Morgunblaðið - 19.05.2001, Blaðsíða 53
MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 19. MAÍ 2001 53
✝ SveinbjörgPétursdóttir
fæddist 15. maí
1912 í Vallanesi í
Vallahreppi.
Hún lést á
sjúkrahúsi Egils-
staða 8. maí síð-
astliðinn.
Stefán Eyjólfs-
son fæddist 18.
febrúar 1901 að
Rangalóni á Jök-
uldal. Hann lést
á sjúkrahúsi Eg-
ilsstaða 3. sept-
ember 1995 og
er jarðsettur í Vallaneskirkju-
garði.
Þau Sveinbjörg og Stefán giftu
sig í maí 1936 og hófu búskap að
Mjóanesi í Vallahreppi. Börn
þeirra eru fimm: Reynir, f. 11.3.
1939, hann á þrjú börn, Sigur-
laug, f. 4.11. 1940, hún á fjögur
börn, Pálmi, f. 18.5. 1943, hann á
fjögur börn, Víðir, f. 18.5. 1943, d.
22.12. 1975, hann eignaðist fimm
börn, og Þuríður, f. 29.1. 1950,
hún á fjögur börn.
Útför Sveinbjargar fer fram
frá Vallaneskirkju í dag og hefst
athöfnin klukkan 14.
Mig langar að minnast frænku
minnar Sveinbjargar Pétursdóttur
sem er nýlátin og manns hennar Stef-
áns Eyjólfssonar. Sveinbjörg var
dóttir hjónanna Péturs Péturssonar
og Stefaníu Stefánsdóttur. Hún
fæddist í Vallanesi í Vallahreppi, Suð-
ur-Múlasýslu en fór strax á fyrsta ári
að Strönd í sama hreppi og ólst þar
upp hjá hjónunum Sigurlaugu Jóns-
dóttur og Sigurði Sigurðssyni. Eftir
farskólagöngu fór Sveinbjörg einn
vetur í húsmæðraskólann á Hall-
ormsstað. Stefán var sonur hjónanna
Eyjólfs Marteinssonar og Þuríðar
Hallgrímsdóttur, hann var fæddur á
Rangárlóni á Jökuldal en flutti með
foreldrum sínum að Brú í sömu sveit
þriggja ára gamall og ólst þar upp.
Stefán minntist þess oft hve gott hefði
verið að búa á Brú. Hann fór í Gagn-
fræðaskólann á Akureyri veturinn
1920 til 1921. Honum þótti alltaf vænt
um gamla skólann sinn og þegar hann
heimsótti mig til Akureyrar bað hann
mig að keyra sig framhjá skólanum.
Árið 1930 keyptu Stefán og faðir hans
Mjóanes í Vallarhreppi og hófu þar
búskap, Þuríður var þá látin. Stefán
og Sveinbjörg giftu sig í maí 1936 og
hófu búskap sinn í Mjóanesi.
Ég sem þetta skrifa kom í Mjóanes
til Stefáns og Sveinbjargar haustið
1938, þá átta ára gömul. Áður hafði ég
búið hjá foreldrum mínum á Eskifirði
en þetta haust fluttu þau með fjöl-
skylduna til Akureyrar en ég flutti í
Mjóanes. Sveinbjörg var systir
mömmu og ég kallaði hana alltaf
frænku. Í Mjóanesi bjó ég síðan fram
á unglingsaldur. Stefán og Sveinbjörg
voru barnlaus þegar ég kom til þeirra
en vorið 1939 fæddist Reynir, þeirra
fyrsta barn, síðan Sigurlaug 1940 og
tvíburarnir Víðir og Pálmi 1943. Víðir
lést árið 1975. Þuríður var yngst og
fæddist 1950 en þá var ég farin að
heiman.
Þegar horft er um öxl er margs að
minnast. Saga Sveinbjargar er eins
og saga margra annarra íslenskra
kjarnakvenna frá þessum tíma. Hún
var bóndakona og störfin margþætt.
Hún vann allan mat sjálf, sláturgerð,
sauð niður, bakaði allt sitt brauð og
vann úr mjólkinni smjör og osta. Öll
störf vann hún af myndarskap og má
segja að allt léki í höndunum á henni.
Hún saumaði flest þau föt sem fjöl-
skyldan þurfti og snemma eignaðist
hún prjónavél sem var mikið notuð.
Oft var saumað upp úr gamalli flík og
rangan þá gjarnan látin snúa út.
Svona var nýtnin í þá daga.
