Morgunblaðið - 19.05.2001, Blaðsíða 63

BRÉF TIL BLAÐSINS
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 19. MAÍ 2001 63
Í FRAMHALDI af grein Gunnars
Stefánssonar, Kvisthaga 16, Reykja-
vík, sem birtist í Morgunblaðinu 16.
maí sl., vil ég upplýsa um eftirfarandi
staðreyndir um starfsemi Norræna
hússins. Fjármunir þeir sem bóka-
safnið hafði úr að spila á árinu 2000
(fjárhagsáætlun ársins 2001 gerir ráð
fyrir nánast sömu upphæð) voru tæp-
ar 3 milljónir ísl. kr. (reikna má með
að bók komin í hillu í safninu kosti á
bilinu 3.–5.000 ísl. kr. og myndbandið
ríflega 10.000 ísl. kr.) Það má vissu-
lega taka undir það með Gunnari að
fjárveitingar séu ekki miklar en þetta
er staðreyndin.
Síðan ber þess að geta að sjóðurinn
rýrnar um tæp 25% sem renna til rík-
isins í formi aðflutningsgjalda. Það er
því nokkuð augljóst að með þetta fé á
milli handa er ekki hægt að kaupa
nema hluta af því áhugaverðasta sem
gefið er út á Norðurlöndunum. Þess
vegna m.a. eru starfsmenn bókasafns-
ins ávallt tilbúnir að athuga hvort rétt-
lætanlegt sé að kaupa þau rit sem lán-
þegar benda á eða spyrja eftir. Þannig
var það einnig þegar Gunnar spurði
um umrædda bók eftir Ingvar Carls-
son, en ráða má af grein hans að neit-
að hafi verið að kaupa bókina. Athug-
að var hvaða dóma hún hefði hlotið og
var hún pöntuð frá Svíþjóð 7. maí sl.,
samtímis var einnig pöntuð önnur bók
sem Vigfús Geirdal nefndi í þætti sín-
um eftir Jonas Gummesson og annar
lánþegi hafði spurt eftir.
Vonandi koma þessar bækur fljót-
lega og mun þá eins og alltaf er gert
haft samband við þann lánþega sem
hefur stungið upp á innkaupum og
hann látinn vita að ritið sé komið.
Hvað snertir innkaup á myndböndum
frá Norðurlöndunum takmarkast þau
af fjármagninu líka en nýskráð mynd-
bönd árið 2000 voru 185.
Hvað snertir sýnileika starfsemi
Norræna hússins má benda á að
Reykjavík nútímans með sinni fjöl-
breyttu menningarflóru og framboði
og Reykjavík fyrir tíu, svo ekki sé nú
sagt fyrir þrjátíu árum síðan, eru
mjög ólíkir staðir hvað snertir fram-
boð af menningarviðburðum. Núna er
dagskrá í Norræna húsinu oft á tíðum
ein af mörgum dagskrám sama dag-
inn í Reykjavík, en fyrir nokkrum ár-
um var það ef til það eina sem boðið
var upp á af þeim toga þá vikuna.
Þessi gleðilega þróun menningar-
starfsemi í borginni eykur samkeppn-
ina um gesti og athygli og ber að fagna
því. Við erum stolt og glöð yfir því að
flestir þeir menningaratburðir sem
við höfum boðið upp á hafa verið vel
sóttir og hlotið mikla og góða umfjöll-
un fjölmiðla.
Fyrir hönd Norræna hússins,
ANDREA JÓHANNSDÓTTIR,
yfirbókavörður, Sturlugötu 5,
Reykjavík.
Svar við bréfi
Gunnars Stefánssonar
Frá Andreu Jóhannsdóttur:
SÖNGKEPPNI framhaldsskóla-
nema var haldin laugardaginn 28.
apríl sl. Keppnin hefur venjulega
verið haldin í Laugardalshöllinni en
vegna seinkunar, m.a. vegna kenn-
araverkfalls, misstu nemendur áður
frátekið kvöld í Höllinni. Að þessu
sinni var keppnin því haldin í Há-
skólabíói þar sem hljómburður er
með ágætum.
