Atuagagdliutit - 01.01.1961, Qupperneq 107

agdlagtok
Jørgen Fleischer
sanileriårdlutik Kuleriårdlutik agpat
åssuvfåtut, alapernaitdlutik niaKortik
uvimiatårtinguardlugo åmut alåkar-
terdlutik. tåuko Kuléinarssuåne KåKat
ingigssuisa tungånut Kilångutdlutik,
sordlo Kiviunguit alutornardluinar-
dlutik tingmiorårtut, tåssa KaKUgdluit,
tagpavångarssuaK nålagauvfingming-
nit patdligssåungitsumit issikivik alia-
naitsorssuaK umerualåråt.
putdlagpatdlangninguaK tutsiunia-
riartoK sordlo ivnarssuaK tamarme u-
martartoK sulugpagssuit kisigsséu-
agpamarneK
silarKigssuaK, uvdlåK alianaik. seKi-
neK KUtdlarérsimavoK, Kaliat uvingar-
ngine aput augkiartuålerdlune, anl-
nganerisigut kusugarssuångutdlune.
igdlut Kaugdloringmik KumuinaK put-
sersimåput KissugssarsungniårssuaK
Kimugalugo, åmåkulo apume Kingmit
siåginardlutik aråmåtut seKungimia-
tånguardlutik, taimågdlarångat, ilua-
rusungnerinarmit nivdliumissårtar-
dlutik. silåinarigssuax inumaringné-
sagaluarmigame, erininarsingitsoK a-
Kigssip Ka-Ker-Ka-Kår-palua tutsiu-
tardlune. Avangnå majime — Katsu-
nganerssup seKinerssuvdlo kåvinartup
nunåt!
taika Sulut, tauvauna Kamutiminik
ikånit arKainialeratåtdlartOK. Kuera-
såriardlune KUngujugpoK, taimame tå-
vane ilagsingnigtaramik. agpåniami-
artororuna. ilaorusungilangagoK? —
någgalunit, angajorKåma akuerisagpå-
nga.
asulume nangitingeKalunga, pitsiåi-
naK uterérpunga taKuagssavnik ka-
mingnigdlo ardlautagssavnik nagsar-
dlunga.
Kimugsit avKutåt kisiat pinago, siko
aputaerdluinanga j arérsima vok, Kåva
kapukagtuinéngordlune Kingminut i-
karnardluinarunartumik, alångarpat-
dlårKunagitdlo, Kingmit ameraminer-
nik kamigtorsimavavut kuké putuvfi-
leriardlugit, agdlunåminermik kana-
vinut nermutdlugit. anoraeriardluta
pitoriardlugit autdlaralugtuåinaKau-
gut.
nangåssånguamik, pamiutik nakate-
rujutagdlugit, Kingmit autdlarniau-
ssålerput, Kingmitdlume seKajuit tai-
ma autdlariakasigsanatik, malerKeri-
ssorssuit pitsiåinaK Kasukartarniartut,
eKiasuperårdlutik autdlartut, sivitsor-
titdlugulo sångikiartungitsusanatik.
igdlinerssuit mångarit atuardlugit, or-
sisa kastissåupalånguat kisime nipiu-
ssok, kujåmut autdlåinaKaugut, tJmå-
nap suvdluane ivnarssuaK agpat erni-
ssarfigssuat SagdleK torårdlugo.
ivnarssuaK sordlume sikumut mag-
gusimåinartoK. tagpava pavanerssuaK
Indsejlingen til Tuborg havn, Danmarks største privathavn.
ngitsut nipanit, Kilak tågdlerdlune,
sanilerdlo uvanérånguaK suaortartoK
tusarssaunane.
niuvertoKarfingmit Kimugsit ardlag-
dlit tikiuterérsimåput agpånialerérsi-
mavdlutigdlo. pavångarssuaK agpat
nékarångamik Kanga Kångorpatdlag-
tånguarsse, nåkartutdlo aeriardlugit
Kamutine punut ikissarait.
åjuko angutit mardluk ontåtorujug-
ssuit, ussersuatårdlutik umitdliutdlu-
go tiguinångerssårdlutik. agsutdle tå-
ssa putusimåput, sianigingilåtdlunit
Igassup, nukagpiatorKap silagtortug-
ssåungitsup isumagigsårtuåinartuvdlo,
agpat mardluk pingnåussutigissatik
tigungmagit.
IgassoK kagdlagaitdluinaKaoK sa-
nerKukame, agpat tigumiane puminut
ikiartordlugit. uko orKåniaKissut Kau-
tulersimagunardlutik pileriatdlaråt
agpat nékartitatik peKångitsut.
— åritdlume, IgassoK nakimaitdli-
vigdlune pilerpoK. nerissagssanuko
pingnautigssåungitsut. agpanuko piv-
såinarsimagise, KularnångilaK taima
pugfajatigissunit nerineKarusugsimå-
ngitsut!
