Morgunblaðið - 19.05.2001, Blaðsíða 76

MORGUNBLAÐIÐ, KRINGLUNNI 1, 103 REYKJAVÍK, SÍMI 569 1100, SÍMBRÉF 569 1181, PÓSTHÓLF 3040,
ÁSKRIFT-AFGREIÐSLA 569 1122, NETFANG: RITSTJ@MBL.IS, AKUREYRI: KAUPVANGSSTRÆTI 1 LAUGARDAGUR 19. MAÍ 2001 VERÐ Í LAUSASÖLU 165 KR. MEÐ VSK.
ÞVÍ fylgir ávallt sérstök tilfinn-
ing að standa á hæsta tindi lands-
ins eftir hressilega jöklagöngu í
fallegu veðri. Hvannadalshnúkur
í Öræfajökli er 2.119 metra hár
og á engan sinn líka á Íslandi.
Átta manna leiðangur, sem kom
akandi á jeppum frá Gríms-
vötnum, fór á tindinn síðastliðinn
miðvikudag og nutu leiðang-
ursmenn frábærs útsýnis. Flestir
voru að sigra tindinn í fyrsta
skipti og var enginn svikinn af
tindagöngunni þótt bratt væri á
köflum.
Morgunblaðið/Golli
Gengið
á hæsta
tindinn
infjárhlutfalli, en Seðlabankinn tel-
ur nauðsynlegt að fjármálastofn-
anir hafi tilskilið lágmark eigin-
fjárhlutfalls til að bregðast við
hugsanlegum samdrætti í efna-
hagslífinu.
Í riti Seðlabankans kemur fram
að fjölmargar alþjóðlegar rann-
sóknir hafa leitt í ljós ýmsar lík-
legar, þó ekki öruggar, vísbend-
ingar um fjármálakreppur og hafa
nokkrar rannsóknir gefið ákveðn-
ari viðvörunarmerki en áður, sem
eru t.d. viðskiptahalli, útlána-
þensla og hækkun eignaverðs. Allt
eru þetta hættumerki í íslenska
fjármálakerfinu en að mati Seðla-
bankans er þó varla líklegt að
stöðu innlendra lánastofnana sé
hætta búin án frekari ytri áfalla.
Skuldir heimila og fyrirtækja
hafa vaxið gríðarlega undanfarin
ár. Íslensk heimili eru orðin þau
skuldsettustu í heimi og aðeins
einu sinni á síðustu þremur ára-
tugum hefur hlutfall skulda fyr-
irtækja af landsframleiðslu aukist
jafnmikið á einu ári og sl. tvö ár.
Þá hefur hlutfall skammtíma-
skulda einstaklinga aukist mjög
ört síðustu tvö árin og að mati
Seðlabankans gefur slík þróun til
kynna meiri áhættu fyrir fjármála-
SEÐLABANKI Íslands telur
óhóflegan viðskiptahalla og útlána-
aukningu fjármálastofnana geta
leitt til óstöðugleika í fjármála-
kerfinu og hugsanlega leitt til fjár-
málakreppu, líkt og dæmi eru um
á Norðurlöndunum og víðar í
heiminum. Þetta kemur fram í nýj-
asta hefti Peningamála sem Seðla-
bankinn gefur út. Þar kemur jafn-
framt fram að geta fjármála-
kerfisins til að standa af sér
erfiðleika hefur minnkað vegna
verri afkomu og lækkunar á eig-
kerfið, þar sem veð fyrir slíkum
lánum eru yfirleitt ótryggari eða
engin.
Lækkun á fasteignaverði
gæti valdið útlánatapi
Þá telur Seðlabankinn að veru-
leg hætta sé á að lækkun verði
bæði á atvinnu- og íbúðarhúsnæð-
isverði og það geti valdið útlána-
tapi hjá lánastofnunum komi til
samdráttar í efnahagslífinu. Það
gæti leitt til þess að veð yrðu ófull-
nægjandi sem eiga að tryggja end-
urgreiðslu lána.
Verðhækkun íbúðarhúsnæðis
hefur verið gríðarleg undanfarin
ár og álíka mikil og varð á Norð-
urlöndum fyrir tíu árum. Þar gekk
raunhækkun á fasteignaverði að
miklu leyti til baka þegar aftur-
kippur kom í þjóðarbúskapinn og
gekk m.a. að fullu leyti til baka í
Finnlandi. Seðlabankinn telur hins
vegar erfitt að fullyrða um hversu
miklar líkur eru á samskonar þró-
un hér á landi, en metur það svo
að í útlánum sínum verði lána-
stofnanir að gera ráð fyrir þeim
möguleika.
