Ársrit Hins íslenska fræðafjelags í Kaupmannahöfn - 01.01.1920, Page 141

Kennaraembætti í íslands sögu.
137
mannahöfn. Það var þá að eins launað með 1600 krónum
og í það var skipaður Gísli Brynjólfsson. Hann gegndi því
embætti til dauðadags 29. maí 1888. Svo var til ætlast í
upphafi, að kennarinn færi til Reykjavíkur og hjeldi þar fyrir-
lestra, en ekki varð neitt af því og mun aðalástæðan til þess
hafa verið sú, að kennarinn var fátækur maður og vantaði
fje til ferðarinnar. Eftir fráfall Gísla Brynjólfssonar var dr.
Valtýr Guðmundsson skipaður í þetta embætti I. apríl 1890,
og hefur hann gegnt því síðan í rúm 30 ár. Kennaraem-
bætti þetta var dósentsembætti eins og kennaraembættið í ís-
lands sögu við Háskólann í Reykjavík þangað til í fyrra. Nú
hefur í haust staðið í íslenskum blöðum að dr. Valtýr Guð-
mundsson væri orðinn prófessor í íslands sögu og bókmentum
við Háskólann í Kaupmannahöfn, en það er ekki rjett. Hann
er orðinn þar prófessor í nýíslenskri tungu og íslenskum bók-
mentum. Það er nýtt embættí, en kennaraembættið í íslands
sögu er afnumið. Dr. Valtýr Guðmundsson hafði tvisvar sótt
um að sögukennaraembættið væri gert að prófessorsembætti,
en af því varð ekki, eins og lesa má um ( Árbókum Há-
skólans í Kaupmannahöfn. í fyrra sótti hann svo um að
prófessorsembætti væri stofnað í nýíslenskri tungu, íslenskum
bókmentum og íslands sögu. Hlutaðeigandi deild, heim-
spekisdeild Háskólans, fjelst á það að stofnað væri prófessors-
embætti í nýíslensku og hinum nýrri íslensku bókmentum, en
líkast til hefur hún ætlast til að dr. V. G. hjeldi embætti sínu
framvegis, en annar maður fengi hið nýja embætti. Þá er dr. V. G.
sá hvað komið var, fór hann fram á það við ker.slumálaráð-
aneytið, að embætti sitt væri lagt niður, því að við það
mætti spara fje, eins og nauðsynlegt er í vandræðatíð þeirri,
sem nú er. í’etta var þegar að ráði gjört, og á þennan hátt
varð dr. Valtýr Guðmundsson prófessor, en kennaraembættið
í íslands sögu við Háskólann í Kaupmannahöfn lagt niður.
Islendingum er skyldast allra þjóða að halda uppi kenslu
í sögu sinni. Þeir verða því að vita hið sanna í þessu máli,
og það tjáir ekki að þeir sjeu rangt fræddir, og að þeir
ætli að sjerstakur kennari sje í sögu íslands við Háskól-
ann í Kaupmannahöfn og þar sje haldið uppi góðri kenslu í
sögu íslendinga. I’eir mega því eigi heldur láta sjer nægja
lýðháskólakenslu í sögu vorri við Háskóla íslands. Ungir
menn,' sem vilja stunda sögu íslands, eiga að geta fengið þar
vísindalega kenslu í henni, en slíka kenslu geta að eins veitt
þeir menn, sem hafa fengið vísindalega mentun í sagnfræði
og lært sögulegar rannsóknir heimildarrita. í’essa þekkingu