Sulut Kingune amoriardlugo tagpa-
vunga ivnap tungånut Kingusersåler-
Pok, KinguteKardlunime pissariaKar-
mat, sagdliartane siverKersimångitsut
igssukaluardlugit unigtortarmata uv-
guartitsikutsuginardlutik.
uvanga arKaneK mardluinarnik u-
kioKarama KorortoK OKimaitsoK ator-
sinauvdluångilara taimalo agpat Kut-
sigtigissumitut encorsinåungi vigdi u-
git. taimaingmat avdlatut ajornartu-
mik issigingnårtuinaussariaKarpunga.
sukorsitdle avdlatut agpåniartarput.
ningioKuput pitutåtigut tasikumissiu-
teriardlugo autdlarpunga agpåniåsav-
dlunga.
sivitsungitsoK apume KernertunguaK
takulerpara. arpåinaK taikunga aut-
dlarsarpunga, uvfa KingmeK pinaiser-
tuinaK. pitsiåinaK pileriaKåra agpau-
sorissara, sunauvfa ujarak ivnamit
kångamiko, tåunaKauna ningioKUt pi-
niåssångipatdlåKaoK. pakatsikujugka-
luardlunga, KerKinardlunga sumut ta-
maunga Kinarigsålerpunga.
sujorssungniariartoK taika erKångu-
avne agpa nåkarérame. påtagtortui-
nauvoK aput nivagtordlugo terKala-
tårtitdlugo. tinginiarssariagaluarpoK,
ajornaKaordle. siggarniariartunga
Kingmera autdlarsarpoK, pileritsagsi-
mangårame uniångerssårdlunga. agpa
nåkinavigsumik Kardlulugpox tatag-
saingassorujugssuvdlune Kimåniarssa-
rigaluardlune, imailiatdlangnerinar-
mutdle ningiOKUtip Karxorérpå, tåssa-
lo pitsiåinaK agpa kingmiardlugo ti-
kiutdlune.
pernartarigavko mikingitsumik tug-
dlupunga kaumuminardlungalo au-
lagsarigseriåinardlunga agpåniarssuå-
lerdlunga arKanilerårserdlunga.
taimailerugtortOK IgassoK tikiupoK
ningioKiine utorxaK tasikumiardlugo,
Kångerniunialisavdlunga. Kularnangi-
laK ussatilerivka påseriaramiuk kag-
dlukumatdlersimassoK, sukorsimik pi-
neKåsagaluarune soKutiginago, agpå-
kune namagalugo.
agpatåka pivsatåungitdlat, tåssa ta-
måko „anagka“nik pissagkavut ivna-
me anarpagssuarnut tagiukaluarner-
mit artulemikut. tamåko sukorsit pi-
niagarivdluartarpait.
agpåniarnerput nangiparput, tåssa-
lo akuneK nåmagtingitsordlunit por-
ssuit mardluk ulivkårérdlutigik. pi-
ssaKardluaKigavta iluarisimåvigdlugo
taimaititdluta autdlarpugut, asimio-
KarfinguaK K’eKertat, ivnarssup er-
Kåne, KeKertamitoK ornigdlugo.
K’eKertanut periaKaugut tåssanimi-
ut mumigsimassut, uvdlukut sinigtar-
dlutik unuamilo erKumassardlutik. ar-
sissunguaKarpoK aulaj angersumigdlo
suliaKångikåine sexinerssuardlo, at-
dlårKigssup atåne kåvinartoK inuvfi-
gigåine, suke tåssa piumassamik ilio-
raluaråine.
KeKertarmiut sule inångitsut angu-
meralugit KimassunguaKarpoK. inu-
sugtait patåutut avålaorångamik Ka-
nga ivnårssungnut akisuassånguarsse!
takåna Kåungume arnaK, puisse av-
dlautdlugo pilagtoK, tauvauna erdlavé
amunialeratåtdlarai. makisåne ilug-
dlia KUtdlartersimavoK erininarsingit-
sordlo ulune, kamingme sanerainut
aungmik igssornikumik Kivdlertuiné-
ngorsimassunut, ipigsartarå. mérKat
ulussarigsut takistmik Kemaringnik.
nålångitsunik nujagdlit, ungusimavåt.
tåssane KilanårpaseKalutik OKatdliput.