Seðlabankinn telur viðskiptahalla og útlánaaukningu ógna stöðugleikanum
Ýmis hættumerki í ís-
lensku fjármálakerfi

Óhóflegur/39
PATTSTAÐA er orðið sem þing-
menn stjórnarflokkanna nota um þá
stöðu sem er uppi í málefnum smá-
báta hvað varðar fyrirhugaða kvóta-
setningu veiða á ýsu, ufsa og steinbít
1. september nk. Ágreiningur er inn-
an beggja stjórnarflokkanna og ekki
er útlit fyrir að sátt náist um frestun
kvótasetningar, eins og þingmenn
Vestfjarða knýja þó mjög á um.
Málið var mikið rætt á Alþingi í
gær, en þó minnst í sjálfum þingsaln-
um. Þess í stað fóru stöðug fundahöld
fram í hliðarherbergjum. Þingmenn
Sjálfstæðisflokksins á Vestfjörðum,
þeir Einar K. Guðfinnsson og Einar
Oddur Kristjánsson, hafa sótt mjög
hart að fresta kvótasetningu á smá-
báta, en samkvæmt heimildum
Morgunblaðsins er Árni M. Mathie-
sen sjávarútvegsráðherra mjög
áfram um að eitt gangi yfir alla í fisk-
veiðistjórnuninni og nýtur hann
stuðnings margra úr forystu Sjálf-
stæðisflokksins.
Kristinn H. Gunnarsson, formaður
þingflokks Framsóknarflokksins,
lýsti því yfir við Morgunblaðið í vik-
unni að þingflokkurinn væri einhuga
um að fresta kvótasetningunni. Það
mun orðum aukið og innan Fram-
sóknarflokksins eykst þeirri lausn
fylgi að sættast á kvótasetninguna en
auka um leið veiðiheimildir smábáta
og koma þannig að nokkru leyti til
móts við óskir smábátasjómanna.
Árni M. Mathiesen kynnti á fundi
ríkisstjórnarinnar í gær frumvarp til
laga um breytingu á lögum um stjórn
fiskveiða, en með því skal aflahlut-
deild allra skipa í upphafi fiskveiði-
ársins 2001/2002 í ýsu og steinbít end-
urreiknuð miðað við að 1.800 tonn af
ýsu og 1.500 tonn af steinbít af leyfi-
legum heildarafla þessara tegunda á
fiskveiðiárinu komi sérstaklega í hlut
krókaflamarksbáta.
Samkvæmt heimildum Morgun-
blaðsins vill ráðherra aðeins leggja
frumvarpið fram ef samstaða næst
um efni þess innan stjórnarflokkanna
og um það snýst deilan.
Málið kom til umræðu við upphaf
þingfundar í gær, en Össur Skarp-
héðinsson, formaður Samfylkingar-
innar, fullyrti þá að meirihluti væri
fyrir því á Alþingi að fresta gildistöku
laganna um kvótasetningu meðafla.
Össur sagði að gildistöku þessara
laga hefði verið frestað í fyrra þar
sem þá stóð fyrir dyrum að endur-
skoða lög um stjórn fiskveiða. Henni
væri ekki lokið og því væru ríkar
ástæður til að fresta enn gildistöku
laganna. Sagðist Össur hafa óskað
sérstaklega eftir því að sjávarútvegs-
ráðherra yrði til svara í upphafi fund-
ar, en Halldór Blöndal, forseti
Alþingis, upplýsti að ríkisstjórnar-
fundur stæði yfir.
Kvótasetning að óbreyttum meðafla smábáta
Ágreiningur í báðum
stjórnarflokkunum
ENN er ekki ljóst hvenær Alþingi
Íslendinga verður frestað, en boð-
að hefur verið til þingfundar í dag,
laugardag, kl. 10 árdegis. Gert er
ráð fyrir atkvæðagreiðslu kl.
13.30 og umræðu utan dagskrár
hálftíma síðar.
Umræður stóðu á Alþingi fram
á nótt, en þegar Morgunblaðið fór
í prentun fór fram önnur umræða
um frumvarp til laga um stofnun
Orkubús Vestfjarða.
Meðal mála, sem tekin verða
fyrir á þingfundi í dag, er þriðja
umræða um sölu Landssímans og
önnur umræða um útlendinga,
safnalög, þjóðminjalög, umferðar-
lög og breytingar á lögum um al-
mannatryggingar.
Hnefaleikarnir
teknir af dagskrá
Í gærkvöldi var ákveðið að fella
af dagskránni frumvarp Gunnars
Birgissonar, Sjálfstæðisflokki, og
fleiri þingmanna úr öllum flokkum
um lögleiðingu ólympískra hnefa-
leika. Er þetta gert til að liðka fyr-
ir þinglokum, en frumvarpið er
mjög umdeilt og gagnrýnt hefur
verið að það skuli tekið á dagskrá
svo seint sem raun ber vitni.
Óljóst hvenær Al-
þingi verður frestað