23 framhaldsskólar tóku þátt í
keppninni og stigu fulltrúar þeirra
á svið hver af öðrum og sýndu
mikla snilld í söng og sviðsfram-
komu. Keppnin var í heild sinni al-
veg frábær og undirspil hjómsveit-
arinnar Írafárs, sem lagt hafði hart
að sér við að æfa öll lögin, var
framúrskarandi.
Unglingarnir höfðu lagt mikið
kapp í að skila sínu framlagi sem
best. Sumir höfðu fengið aðstoð
fatahönnuða, aðrir höfðu fengið
góða textahöfunda til að snúa er-
lendum textum yfir á íslensku.
Miklir peningar eru lagðir í svona
keppni, einhverjar milljónir, og um
er að ræða háalvarlegan atburð,
einhvern þann merkasta sem fram-
haldsskólanemar sameinast um á
ári hverju.
Langflestir flytjendur hefðu ver-
ið til sóma fyrir landið okkar hvar
sem væri í heiminum, svo góð voru
þau. Það vakti strax í upphafi at-
hygli hversu einsleit dómnefndin
var, en hún samanstóð af þremur
aðstandendum íslenska lagsins í
Söngvakeppni evrópskra sjónvarps-
stöðva í ár og einum óperusöngv-
ara. Allt karlar. Vaninn er hins veg-
ar að hafa bæði kynin í dómnefnd,
að dómendur séu fulltrúar hinna
mismunandi tónlistarstefna og
einnig að þeir séu í forsvari fyrir
yngri og eldri kynslóðina eða með
öðrum orðum fólk með víðtæka
reynslu.
Allir biðu spenntir eftir því
hverjir hlytu hin þrjú eftirsóknar-
verðu sæti. Þegar dómnefndin birt-
ist eftir langan tíma byrjuðu þeir á
að tilkynna að þeir hefðu breytt
keppnisreglunum, sætin yrðu ekki
þrjú heldur fjögur því svo þótti
þeim sviðsframkoma eins skólans
skara fram úr. Þeir tóku skýrt fram
að útnefningin væri ekki fyrir söng
heldur dans og leikræna tjáningu í
flutningi lagsins. Bíðum við, nú fór
maður að spyrja sig hvort hér væri
verið að dæma um leiklist eða söng.
Í þriðja sæti lenti síðan skóli sem
hafði í frammi fádæma kröftuga
sviðframkomu og mjög háværan
söng. Hér sýndist enn sem verið
væri að gefa stig fyrir leikræna
tjáningu. Í öðru sæti lenti efnilegur
söngvari sem byrjaði einkar vel en
rataði í smá vandræði í seinni hluta
lagsins. Enn kom dómnefndin á
óvart. Í fyrsta sæti lenti síðan pilt-
ur sem var annar tveggja karlflytj-
enda í keppninni. Þar með voru
100% þeirra karla sem tók þátt í
keppninni komnir í verðlaunasæti.
Þetta vekur margar áleitnar
spurningar. Höfðu karlanir í dóm-
nefndinni e.t.v. enga reynslu varð-
andi kvenraddir? 91% flytjenda
voru þó konur. Það vakti einnig
furðu að verðlaunalögin voru öll ut-
an eitt flutt eftir hlé eða nánar til-
tekið lög nr. 19, 21 og 23. Er það
aðeins tilviljun að lögin sem lentu í
efstu sætunum séu annað hvert lag
í lok keppninar? Eða er ef til vill lé-
legu skammtímaminni dómnefndar
um að kenna? Einnig vakti athygli
að enginn af þeim 12 skólum utan
höfuðborgarsvæðisins var valinn.
Söngkeppni framhaldsskólanna
hefur á undanförnum árum fengið
mikla umfjöllun bæði í blöðum og
sjónvarpi. Í ár er þessu öðruvísi
farið, hvergi hefur verið minnst á
keppnina svo halda mætti að hún
hafi aldrei farið fram.
Meginatriðið er að sýna verður
framhaldsskólanemum öllum, og
listamönnunum sem leggja allan
sinn metnað í keppnina, þá virðingu
að skipa dómnefnd fólki með sem
víðtækasta reynslu og þekkingu.
