Eimreiðin - 01.01.1904, Blaðsíða 76

76
og eins mætti finna ýmislegt smávegis að orðasafninu, en ég læt það hjá Ííða hér
(ég hef gert það annarstaðar, í Arkiv f. nord. filol.); ég tek það aftur fram, að
inngangamir eru mjög vandaðir og rækilegir, svo að það er sjaldan eða aldrei, að
maður sakni neins. Útgefendurnir eiga mikla þökk skilið fyrir starf sitt og bókin
verður mjög þarfleg, t. d. við háskólakenslu.
Helztu kvæðin, er tekin eru, eru: Bjarkamál, kvæði úr Hervararsögu, Innsteins-
kvæðið (úr Hálfssögu), dánaróður Hjálmars og Hildibrands; sennuvísur úr Ketilssögu
og Grímss., Heiðreks gátur, Völsavísurnar, og Buslubæn; þar að auk eru tekin Darr-
aðarljóð úr Njálu. F. J.
KARL BRASET: SPARBU-MAALET. Oslo 1903. í Noregi er fjöldinn allur
til af mállýzkum; yfir 200 eru taldar ; hefur svo að segja hver dalur og hvert hérað
sína mállýzku. Til samans eru þær kallaðar bœndamálið til greiningar frá bókmáli
því, sem vanalegt er, og tali manna í borgunum, en mál það er danska, sem þó er
með dálítið öðrum blæ, en hin eiginlega danska í Danmörk. í Svíþjóð og Danmörk
er líka fjöldi af mállýzkum. í^essar mállýzkur hafa mjög verið rannsakaðar og
stundaðar, einkum í Noregi og Svíþjóð. I Noregi er alt kapp á lagt að halda
bændamálinu firam til vegs og gengis, og hefur áunnist mjög mikið; það er ritað
allmikið á því, og nýja testamentið hefur verið þýtt á það mál; kennaraembætti í
því hefur verið stofnað við háskólann í Kristjaníu og fleira gert til að hnekkja
»dönskunni«. í*ó eru margir, sem þykir oflangt farið, og stendur deila mikil með
mönnum út af því (»málþrefið«). í Kristjaníu er félag, sem heitir »Studentmaallaget«
og hefur það gefið út smárit það, er stendur nefnt fyrir ofan þessa grein; og er svo
að sjá, sem það ætli að gefa út heilan flokk af þess konar mállýzkulýsingum; því
að þessi ritlingur er nefndur »Norske maalfore 1«. í honum er stutt lýsing á Spar-
byggjamálinu (í Þrándheimi) og sýnishom af því aftan við. Vér treystum oss ekki
til að leggja neinn dóm á ritlinginn, en hann sýnist vel og greinilega saminn.
F. J.
UM í>ORSTEIN ERLINGSSON hefur mag. phil. Rolf Nordenstreng skrifað
alllanga ritgerð í finska vikublaðið »Euterpe« (27. sept. 1902) og fer þar mörgum
og miklum lofsorðum um skáldskap hans. Kveðst hann fyllilega undirskrifa dóm
þann, er Olaf Hansen hafi kveðið upp um hann, »að betra skáld eigi ísland ekki«,
og þá sé þó mikið sagt, því skáldskaparlistin standi á háu stigi á íslandi.
UM NORÐURLANDAMÁLIN (»Skandinavische Sprachen«) hefur dr. Aug.
Gebhardt ritað ágæta grein í »Festschrift der Gesellschaft fíir deutsche Philologie zur
Feier ihres 25 jáhrigen Bestehens«, þar sem gerð er glögg grein fyrir öllum þeim
helztu vísindalegum ritum og ritgerðum, sem birzt hafa á síðasta fjórðungi 19. ald-
arinnar í norrænni málfræði, bæði að því er snertir málmyndalýsing, hljóðfræði,
orðskipun, orðskýringar o. fl. Og nær það bæði til forntungunnar (einkum íslenzkr-
unnar) og allra hinna nýrri Norðurlandamála. Hverjum þeim, sem vill fá stutt og
handhægt yfirlit yfir allar þær nýjungar, sem fram hafa komið í norrænni málfræði
á síðari árum, viljum vér ráða til að fá sér þessa ritgerð, því þó hún sé stutt, inni-
heldur hún ótrúlega mikinn fróðleik í þessu efni.
V. G.