Einnig finnst mér sem Stefán hafi
oft verið skrefi á undan sinni samtíð.
Hann lét til dæmis setja upp vindraf-
stöð í Mjóanesi. Það ríkti mikil eft-
irvænting þegar kveikt var rafmagns-
ljós í fyrsta sinn. Þessi vindrafstöð
gekk í mörg ár og var til mikilla þæg-
inda. Hann lagði líka vatn í bæinn, því
var dælt upp í tunnu í fjósinu, en rann
síðan í eldhúsið. Mér er líka minn-
isstætt þegar fyrsta rakstrarvélin
kom í Mjóanes og gamla Jarpi var
beitt fyrir hana og ég fékk að sitja á
henni, hann tölti síðan með vélina í
eftirdragi um túnið eins og hann hefði
aldrei gert annað. Þetta þótti manni
mjög merkilegt í þá daga. Minningar
tengdar jólunum í Mjóanesi eru mjög
sérstakar, hvítskúruð gólf fyrir jólin,
bökunarilmur frá gömlu eldavélinni
sem þurfti að kynda mikið svo hægt
væri að baka. Á jólanóttina mátti láta
loga ljós, sem gerði hana sérstaka, og
á jóladagsmorgun færði frænka mér
alltaf kakó og smákökur í rúmið, það
er minning sem gleymist seint.
Sveinbjörg var mjög ljóðelsk og
kunni mikið af kvæðum og vísum.
Hún hafði fallega rödd og spilaði á
orgel. Stefán og Sveinbjörg reistu
nýtt íbúðarhús árið 1952 og bættu
jörðina á allan hátt enda bæði miklir
dugnaðarforkar. Þau höfðu einnig
mikinn áhuga á skógrækt eins og sjá
má þar í dag. Eftir að Stefán lést flutti
Sveinbjörg á dvalarheimilið á Egils-
stöðum og bjó þar til dauðadags. Í
dag eru barnabörn Stefáns og Svein-
bjargar 20 og barnabarnabörnin orð-
in 32.
Elsku frænka, nú ert þú farin í þá
ferð sem bíður okkar allra. Á kveðju-
stund þakka ég þér allar góðar sam-
verustundir og sendi börnum þínum
og fjölskyldum þeirra innilegar sam-
úðarkveðjur.
Guðlaug Pétursdóttir.
Elsku amma mín. Þá er kallið þitt
komið. Ég veit að þú varst orðin lúin
og þreytt og þráðir ekkert frekar en
að yfirgefa þessa jarðvist. Og ef það
er líf eftir þetta líf þá hafa orðið fagn-
aðarfundir hjá ykkur afa sem fór fyrir
rúmum fimm árum. En það er svo
sárt að hugsa til þess að ég sjái ykkur
ekki framar. Eftir að afi dó og amma
þurfti að fara út í Egilsstaði var svo
skrítið að koma á neðri hæðina í
Mjóanesi og þar var enginn. Það var
eins og stórt tómarúm myndaðist í
hjartanu sem aldrei verður fyllt.
Þessi fasti punktur í tilverunni að
koma til ykkar var nú allt í einu horf-
inn. Meðan þið bjugguð heima og vor-
uð hress var alltaf svo notalegt að
koma í eldhúsið ykkar og spjalla, mót-
tökurnar alltaf svo innilegar. Það
voru viss forréttindi að fá að alast upp
svona nálægt ykkur og heyra sögurn-
ar frá því í gamla daga, hvað líf ykkar
var svo allt, allt öðruvísi en okkar að
það er ekki hægt að ímynda sér það.
Að það sé ekki lengra síðan en þú
varst lítil amma, að þú varst tekin frá
foreldrum þínum því þau voru
vinnuhjú og máttu ekki hafa börnin
sín hjá sér. Ekki var fyrsta vistin góð
en fóstra þín tók þig svo að sér og ól
þig upp. Og afi sem talaði um sínar
æskuslóðir af svo mikilli hrifningu að
hann varð ungur í annað sinn. Mínar
bestu minningar tengjast afa þegar
ég var að fara í húsin og gefa með
honum. Sérstaklega á björtum vetr-
arkvöldum þegar við vorum að fara
inn aftur. Þá gaf hann sér alltaf tíma
til að stoppa smástund og skoða
stjörnurnar. Það fannst mér æðislegt.
