Réttur - 01.01.1968, Blaðsíða 56

Stundum kann því verkalýður þróaðra
auðvaldslanda að hugsa sem svo: Þarna frá
þessu bláfátæka fólki þróunarlandanna hefur
auðvaldið mestallan gróða sinn, — við verka-
menn auðvaldslandanna höfum náð til okk-
ar svo miklu af verðmæti framleiðslunnar,
að auðvaldið græðir lítið á okkur, — og við,
sem erum södd, getum því verið róleg, —
hugsa þeir lítilsigldustu.
En þetta er m'kill misskilningur. Það
kemur í ljós, ef krufið er til mergjar í köld-
um tölum hvaðan gróð'nn kemur. Og þá
má það vissulega ekki villa menn að það er
sárara fyrir fátæka manninn að missa eina
lambið sitt, en fyrir bjargálna bónda að missa
20 lömb af 200 (— en hinsvegar ljóst á
hvorum ræninginn græðir meir) og ólíkt
sorglegra fyrir hungrandi verkamann þróun-
arlands að sjá annaðhvert barn, er hann
eignast verða hungrinu að bráð, en fyrir
verkamann háþróaðs auðvaldslands að verða
af nokkrum viðbótarlífsþægindum, er hann
hefði getað notið, ef allt andvirði vinnu hans
hefði runnið til hans og ekkert til auðmanna-
stéttarinnar.
En hvert er hlutfattið? Hvaðan kemur
þorrinn af gróða auðvaldsins, — í köldum
tölum reiknað, en ekki í hlóði og tárum
hungraðs fólks?
Gróði auðvaldsins á fjárfestingu sinni í
vanþróuðu löndunum er 12—15 miljarðar
dottara á ári. Það er um það bil tíundi hlut-
inn af allri þjóðarframleiðslu þessara fátæku
landa, sem auðvaldið þannig rífur til sín.
Sérfræðingar Sameinuðu þjóðanna álíta að
þessi upphæð sé helmingur þess fjármagns,
sem festa þyrfti í vanþróuðu löndunum, til
þess að koma þar á skjótri iðnvæðingu.
Þjóðarframleiðsla þróuðu auðvaldsland-
anna er hinsvegar meiri en 1000 miljarðar
dottara á ári. Og af þesari þjóðarframleiðslu
er gróði auðvaldsins um 200 miljarðar doll-
ara á ári, þar af er gróði auðvaldsins í Banda-
ríkjunum áætlaður um 100 miljarðar doll-
ara. (500 stærstu iðnaðarfyrirtæki Bandaríkj-
anna gefa sjálf upp gróða sinn 1965 að frá-
dregnum sköttum sem rúma 20 miljarða doll-
ara, sbr. „Fortune" 1966. Og þá eru ekki talin
fyrirtæki eins og bankar, tryggingafélög,
verzlunarfélög, samgöngufyrirtæki, rafmagns-
og gasframleiðslufélög etc.)
Það er því greinilegt hvaðan meginið af
gróða auðvaldsins af fjárfestingu kemur eða
um 185—187 miljarðar dollara frá verkalýð
þróaðra auðvaldslanda, sem vinnur mest-
megnis í fullkomnum verksmiðjum við af-
kastamiklar vélar, en 12—15 miljarðar frá
bláfátækum verkalýð gömlu nýlendnanna.
Það er hin fullkomna tækni, sem verka-
maður auðvaldslandanna er látinn vinna við,
er gerir hér allan muninn. I hinu kunna
bandaríska viðskiptatímariti „Fortune" er tek-
ið eft’rfarandi dæmi í júlí-ágúst-heftinu 1955:
„Hindustan Steel" í Indlandi hefur 70.000
verkamenn. Gróði fyrirtækisins er 10,1 milj-
ón dollara. Það samsvarar 143 dollara gróða
á hvern verkamann.
„U.S. Steel" í Bandaríkjunum hefur 200
þúsund verkamenn í þjónustu sinni. Hreinn
gróði er 237 miljónir dollara eða 1184 doll-
arar af hverjum verkamanni.
En arðránshlutfallið hvað verkalýð beggja
heimssvæða snertir, segir ekki alla söguna.
NYLENDUSTEFNAN
NÝJA
Auðmannastéttir stóriðjulandanna ræna
þróunarlöndin og alþýðu þeirra (bændaalþýð-
una auk verkalýðsins) í krafti drotnunarað-
stöðu sinnar hvað verðlag afurðanna snertir.
56