Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1983, Qupperneq 53

FRJÓGREINING TVEGGJA JARÐVEGSSNIÐA Á HEIMAEY
57
ekki niður fyrir 44%. Línurit hálfgrasa sýnir aukningu. Undir
lok beltisins eykst hlutur sóleyjafrjóa á ný.
Tm 4 Hálfgrasa-grasa-sóleyja frjóbeltið. (Cyperaceae-Gramineae-Ran-
unculus Local Pollen Assemblage Zone), dýpi 49-61 sm, frjósýni
1—7. Línurit hálfgrasafrjóanna nær hámarki (58%) í byrjun frjó-
beltisins en lækkar síðan er á líður. Sóleyjafrjó ná enn á ný hámarki
og hundraðshluti grasa vex. Þá eykst hlutur fíflafrjóa um miðbik
beltisins og súrufrjó auka einnig sinn hlut. Melgresis/kornlínu-
ritið sýnir smáaukningu.
Varðveisla frjóa í jarðvegi. Áreiðanleiki frjólínurita
Áður var minnst á slæma varðveislu frjóa í Herjólfsdalssniðinu
(dálkur G, 3. mynd), sem varð til þess að leitað var í Torfmýri í von
um betri útkomu (sjá Inngang). Raunin varð sú að 15-32% frjóanna í
Torfmýri urðu ekki greind til ákveðinnar frjógerðar, en í Herjólfsdals-
sniðinu lá þessi hundraðshluti á bilinu 37-52%. Vissulega sýnu betri
varðveisla, þó enn sé hluti ógreinanlegu frjóanna það stór, að hann
hefur áhrif á niðurstöður.
Hinar ýmsu frjógerðir verða mishart úti við geymslu í jarðvegi. Auk
þess eru sumar frjógerðir þannig, að þó aðeins lítill hluti frjósins
skemmist, þá verður það ekki greint til ákveðinnar frjógerðar, á meðan
aðrar frjógerðir geta orðið hart úti en þekkjast samt.
Þetta leiðir hugann að þeim kafla í Textbook of Pollen Analysis
(Fægri og Iversen 1966:120), þar sem fjallað er um skekkjuvalda í frjó-
greiningu, aðra en tölfræðilega. Þar segir m.a.: „In normal diagrams,
intended to be used as a standard for the. area, corrosion should not be
tolerated at all. In some cases, e.g. for dating purposes, it may be neces-
sary to analyse deposits, the pollen of which is more or less corroded;
in such cases the diagram must be taken for what it is worth and its
features considered with due suspicion."
Af þessu má ljóst vera, að línuritin tvö, Torfmýri A og Herjólfsdalur,
geta ekki gefið annað en brotakennda mynd af gróðurfarinu. Sú mynd
sem þau sýna af gróðri Heimaeyjar er úr lagi færð og spurningum um,
hvað sé þá skakkt, hvers vegna og hvernig, verður ekki svarað með
frjógreiningu, nema óhreyfð samfelld jarðlög (helst vatnaset eða mór)
með heilum og ósködduðum frjóum finnist á Heimaey. Þær ályktanir,
sem dregnar verða af þessum gögnum (þ.e. línuritunum Torfmýri A og
Herjólfsdalur), eru og verða alsettar varnöglum, og skoðun mín er sú,