Réttur - 01.01.1979, Blaðsíða 46

KAMPUCHEA:
Hvað
gerðist?
Það er auðvitað erfitt að ætla sér að
segja með vissu aðdraganda þeirra tíð-
inda, sem gerst ltafa í Kampucheu eltir
1975 að afturhaldsstjórn Lon Nol er
steypt af frelsisherjum Kampucheu og
Víetnam sameinuðum eftir ósk hinna
fyrrnefndu.
En allmiklar líkur mæla með því að
rás viðburðanna, fyrst innan flokksins,
síðan í landinu sjálfu hafi verið þessi:
Lítil klíka í kommúnistaflokki Kam-
pucheu hrifsar þar til sín völdin smám-
saman. Það eru þessir fjórmenningar:
Ieng Sary og kona hans Khieu Thirit og
Pol Pot og kona hans Khieu Potiary,
systir hinnar fyrrnefndu.
Þegar ritari flokksins, Tusement,
hverfur á dularfullan liátt 1962 tekur
Saloth Sary, sem síðar nefnir sig Pol Pot,
við starfa hans, byrjar að umskrifa alla
sögu flokksins eins og hún byrji Joá fyrst.
Son Ngoc Mink, einn af aðalmönnum í
miðstjórn flokksins, þjáðist af of háum
blóðþrýstingi og bað um að fá að fara til
Víetnam um skeið til hvíldar og lækn-
inga. En Ieng Sary ákveður að hami
skuli sendur til Peking. Síðar fer kona
Sarys til Peking. Nokkru eftir komu
hennar þangað deyr Minh, rétt áður en
hann átti að snúa heim til Kampucheu.
Eftir valdatökuna 1975 hverfa eða eru
drepnir fjórir ráðherrar eða meðlimir
framkvæmdanelndar flokksins (1975-
77).
Er valdaklíkan í flokknum að fjarlægja
menn, sem hún vill losna við?
Sambönd þessarar klíku við „fjór-
menningana" í Kína voru alkunn. Hvað
segja nú Kínverjar sjálfir um framferði
sinna eigin „fjórmenninga”?
í „Peking Review“ frá 9. febrúar 1979
er sagt frá að endurreistir hafi verið há-
tíðlega 13 ráðherrar eða háttsettir mið-
stjórnarmeðlimir kínverska flokksins, m.
a. varaformaður Alþýðusambands Kína,
Liu Changsheng, og tekið fram í þeirri
hátíðlegu viðhöfn endurreisnarinnar að
allir þessir menn hafi verið drepnir und-
ir fölsku yfirskyni að tilhlutan Lin Biao
og „fjórmenningaklíku7inar“ í þeim til-
gangi að ryðja henni braut til valda. Allir
þessir félagar höfðu starfað með ágætum
í flokknum allt frá 1920-30 og voru
drepnir saklausir 1967—72. — Og þessir
munu hvorki verða þeir fyrstu ué síð-
ustu sem verður að „endurreisa" í Kína.
Öll líkindi eru til þess að valdaklíkan
í Kampucheu hafi framkvæmt það, sem
„fjórmenningunum“ í Kína ekki tókst.
Og síðan í grimmd sinni og taumlausu
ofstæki ætlað sér að drepa alla, sem ekki
svínbeygðu sig fyrir þeim, og einskis svif-
ist í þeim efnum.
Svo sem menn rnuna voru það Banda-
ríkjamenn, sem í Víetnamstríðinu réðust
inn í Kampucheu, steyptu furstanum No-
46