Eimreiðin - 01.01.1908, Blaðsíða 44

44
Gegn þessu má, án þess að eyða pappírnum til ónýtis, tilfæra eitt
dæmi: Við þá birtingu nýrra laga, sem fyr meir tíðkaðist með
því að þinglesa þau, var hluttaka undirskipaðra stjórnarvalda nauð-
synleg, en þó að þannig ekki yrði hjá henni komist, þá höfðu
þessir lógfræðislegu embættismenn alls ekki neitt vald til að
breyta nokkru í þeim lögum, sem þeir lásu fyrir til bókunar.
6. Herra S. G. skrifar eftirfarandi ldausu upp úr íslenzku út-
gáfunni af riti Jóns Sigurðssonar gegn J. E. Larsen: »Veit ég
eigi til þess, að nokkurt alment lagaboð, er gefið var Danmörku
eða Noregi, frá þeirri tíð (1537) og þar til einvaldsstjórn komst á
í Danmörku, hafi verið álitið lög á Islandi, nema það hafi verið
lögtekið þar sér í lagi«. En vilji herra S. G. styðjast við Jón
Sigurðsson, verður hann að skýra rétt frá hugsun hans. Á hin-
um tilvitnaða stað útlistar J. S., að staða Islands hafi eftir afnám
norska ríkisráðsins 1537 orðið óhagstæðari, en hún að hans
skoðun var áður, og játar, að J. E. Larsen hafi rétt fyrir sér í
því, að alþingi neytti í þá daga mjög svo sjaldan réttar
síns, að neita lögum og tilskipunum, er snerta Island,
og að samþykki alþingis á lagaboðum líkist því meir
og meir eintómri auglýsing þeirra« (svo að engin at-
kvæðagreiðsla því fer fram), og hann huggar sig aðeins við
það, að almenn lagaboð, er gefin hafi verið Danmörku eða
Noregi, hafi ekki að sjálfsögðu verið álitin lög á Islandi, en tiáð
þar gildi með sérstöku lagaboði. Sem dæmi þessa nefnir hann,
að »kirkjuordínanzía Kristjáns fjórða 1607 er lögleidd sér í lagi á
Íslandi með tilskipun 29. nóv. 1622«. Par sem Jón Sigurðsson
því segir, að engu almennu lagaboði hafi verið beitt af embættis-
mönnunum á íslandi, »nema það hafi verið lögleitt þar með sér-
stöku lagaboði« (því þannig er þetta orðað í hinu danska frumriti
Jóns Sigurðssonar (bls. 42), en ekki »lögtekið«, eins og herra
S. G. les sér til í íslenzku útgáfunni), þá er þessi staðhæfing
miklu yfirgripsminni, en ætla mætti eftir framsetningu herra S. G.
— Að hugmyndir Jóns Sigurðssonar um, að alþingi hafi haft víð-
tækara löggjafarvald fram að 1537, eru rangar, er óþarft að minn-
ast á sérstaklega á þessum stað.
7. Einnig áður en einvaldsstjórn komst á er ísland af hálfu
stjórnarinnar kallað innlimað land, sbr. bréf Friðriks III. til íslend-
inga um hyllingareið 1649 (J. E. Larsen: »Om Islands hidtilvæ-
rende statsretslige Stilling», bls. 23) og samkvæmt því, sem áður