Tímarit Hins íslenzka bókmentafélags - 01.01.1885, Page 49

49
Ófeigi í Skörðum því, er Ofeigr kvaðst vandr að
geymslu á hesti sínum og félaga sinna: „at húskörl-
um mundi eigi vel hlýða, at geyma eigi svá hesta, at
dygði allvel“. Og sýnir það, að hann hefir bæði verið
eptirlitasamr húsbóndi, enda látið hlýða sér. Getið er
þess, að þá er Steinarr sat fyrir J>orsteini Egilssyni á
Borg, hafði þ>orsteinn farið að heiman, til að sjá yfir
verk húskarla sinna, sem vóru að byggja garð yfir
Grísatungu. J>á er Ljótr hinn spaki á Ingjaldssandi var
drepinn, sat hann yfir þrælum sinum, þar sem þeir
vóru að vinna1, en þó húsbændr og húsmæðr hefðu
aðalumsjón yfir búi sínu, þá var það þó alltítt, að
menn hefðu ráðsmann og ráðskonu, að minnsta kosti
á stórbúum. Á því búi, sem húsbændrnir vóru sjálfir
á, kallaðist ráðsmaðrinn venjulegast verkstjóri, en ráðs-
konan matselja, og virðist starfi þeirra einkum hafa
verið sá, að verkstjórinn sagði fyrir hinum daglegu
störfum, var með fólkinu við vinnuna, þá er húsbónd-
inn var eigi, og stjórnaði henni, en þó gat verkstjór-
inn, ef húsbóndinn hafði gott traust á honum, að
minnsta kosti haft nokkur ráð yfirmeðferð á fjármun-
um búsins. Eitt af því, er verkstjóranum var ætlað að
sjá um, var það, að öll þau verkfæri og áhöld, sem
heimilið þarfnaðist, væri í góðu standi, og fyrir því
þótti undir því komið, að yerkstjórinn væri maðr
hagr, svo að hann gæti sjálfr lagfært það, sem með
þyrfti. Opt urðu þeir menn, er alizt höfðu upp á heim-
ilinu, verkstjórar, þá er þeir urðu fullorðnir, og var
það mjög eðlilegt, því að bæði þekktu þeir manna
bezt alla heimilishagi og húsbóndinn gat búizt við
meiri hollustu og trúmennsku af þeim en öðrum mönn-
1) ísl. forns. I. bls. 135 og 198. Egils saga, kap. 87. bls. 221.
Landn. II. kap. 28. bls. 147.
Tímarit bins íslenzka Bókmenntafélags. VI.
4