Ársrit Hins íslenska fræðafjelags í Kaupmannahöfn - 01.01.1920, Qupperneq 162

2
hann hafði ritað í Frón, hvort hann hjeldi enn að hann hefði sagt kon-
ungi satt, þá er hann flutti fyrirvarann sæla, sem alþingi hafði samþykt.
Jeg mátti eigi heldur sýna, hve ábyggilegur þessi stjórnmálamaður væri,
þótt hann í Fróni Ijeti mikið af gjörðum sínum og hre.ysti, og segði að
hann hefði sparkað burt steinum í »sjálfstæðisgötunni«. Til þess að
verða ráðgjafi lofaði hann því, að taka engin eftirlaun, er hann færi frá
völdum, og er loforð hans að sögn þáverandi skrifara sjálfstæðisflokksins
bókað í fundabók flokksins. Ekki að eins öllum þingflokknum var kunnugt
um þetta, heidur og mörgum öðrum stjórnmálamönnum. En er hr. Sig.
Eggerz veltist úr völdum, þá sveik hann loforð sitt og tók ekki aftur við
embætti sínu, heldur veitti sjer sjálfur hin hæstu ráðherraeftirlaun eftir
fárra mánaða ómerka þjónustu. Enginn maður á íslandi mintist á þetta;
svona er óráðvendnin alin upp í stjórnmálamönnnm þjóðarinnar, og þá
er ekki von að vel fari. Nú situr þessi maður á tvöföldum ráðheiraeftir-
launum eftir að hafa átt svo mikinn þátt í því, að hafa komið fjárhag
landsins í þá þröng, sem hann er nú í, og vill heldur ganga iðjulaus en
setjast í sýslumannsembætti. En ef upp rís einhver maður, sem vill
benda á slíka óhæfu undir eigi nafni og á eigin ábyrgð, til þess að styðja
að velferð landsins og þjóðarinnar, þá fær hann ekki að gera það í ís-
lenskum blöðum!
Hinn fyrverandi fjármálaráðherra íslands hefur reynst jafnábyggilegur
í stjórnmálum landsins sem í fjármálum. Hann er síbullandi hvar sem
hann kemur fram, en þrátt fyrir það hefur honum síðan 1914 tekist að
fljóta ofan á forarpolli íslenskrar »pólitíkur«, og það kann honum að tak-
ast enn lengi. Slíkt fer eftir því, hve forin er þykk.
í’etta og fleira sagði jeg í grcin minni, sem jeg sendi Lögrjettu, en
það mátti ekki koma á prent. í*ó er Lögrjetta vandaðasta og merkasta
pólitíska blaðið, sem komið hefur út í Reykjavík síðan um síðustu aldamót.
í>að er ekki von að vel fari, þá er blöðin bregðast svona skyldu sinni.
II. Jeg hef nýlega fengið brjef af Islandi frá manni, sem lítur öðru
vísi á ástandið enjeg. fað er einn af þeim mönnum, sem telur landinu
ekki við hjálpandi, og vill láta reka á reiðanum þangað til strandar.
Hann segir mjer. að nú hafi Island fengið sendiherra. og að það hafi
engan árangur haft, að jeg ritaði um það mál. Maður þessi gætir þess
eigi, að það var tvent, sem jeg var að berjast fyrir: 1. að stofna ekki
ónauðsynlegt embætti, allrasíst þar sem það yrði þjóðinni þungbært. 2.
ef sendiherraembættið yrði stofnað, að í það væri þá skipaður nýtur mað-
ur. Þetta atriði er enn þýðingameira en hið fyrra. Allar siðaðar þjóð-
ir senda fyrir sína hönd hina nýtustu og hæfustu menn þjóðar sinnar í
erindum sínum til annara landa. Ef út af því er brugðið, er hlutaðeig-
andi þjóð skoðuð sem ósiðuð og ómentuð.
Sendiherraembættinu var komið í gegnum þingið með 12 atkvæðum
á móti 12 í neðri deild, á þann hátt að fjármálanefndinni var sagt, að
Island hefði skuldbundið sig til að senda sendiherra til Kaupmannahafnar.
En þetta voru hrein og bein ósannindi. ísland hafði og hefur enn frjáls-
ar hendur. En sökum þessa vanst að minsta kosti einn maður til þess