Ósjaldan bað afi mig að koma með sér
og gerast ljósmóðir til að bjarga ein-
hverju lambinu í heiminn, eða eitt-
hvað að stússast við ærnar. Og elsku
amma mín, þegar ég var lítil, þá var
svo notalegt að fá að liggja í rúminu
þínu ef ég var lasin eða þreytt og
sofna við tikkið í stóru klukkunni sem
hékk í herberginu ykkar. Það var líka
gaman að hlusta á þig fara með alls
konar vísur og stundum varst þú sjálf
að leika þér að setja saman eitthvað
sjálf og gerðir grín að sjálfri þér.
Núna þegar þið bæði eruð farin frá
okkur hrannast upp alls konar minn-
ingar og söknuðurinn er mikill. Ekki
voru kveðjustundirnar síður innilegar
en móttökurnar. Alltaf var maður
kvaddur með kossi og þéttu faðmlagi
og í huganum kveð ég ykkur bæði á
sama hátt. Takk fyrir allt elsku amma
og afi.
Elsa Reynisdóttir.
Látin er á Egilsstöðum á Héraði
tengdamóðir mín, Sveinbjörg Péturs-
dóttir. Í kveðjuskyni langar mig að
stinga niður penna. Kynni okkar hafa
staðið í þrjá áratugi, en verið slitrótt,
því að aðstæður höguðu því þannig,
að langur vegur aðskildi okkur jafn-
an, nema um skamma hríð í senn.
Samt er hún mér ákaflega nákomin í
minningunni. Upphaf þessara kynna
voru þau, að sumarið 1972 var nokkuð
strekktur verkfræðinemi kynntur
fyrir verðandi tengdamóður sinni,
húsmóðurinni í Mjóanesi á Völlum.
Við náðum strax góðu sambandi
hvort við annað, þó að úr ólíkum jarð-
vegi værum. Ræturnar eru líklega
svipaðar, en þó þakka ég þetta helzt
næmum skilningi tengdamóður minn-
ar á mannlegum samskiptum. Af
Sveinbjörgu var margt að læra. Hún
var vel að sér til munns og handa og
kunni vel listina að miðla þekkingu
sinni. Hún var af kynslóð Íslendinga,
sem gjörbreytti aðstæðum sínum og
barna sinna miðað við það, sem við-
gengizt hafði. Þessari kynslóð eiga
yngri Íslendingar margt upp að unna.
Þegar ég, t.d. í heimsóknum að Mjóa-
nesi, fylgdist með Sveinbjörgu að
störfum, hlustaði á hana eða ræddi við
hana, sá ég fyrir mér hina beztu eig-
inleika genginna kynslóða, sem jafn-
an hafa vel gagnazt, svo sem dugnað,
ósérplægni, þrautseigju og virðingu
fyrir tungunni, landinu og þjóðararf-
inum.
Slík kynni eru ómetanleg og fyrn-
ast ei, en greinarkorni þessu er ætlað
að vera þakklætisvottur frá mér fyrir
þessi kynni.
Blessuð sé minning Sveinbjargar
Pétursdóttur.
Bjarni Jónsson.
SVEINBJÖRG PÉTURSDÓTTIR
STEFÁN EYJÓLFSSON
ÚTFARARSTOFA ÍSLANDS
Sími 581 3300
Allan sólarhringinn — www.utforin.is
Suðurhlíð 35, Fossvogi
Sverrir
Olsen
útfararstjóri
Bryndís
Valbjarnardóttir
útfararstjóri
Sverrir
Einarsson
útfararstjóri
Landsbyggðarþjónusta. Áratuga reynsla.
!!"# $!!%
&' "# $!( ) (
* ! +" *( $!'! #
&*, "#
%#( -"
. ). # # /0/'
( .) * 1 *#
#2 )
! "#
#" $
%
% #
#
#
1
013
%
%2'!'
)
&'
"
( )
&%
%%
* +
%
$
##
( %
% ,+ *#
!$!
. !1
!!.4 .#
$! 1 #
. !1 #
!+2
1 # %#( 56
76 1 # .*7.*
*
6* + (
!#
# 2 )
-
( %.(
$58- -$
799
# :;
*,+6
' /
%
% & (
"
0
1 #
$
0 0!'* *
% .*0 7 #*,*
*,*
.*' 0#
3
'& 0!'* * .! (
"#* #, )
!! "# $
%!
! &!!
' &!!
'" '" ( ')* '
! &*!+
' ' ( '(
# (" # ,
+( < .$
$7
%==# :>
." "
23
4
#
$
.*.* #"+2, )