Aldamót - 01.01.1901, Side 27

27
eyjunum, þegar þau forSum voru að ná sér niðri í því
þjóðlífi. Og það var einkum með tilliti til þeirra
sömu mála hjá oss íslendingum í nútíðinni, að eg vildi
á þá persónu benda. því sannarlega er þar margur
þrándur í Götu. þó vil eg fyrst, áður en eg beinlínis
hreyfi við þeim málum, minna á eitt smáatriði í bók-
mentalífi þjóðar vorrar, sem, þótt það í sjálfu sér sé
mjög lítilsvirði, opinberar þó býsna skýrt þrándareðl-
ið í oss Islendingum. Eg á við hinn íslenzka stafsetn-
ingar-margbreytileik, réttritunarhringlandann, sem nú
ber svo mikið á í íslenzkri blaða-og bókagjörð. það
má með fylsta rétti segja, að þar hafi hver sína
kreddu. í lærða skólanum í Reykjavík hafa vitanlega
kent ýmsir ágætir íslenzkufræðingar, en það er eins
og þeir einnig í þessu tilliti hafi róið hver í sinni Kefla-
vt'k. það er til svo kölluð skólaréttritan, sú er Hall-
dór Kr. Friðriksson hélt fram þann langa tíma, sem
hann kendi þar íslenzku. En aldrei náði hún sér þó
fullkomlega niðri við þá mentastofnan, því skóla-
stjórarnir og doktorarnir Jón þorkelsson og Björn
Ólsen voru þar á öðru máli og héldu fyrir sjálfa sig
fram öðrum stafsetningarreglum, hvor sinni sérstöku
reglu, að minsta kosti fult eins góðri og gildri og
þeirri, er lærisveinarnir voru bundnir við meðan þeir
voru í skólanum. Aðra málfræðinga við þann skóla
þarf ekki að nefna. En úr þvf ekki fékst stafsetning-
arsamræmi þar og hefir ekki fengist allt til þessa dags,
þá er í alla staði skiljanlegt, að margbreytnin á rit-
hættinum hafi haldist við hjá almenningi; skiljanlegt,
að þeir mörgu, sem ekki voru málfræðingar, en voru
þó að eiga við ritstörf eða þurftu að minsta kosti að
stinga niður penna, yrði íóvissu um það, hverjum staf-