins íslenzka fornleifafélags
https://timarit.is/publication/97

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.