Eimreiðin - 01.01.1908, Síða 65

65
arhagfræði. Það er svo sera ekki að því að spyrja, hvar þetta sé;
það getur varla annarstaðar verið á Islandi en í Þingeyjarsýslu. þeir
eru ekki menn »bókhræddir«, Þingeyingar!
Sarnvinnufélagshreyfingin er einhver sú þýðingarmesta efnaleg
hreyfing, sem fram hefir komið á síðari tímum. Hún hefir gerbreytt
hugsunarhætti manna, og vinnubrögðum að ýmsu leyti. Samvinnufé-
lagsskapur er nú talinn einna öruggasta undirstaða hagvænlegra fyrir-
tækja, og þeir sem einusinni hafa kynst honum og kunna að meta
kosti hans, munu trauðla leggja árar í bát í samvinnutilraunum, þótt
stundum mishepnist þær, eins og flest getur hent.
Nú er samvinnufélagshugmyndin töluvert farin að ryðja sér til
rúms heima á íslardi og að sumu leyti eru ávextir hennar sénir í
verkinu, t. d. þar sem rjómabúin eru. Ber því nauðsyn til, ef örugt
framhald á að verða á þessu, svo sem æskilegt er, að samræmi sé sem
bezt milli krafta þeirra, er fyrirtækjunum hrinda áfram, menn viti á
einum staðnum hvað gerist á öðrum; sameiginleg áhugamál þurfa að
verða rædd og rakin og athuguð af sem flestum, til hagnaðar öllum
hlutaðeigendum.
Þetta, að fræða og glæða, er hlutverk tímaritsins, og fer það ekki
ólíklega á stað, að því er framkvæmd þess hlutverks snertir.
í fyrra hefti tímaritsins er mikið sagt frá kaupfélagsskap ffingey-
inga; þar er fróðleg saga Sambandskaupfélagsins, lög þess þar á eftir,
skýrslur um verðlag Kaupfélags f’ing. og verðreikning. Ennfremur eru
birtar fregnir um erlend félög (samb. fél danska), margar athuganir
um samvinnufélagsskapinn o. fl. Flest af þessu virðist vera skrifað af
ritstjóranum, Sig. Jónssyni. Hann er áhugamaður mikill í þessu efni
og bera greinar hans flestar vott um glöggskygni og þekkingu. Steingr.
sýslumaður Jónsson hefir ritað inngangsorð tímaritsins; rekur hann
stuttlega sögu kaupfélagshreyfingarinnar í landinu og hvetur menn til
starfa í samvinnumálum. Hann er mjög hrifinn af framförum Dana á
þessu svæði, og má það að mörgu leyti, en spurning er þó, hvort
hann gerir ekki of mikið úr alþýðumentun þeirra. Víst er, að eigi
fáir búandmenn í Danmörku eru illa að sér bóklega og hafa litla eða
enga hugmynd um það, sem gerist utan þeirra akurlenda og svína-
hjarðar. En þeir kunna flestir að búa sér í hag, sem auðvitað er
ekki lítilsvert. —
í 2. heftinu er fræðslustefnu ritsins haldið vel fram með frásögn-
um og skýrslum um samvinnufélög í öðrum sýslum, einkum Eyja-
fjarðarsýslu.
Yfirleitt er þannig til starfsemi tímaritsins stofnað, að óska ber
því langra lífdaga! G. Sv.
ÞORLEIFUR H. BJARNASON: MANNKYNSSAGA handa ung-
lingum. Sniðin eftir söguágripi Johans Ottosen. Rvík 1905.
Þörf var á mannkynssöguágripi á íslenzku handa unglingum. Sögu-
ágrip Páls Melsteds var orðið næsta úrelt. Ekki þar fyrir, að annað
muni koma að flestu betur ritað eður það, er unglingar verði elskari
að; þvt að fágæt mun sú bók, er íslenzkum unglingum gangi betur að
»læra« en kver Páls. En hún var að efni til og frásagnarhætti í.
5