Kingmit Kaningorniaraluit uniunguå-
sanagit nukagpiarxat milortarait, tai-
mågdlame uiånissårussårdlutik pa-
miungue nakarulugdlutik, uvåssungu-
amik Kimagukiartorångamik. sivitsu-
ngitsoK mérxat tamarmik tingugtu-
torssuångorput, tåssa pilagtumik u-
ngoramik akigssarsiåt.
igdlut angnerssåta ujarKanik ivssu-
nigdlo Karmagdlip silatåne kigdlut
kigdlingåne, ningiortånguat igsiavoK,
sågtuliussåume neKiminikutdlagssuit
sujagpalårussårdlutigdluko. erininar-
singitsoK ingneK asingassunguamik
naoralaortaraoK pujox Kaugdlorik Ki-
mugalugo. taméssa tipigialaorssuaK
nuangmut iorarnåinartoK. ningiup Ki-
lertiminerssuane iluarsåupai pujor-
tåunilo kingmiveKångitsoK imerdlugo,
kine eKingasuligtOK ilåinå piungnaer-
dlugo Kungujugdlune, ivké kiguteKå-
ngitsut sarKiimerdlutik.
tordlulaorpalugssuaK ivnårssungne
akisuavoK: „KalaKaut, KalaKaut!" tå-
ssalo inusugtut nivdliassorssuvdlutik
arpåinaK kigdlut tunganut autdlarsar-
dlutik. mérKat, inusugtut utorKaitdlo
mamarssarssuatålerput. IgassoK per-
Karniångilaråsit, igdlingnarnersioriar-
dlugit kapisseriardlune avdlamigdlo
OKarainane: „nuliaratdlarfiungilaK!“
tauva KilausissartartOK arpårtipåt
KitangnialeKigamik. arnat Kilertait
sordlo katagkalugtuartut, angutitait
averrutdlautigalutik nunåinarmut tu-
kartupilugkångamik.
IgassoK xerKanut avaligsimavoK ki-
serratåme tatdline Kuleralugit silae-
rutaussartutut nivdliautigalune.
Kitivfiup erKånguane ujarakutdlag-
ssuarmut ingitdlune taika agiartuat,
utorKaK tagpitsoK, sordlo talia katag-
kalugtuartOK pikutsagkångame. pe-
rugtuinalerdlune unigtaraoK sukulu-
me ivseranik sukatertarfé Kitserariar-
dlugit sukatilertoriardlugo, sule piku-
sungneruvdlune autdlarterKigtardlu-
ne, saniline OKalutitigalugo.
uvdlorulerå KeKertarmiut inakånia-
lermata autdlariartordluta aterpugut.
akuneK migssiliordlugo ingerdlagavta
aputdluarpugut, nuånåj atdlaKaugut-
dlo puisserssuit mardluk pilangneKå-
ngitsut Sulup ernersiåta torssungnut
ilinarsimassai sujumoravtigik.
uvalivdluinarå, uvdloK tåuna, iv-
nårssup sarKåne uvagut mérKat igsia-
vugut agpat Katitsiarssuinik igaussar-
dluta, seKinerssuaK sågdlugo. issigtup
naussungue naordlåt Kupanit nuisår-
put tasitsissutut icaumanermut uiso-
rersartutut, tingmiårKat emavtine Ki-
tivfåtitdlugit upernåK nersordlugo.
Kalåtdlit-nunåta sujunigsså
Avangnåne inuinarnit pujortulérartårKårtoK, piniartorssuaK
Jens Geisler, igitamik autdlarniuteKarsimavoK. månåkut tåuna
nutåmik pujortulérarssuaKarpoK tikågugdlingnut tukartaling-
mik sujunigssamutdlo isumavdluardlune
K’eKertarssup timå kangia sivisujå-
mik najorsimanago tikencilerdlugo
tupigusutigingitsugagsséungilaK ukiu-
ne kingugdlerne pujortuléncat inui-
nait pigissaisa amerdlisimåssusé. inu-
tigssarsiornerme angatdlatit pitsaune-
russut tungaisigut ineriartorneK na-
livtine tupingnåinartumik ingerdlasi-
mavoK.
BLOCH & ANDRESEN
NORDISK TEKSTIL AKTIESELSKAB
København
m
Grundlagt 1847
Fredericia
ikårfite-
rineK
Væveri
Kaiipauser-
suineK
Farveri
asingar-
saineK
Blegeri
iluarsaineK
Efter-
behandling
eKisaineK
Krympning
niorKutigssat F-imik
nalunaeKufagdlif
sanaortorneKarfiat
Fabrikation af
F-mærkede varer
ukiut 30 matuma sujornatigut pu-
jortulérKat inuinarnit pigineKartut a-
vangnåne singnagtuinausimagaluar-
put, tåvane pujortulératuaussut han-
delep atorfigdlitdlo angnerit angat-
dlatigigatdlarmatigik. avangnåne inu-
inait pujortulérKanik angatdlateKar-
nerånik angmåusserKårtoK åssigingit-
sutigutdlo inutigssarsiornerup tungå-
tigut avKUtigssiussissarsimassoK sule
tåva suvångilaK, sujumut norKainiar-
nine kipunago ingerdlatdlugo månå-
kutdlo pujortulérarssuartårKåmerdlu-
ne 20 tonsilingmik. tåssa piniartorssu-
aK Jens Geisler, ausiangmio, mana
55-inik ukiulik.
