Aldamót - 01.01.1901, Page 137

137
Vonir. Sú saga var rituS hér í Winnipeg 1888, á
þriðja ári eftir komu skáldsins hingaS vestur. Hún
var gefin út í Reykjavík 1890 og er orSin almenningi
manna býsna-vel kunnug. Þeir, sem bezt þekkja til,
segja, aS sú saga hafi haft töluverS áhrif á lífiS meSal
Islendinga hér. AS minsta kosti hefir sá óvani algjör-
lega lagst niSur,sem svo átakanlega er lýst í sögunni.aS
prúSbúnir landar.einkum kvenfólk í dýrindisskarti.safn-
ist utan um aumingja innflytjenda hópana, þegar þeir
koma á járnbrautarstöSvarnar, og tali ensku, eins og
til aS storka þeim. ÞaS hefir víst aldrei átt sér staS
síSan bókin kom út og sérlega alment hefir þaS nú aldr-
ei veriS. En yfirleitt mun hún hafa átt sinn sinn góSa
þátt í því, aS Islendingar hér vestur frá hafa gjört alt,
er í þeirra valdi hefir staSiS,til þess aS vonbrigSin yrSu
sem minst hjá þeim, er komiS hafa. En þaS hefir
ekki veriS vandalaust, því strengur vonarinnar hefir
einatt veriS þaninn af öllum mætti barnalegs ímyndun-
arafls, er haldiS hefir, aS hér mundu allir hlutir sjálf-
krafa koma upp í hendur manns. ÞaS má nærri geta,
aS vonbrigSin verSi oft mikil, þegar svo er ástatt, og
engum þarf aö vera um þaS aS kenna, nema mannin-
um sjálfum. Sagan lýsir þeim vonbrigSum og gjörir
þaS vel. Stíll höfundarins er hvergi fjörugri en á þess-
ari sögu. En tilfinningin, sem hún skilur eftir hjá les-
andanum er döpur. Hann spyr sjálfan sig ósjálfrátt:
Er alt lífiS svona? Er þetta lífsskoSun höfundarins?
Er hún sönn? Þetta geta menn deilt fram og afturum.
En engum mun til hugar koma aS neita því, aS önnur
eins tilfelli og þaS, sem lýst er í sögunni, eiga sér ekki
svo sjaldan staS í lífinu, og aS þau vekja í hvert skifti
sársauka í sálu mannsins engu minni en þann, er skáld-
iS hefir sýnt.
Önnur sagan heitir Litli-Hvammur. Hún hefir
áSur veriS prentuö í ísafold. Hún er rituö níu árum
síSar, veturinn 1897, þegar höfundurinn dvaldi á eyj-
unni Korsíku (Ajaccio) heilsu sinnar vegna. Sagan
fer fram til sveita á íslandi. Tvær jarSir liggja saman