Tímarit Hins íslenzka bókmentafélags - 01.01.1884, Blaðsíða 17

17
dóm á æru, geta ekki haft kosning-arrétt í io—20 ár
á eftir, sem reiknast frá þeim degi, er hegningin er
af staðin.
Ef það væri skilyrði fyrir kosningarréttinum á
íslandi, að borgaðar væri í beinlínis skatta 30 kr.,
þá væri hér fáir kjósendr; af bœndastéttinni og
prestastéttinni mundi þá naumast aðrir hafa kosning-
arrétt enn þeir, sem teldi fram yfir 25 hnd. lausafjár,
því ábúðar og lausaíjárskattr þeirra, sem er sá eini
beini skattr til landsjóðs, sem á flestum bœndum hvíl-
ir, mundi ekki fyr nema 30 kr. þ>eir vóru haustið
1878230 manns. Reyndar mundu sumir þessara manna
als ekki hafa kosningarrétt, enn talan yrði samt
sem áðr full, sökum þess, að ýmsir, sem minna
telja fram, hafa tekjur af fasteign, og svara eign-
arskatti um leið, svo að alt skattgjald þeirra nemr
30 kr. Tekjuskatti af atvinnu svara á íslandi
hér um bil 30 menn, og af mönnum, sem ein-
göngu lifa af eignum sínum (að konum frátöldum),
munu ekki fleiri greiða 30 kr. skatt enn 10 menn.
Með kosningarlögum Belgíu yrði það þá hér á landifrá
270—300 manns, sem kjósa. fegar á alt er litið, virð
ist kosningarréttrinn hér á landi vera nœgilega rúmr;
hann svarar til meðaltalsins, og væri kaupstaðir nú
eins fjölmennir hér á landi og annarstaðar, eða íbúatala
þeirra væri frá 20—30 af hverju 100, þá mundum vér
líklega hafa jafnmarga kjósendr að tiltölu og England,
því það heldr kjósendatölunni niðri, að heimilisfólk
sveitamanna er að jafnaði svo margt; eigi kaupstað-
irnir nokkurn verulegan vöxt eða viðgang í vændum,
þá sannast það líka, að kjósendatalan hér mun að
lögunum óbreyttum smátt og smátt hækkaupp 1 10 af
hundraði og að líkindum nokkuð meira.
Tímarit hins íslenzka Bókmentafélags. V.
2