Það er með ólíkindum að ekki skuli
hafa fundist ein kona til setu í dóm-
nefnd, hvað þá að þar skuli sitja
þrír fulltrúar sama popptónlistar-
hópsins.
Hér skal skýrt tekið fram að um
mjög persónulega skoðun og
reynslu greinarhöfundar er að
ræða, svo dæmi nú hver um sig
þegar keppnin verður sýnd í Rík-
issjónvarpinu þann 21. og 22. maí
næstkomandi.
BRYNDÍS JÓNSDÓTTIR,
Holtagerði 36, Kópavogi.
„Söng“keppni framhalds-
skólanema marklaus vegna
einsleitrar dómnefndar
Frá Bryndísi Jónsdóttur:
FORELDRAFÉLAG tvítyngdra
barna var stofnað þann 5. apríl í
Ölduselsskóla að tilstuðlan For-
eldrafélags skólans, sem hafði sam-
band við Barböru Kristvinsson og
spurði hana hvort hún hefði áhuga á
að veita foreldrafélaginu forstöðu.
Barbara er aðflutt frá Bandaríkjun-
um og á þrjú börn í skólanum.
Barbara segir félagið vilja stuðla
að því að börnin finni sig velkomin í
íslenskt þjóðfélag, bæði þau sem eru
íslensk að uppruna og koma heim
eftir langdvöl í öðru landi þar sem
þau hafa alist upp við og vanist öðru
máli en íslensku og eins hin sem eiga
foreldra af sitt hvoru þjóðerninu.
Langtímarannsóknir sýni að ekki sé
best að láta þau læra með því að taka
eitt mál frá þeim og kenna þeim ann-
að heldur þurfi að viðhalda báðum
tungumálunum. Hér á landi, þar sem
mikil áhersla er lögð á tvítyngi og að
kenna börnum önnur mál, þá er lítil
sem engin áhersla lögð á að nýta
þekkingu barna sem þegar búa yfir
slíkri tungumálakunnáttu. Það er til
að mynda ekki talið gott að láta börn
sem hafa alist upp að miklu leyti í
enskumælandi löndum, sitja grunn-
tíma í ensku og læra sama námsefni
og börn sem enga þekkingu hafa.
Það dragi úr áhuga þeira og gleði yf-
ir náminu.
Markmið hópsins eru meðal ann-
ars þau að mennta og upplýsa for-
eldra tvítyngdra barna um lagaleg
réttindi varðandi málakennslu barna
sinna, kynna þeim hjálp sem þegar
er fyrir hendi, t.d. hjá ÍTR sem veitir
móðurmálskennslu í fimm tungu-
málum og hversu mikilvægt er að
viðhalda fyrsta tungumáli eða móð-
urmáli hjá börnunum.
Það er mikilvægt að stuðla að
rannsóknum um tvítyngd börn og sí-
menntun kennara. Tvítyngd börn
þyrftu að fá að minnsta kosti tveggja
ára kennslu í móðurmáli sínu ef vel
ætti að vera. Á Íslandi er talsverð
áhersla lögð á tungumálakunnáttu
en barn sem kemur til landsins lærir
íslensku en missir um leið niður móð-
urmálið vegna þess hve lítil áhersla
er lögð á að viðhalda því. Lítið er til
af kennsluefni fyrir kennara sem
kenna íslensku sem annað tungumál
og ekkert kerfi til staðar til að fylgj-
ast með framförum nemenda sem
eru að læra nýja tungumálið og
nauðsynlegt er að auka fræðslu til
foreldra tvítyngdra barna. Þetta er
margþætt verkefni en ætti þó að
vera hægt að vinna með samvinnu
þeirra sem að málinu koma.
Öll foreldrafélög landsins eru
hvött til að skoða þessi mál og stofna
félög fyrir foreldra tvítyngdra
barna. Hægt er að hafa samband við
Barböru í gegnum póstfangið:
bhk@islandia.is og einnig er hægt að
hafa samband við foreldrafélag
Ölduselsskóla ef þörf er á frekari
upplýsingum.
VIGDÍS STEFÁNSDÓTTIR,
blaðamaður í lausamennsku.
Foreldrafélag
tvítyngdra barna
Frá Vigdísi Stefánsdóttur: