Tímarit Hins íslenzka bókmentafélags - 01.01.1885, Side 25

25
Auðunnarstöðum kastaði slikum skyrbelg í fang Gretti
og þótti honum að því hin mesta svívirða. í selin hafa
menn vafalaust flutt undir eins og fært var frá, en úr
þeim fluttu menn um réttaleitið eða í 22. viku sumars1.
Hversu selstöður vóru fornmönnum nauðsynlegar, liggr
í augum uppi, þar sem peningr var svo mikill, að
hefði heimahögum ekki verið hlíft að sumrinu fyrir
nytpeningsbeit, mundu þeir eigi hafa enzt hinn tíma
ársins; og er því mjög líklegt, að kýr hafi verið hafð-
ar í seljum, að minnsta kosti þar, sem þær hafa verið
margar á búi.
Um sumargæzlu ánna er það að segja, að stund-
um var setið hjá þeim á daginn, en hitt mun þó hafa
verið tíðara, að láta engan fylgja þeim, en smala kvöld
og morgun. Vanalega smöluðu karlmenn, en samt er
þess og getið, að konur gættu fjár að sumrinu. Jafnan
var það kvennfólksverk, að mjólka peninginn, en eigi
þótti það samt virðulegt starf hefðarkonum. Á morgn-
ana var mjaltað Hðandi dagmálum, en á kvöldin um
náttmál, bæði ær og kýr, og var það kallað að em-
bætta fé. Eigi höfðu fornmenn færikvíar, heldr vóru
kvíarnar hlaðnar, vanalega utan til við túnið, og þótti
smölum einatt gaman, er þeir höfðu komið heim með
féð, að hvíla sig á kvíaveggnum og horfa yfir hjörð-
ina meðan mjaltað var2. J>á er geldfé hafði verið á
afrétt að sumrinu, var því að haustinu, að líkindum
um sama leyti og nú, smalað til rétta; þeir, sem í leit-
irnar fóru, kölluðust fjallmenn. J>á er réttirnar stóðu
1) Laxdæla saga, kap. 35. bls. 90. kap. 55. bls. 160. kap. 64. bls.
187. Egils saga, kap. 89. bls. 227. Grettis saga, kap. 28. bls. 66.
Gull-J>óris saga, Rv. 1878, kap. 14. bls. 23. Vígast. og Heiðarviga
saga, kap. 24. bls. 345.
2) Laxdæla, kap. 38. bls. 101. Hænsa-þóris saga, kap. 17. bls.
181. Vígast. og Heiðarv. saga, kap. 21. bls. 334. Eyrbyggja, kap.
63. bls. 316. Bjarnar saga, bls. 22. Fóstbr. saga, kap. 8. bls. 26.