— pujortulerartårKårpunga 1923-
me. igitaK soraerneK nutarterdlugo
pisåråra 26 fodsilik. „Erdluluk“ tåuna
ukiut isigkanigdlit pigåra, Jens OKar-
poK nangitdlunilo: uvanga 17-inik u-
kioKartunga atåtama 75 kr. tuniupai.
imåingilaK tunissutisiarigivka, kisiå-
niuna akigssarsianguama ilai. taimane
sårugdlit tunissåungikatdlarmata pui-
ssiniångikåine eKalugssuarniångikéi-
nilo asimiOKarfingmitdlune ørimik ta-
kuvfigssåungilaK. tuniutdlugitdlo atå-
taga OKarpoK: tåssa aussamut akig-
ssarsiavit agfai. anånavit ilai tigusa-
vai ivdlit åma nerissariaKaravit. isu-
maliorpunga tåuko atornagit spare-
karsimut iligugkit ajunginerusassox.
tåssalo taimanile ilatsiartardlugit, i-
latsiartardlugit angatdlatinik pisårni-
alerångama iluaKutigissarpåka. inu-
sugpasigdluniuna angussaKarniaråine
kisiåne aitsåt inusugtuaraunermit si-
pårtuardlune. inuk KanoK norxaitigi-
galuarune sipågaxångikune ajorna-
KaoK autdlarnisinåungilaK. åma Kag-
fangniaråine sinik atarKissariaKångi-
laK.
tikågugdligpagssuit
1938-me Jens Geisler Katångutine
peKatigalugit pujortulérartårpoK Ka-
nigtumut agdlåt Avangnåne nangmi-
nerssortut pujortuléraisa angnerssari-
simassånik. pujortulérarssuaK tåuna
„AuveK“ auvfangniutitut tikågug-
dlingniutitutdlo inuisa atordluarsima-
Kåt, avdlanit sujugdliuvdlutik tukar-
talingmik autdlaisilerdlugo piniutigi-
ssarsimavdlugo.
— „AuveK11 samunga sujorånut auv-
fangniutigissarparput eKalugssuarniu-
tigissardlugulo, Jens OKalugtuarpox.
nutåjunerata nalåne sikordlugtartor-
ssungmat ukiume angalassarpugut.
månale kingumut sikussalermat aor-
fitdlo kigdlexalerdlutik iluaxutau-
jungnaertutut taissariaKalerpoK, siku-
lo aserortoK aorfit piniarKussaujung-
naertaramik ussatagssaujungnaerdlu-
tik. ukiune kingugdlerne „AuveK" ti-
kågugdlingniutigissarparput. 1954-ime
1955-imilo pissaKarnerussaravta ukiu-
mut 32-rårtarpugut, amerdlanertigut-
dle ukiumut 28 inortarnagit, kisiåne
aussaK måna tikågugdlingniånginavta
pingasoråginarpugut råjanut sangu-
gavta.
sujomauna råjarniarniaraluaravta
itigartingmatigut, tusariaravko råjar-
niut „Karl Ryberg" Sisimiune umiar-
toK, sipilikorssue pisiaralugit imågdlåt
iliniarfigårput. tåssa månåkut „Au-
veK" pujortulérartårssuaralo „Geis-
ler" råjarniutigåvut. måssékut råjat
angatdlatinik angisunik kisimik ilua-
mik akilivdluarsinåuput. kisiåne må-
ssåkut råjarniat amerdlavatdlåKing-
mata pissavut kigdlilersugåuput, rå-
jarnianut uvdlormut ilåne 600 kg i-
lånikutdlo 900 kg KångerKussaunatik.
taimåikaluartoK råjarniarneK ingmi-
nut akilersinauvoK. Kularnångilarme
ama exalugssuit ukatarivdluaréine i-
luanårfigssauvdluartut. kisiåne angat-
dlatit angisut puissinut nalerKutingit-
dlat, imagssat taima akisutigissut pu-
jortulérarssuitdlo taima solaritortigi-
ssut. taimåitordle kågkåine soruname
puissiniartariaKarpoK.
„AuveK" ukiut arfineK mardluinait
akilerparput, Jense nangigpoK. kisiåne
pisatsersoKaoK. autdlaisitårdlunilo si-
pilitårpoK, maskinartårdlunilo tinger-
dlautitårdlunilo. Kitorngåkauko piv-
dlugit „AuveK" tåtuleravtigo åma ka-
jåituåinarmata, pujortulérarssuaK u-
na pisårigiga. tamåssa ukiut arfinig-
ssåt norKailordlunga kisame ingmikut
angatdlatigssarsivunga.
(Kup. 109-me nangisaon)
108
I