Morgunblaðið - 18.04.2001, Page 32

LISTIR
32 MIÐVIKUDAGUR 18. APRÍL 2001 MORGUNBLAÐIÐ
SIGRÍÐUR Erla Guðmundsdóttir
kallar sýningu sína hjá Sævari Karli
„Söfnun, Söfnuður, Safn“, og leggur
mikla áherslu á rót hugtaksins safn,
og allar þær afleiddu merkingar sem
af því má draga. Eins og hlutunum
er komið fyrir í salnum undir fata-
verslun Sævars Karls minnir skip-
anin helst á kirkju með bekkjum, alt-
aristöflu og ritningarorðum.
Í staðinn fyrir mannfólkið eru
bekkirnir tólf þétt setnir keramik-
snældum – ávölum, grófrenndum
keilum, með rauf, í ýmsum grátónum
– sem virðast stinga saman nefjum
eins og kirkjugestir við guðsþjón-
ustu. Á veggnum andspænis er þrí-
hyrnd tafla skipt í miðju og alsett
hundraðkrónupeningum. Á hinum
veggnum er tilvitnun í Ísland Jón-
asar Hallgrímssonar:
Landið er fagurt og frítt og fannhvítir
jöklanna tindar,
himinninn heiður og blár, hafið er
skínandi bjart.
En hvað skyldi þetta eiga að þýða?
Í fljótu bragði mætti ætla að þetta
væri einhver sértækur lofsöngur til
lands og þjóðar, með vel valinni til-
vitnun í dýrasta ættjarðaróð sem
kveðinn hefur verið á Íslandi. En þá
koma hundraðkallarnir og eyði-
leggja stemninguna. Ekki bætir
raufin úr skák sem finna má á leir-
keilunum, en listakonan ítrekar í
sýningarskránni að um nytjahluti sé
að ræða. Ekki er hægt að taka það
öðruvísi en svo að leirkerin á bekkj-
unum, sem telja marga tugi, séu
sparibaukar, enda kemur það heim
og saman við orðin safn, söfnuð og
söfnun.
Allt í einu er upphaflega hug-
myndin rokin út í veður og vind og
eftir stendur spurningin um það
hvað raunverulega vaki fyrir Sigríði
Erlu. Varla er hægt að skoða alla
þessa peningabauka úr leir, og alt-
aristöfluna með öllum hundraðkalls-
hlunkunum öðruvísi en sem ádeilu;
en ádeilu á hvað? Íslenska auð-
hyggju, nísku eða gróðavon?
Sigríður Erla lætur okkur eftir að
botna þá hlið mála. Skipan hennar er
vissulega falleg og ágætlega útfærð
en hún er próblematísk eins og hálf-
kveðin vísa, auk þess að vera uppfull
af móthverfum sem erfitt er að koma
heim og saman. Hvað á tilvitnunin í
kvæði Jónasar til dæmis að þýða? Er
hún ákall til þjóðarinnar, fornra
dyggða eða fátæktar fyrri alda? Um
það er erfitt að spá, en ef til vill er
það hluti af ætlun listakonunnar að
rugla okkur eilítið í ríminu.
Upphafning
eða ádeila?
Ljósmynd/Halldór B. Runólfsson
Frá sýningu Sigríðar Erlu Guðmundsdóttur í Galleríi Sævars Karls. Halldór Björn Runólfsson
MYNDLIST
G a l l e r í S æ v a r s K a r l s
Til 19. apríl. Opið á verslunartíma.
LEIRLIST & BLÖNDUÐ
TÆKNI –
SIGRÍÐUR ERLA
GUÐMUNDSDÓTTIR
VATNSLITAMYNDIR Sigríðar
Rósinkarsdóttur eru af íslensku
landslagi í ýmsum ham, svo sem þeg-
ar snjóa leysir og jörð fer að gægjast
undan vetri. Vatnslitir eru einmitt vel
til þess fallnir að lýsa veðráttu og
náttúrulegum hamskiptum vegna
þess að sjálfir eru litirnir eins og vatn-
ið í öllum sínum fjölbreytilegu mynd-
um. Þeir deyfast, renna saman við
sína nánustu og springa líkt og vatns-
elgur í hláku.
Bestu myndir Sigríðar eru án efa
þær myndir þar sem hún leyfir sér að
vinna á smáan flöt því þar fær flæðið
mest frelsi til að móta fyrirmyndina.
Verkin á lofti Stöðlakots eru þannig
betri helmingur sýningarinnar þótt
ýmsar myndir á jarðhæðinni séu
ágætlega heppnaðar. Greinilegt er að
Sigríður er í essinu sínu þar sem hún
kemst í samband við einfaldleik
landslagsins og fábreytni þess. Af
þess háttar fyrirmyndum spretta
bestu myndirnar, einfaldastar að
formi og eðlislægastar miðlinum.
Nálægðin og innleikinn skiptir því
miklu máli í myndgerð Sigríðar. Við-
fangsefnið þarf ekki að vera af val-
inkunnum örnefnum. Það nægir að
stöðva bifreiðina í vegarkantinum og
bregða upp lausri mynd af snæviþökt-
um heiðunum umhverfis. Það er ein-
mitt látleysið í óði Sigríðar til landsins
sem gefur sýningu hennar gildi.
Ljósmynd/Halldór B. Runólfsson
Eitt af verkum Sigríðar Rósinkarsdóttur í Stöðlakoti.
Vatnslitamyndir
MYNDLIST
S t ö ð l a k o t
Til 22. apríl. Opið daglega
frá kl. 14–18.
VATNSLITAMYNDIR
SIGRÍÐUR
RÓSINKARSDÓTTIR
Halldór Björn Runólfsson
ÚLFAR Bragason flytur er-
indi á Rannsóknarkvöldi
Félags íslenskra fræða í
kvöld, miðvikudagskvöld, kl.
20.30, í Sögufélagshúsinu í
Fischerssundi. Erindið nefn-
ist Ímynd Bandafylkjanna
og ætlar Úlfar að beina sjón-
um að því hvaða þekkingu ís-
lensku vesturfararnir, sem
hleyptu heimdraganum um
og upp úr 1870, höfðu um Bandafylkin
og hvað þeir ímynduðu sér um þau.
Hvaðan fengu þeir þekkingu sína og
hugmyndir?
Í bók sinni, The Icelandic People in
Manitoba, gerir Wilhelm Kristjanson
ráð fyrir að Íslendingar hafi
frekar dregist að ímynd Am-
eríku, þegar vesturferðirnar
hófust um 1870, en að þeir
hafi vitað út í hvað þeir voru
að fara. Sömu skoðunar hafa
flestir sagnfræðingar verið,
þótt engar eiginlegar rann-
sóknir hafi verið gerðar í
þeim efnum.
Úlfar Bragason, Ph.D,
hefur verið forstöðumaður Stofnunar
Sigurðar Nordal síðan 1988. Hann er
kunnur fræðimaður á sviði íslenskra
fræða og undanfarin ár hefur hann
meðal annars unnið að rannsóknum á
Vesturheimsferðum Íslendinga.
Erindi um Bandafylkin
Úlfar Bragason