Morgunblaðið - 10.12.2006, Blaðsíða 24

Lífshlaup
24 SUNNUDAGUR 10. DESEMBER 2006 MORGUNBLAÐIÐ
H
ávaxinn og svipmikill
með sitt gráa hár og
yfirskegg minnir hann
meira á reffilegan
heimsborgara en ís-
lenskan sveitamann. Guðni Þórðar-
son er hvorutveggja. Hann kynntist
íslensku þjóðinni gegnum langt starf
við blaðamennsku en einnig fjarlæg-
ari slóðum og ferðalögum og nýtti
vitneskjuna til að opna löndum sínum
leið út fyrir landsteinana og víkka
sjóndeildarhringinn.
Hann er orðinn 83 ára, en ber þess
fá merki; yfirbragðið er ungt, augun
kvik og brosið hlýtt. Hann hefur ný-
lega verið greindur með ólæknandi
krabbamein, en lætur það ekkert á
sig fá, hefur skutlað aftur fyrir sig
einu stykki ævisögu, sem Arnþór
Gunnarsson sagnfræðingur ritar, og
er enn með ýmislegt á prjónunum.
Guðni í Sunnu er Guðni í Sunnu.
Þú lítur vel út, segi ég. Hefurðu
alltaf stundað heilbrigt líferni, sem
kallað er.
„Ja, ég veit það nú ekki,“ svarar
hann brosandi. „Ég hef ekki ánetjast
brennivíni eða tóbaki. En aldrei hef
ég hugsað um að borða hollan eða
óhollan mat heldur bara þann sem
mér finnst góður.“
Hefur matur verið þín helsta lífs-
nautn?
„Já, ég held að svo sé. Tek þó fram
að vín með mat er fyrir mig hluti af
góðri máltíð. Það hef ég vanist á
gegnum kynni mín af Suðurlanda-
búum. En brenndir drykkir finnst
mér vondir.“
Guðni segir að sér líði ágætlega
þrátt fyrir sjúkdómsgreininguna fyr-
ir nokkrum vikum. „Ég er í lyfja-
meðferð og hún fer bærilega í mig,
enn sem komið er. Maður veit að
sjálfsögðu aldrei hvenær þessum vá-
gesti þóknast að hægja eða hraða á
sér. En það heldur ekki fyrir mér
vöku. Enda hefði það enga þýðingu.“
Hann segist vel settur með faglegt
aðhald, því sjö læknar séu honum ná-
komnir í fjölskyldunni. „En auðvitað
hrökk ég við þegar þessi greining var
kynnt mér. Svo hef ég reynt að ýta
henni frá mér. Við erum öll á sömu
leið. Bara spurning um tíma hvenær
við náum endastöðinni.“
Sumir tala um tvær hugsanlegar
endastöðvar: Uppi eða niðri?
„Já, ég veit ekkert um það. Amma
mín, sem ól mig upp þar til hún lést er
ég var sextán ára, kenndi mér korn-
ungum bænir og las yfir mér skáld-
skap séra Hallgríms Péturssonar.
Séra Friðrik Friðriksson varð líka
mikill áhrifavaldur í mínu lífi, fermdi
mig í Akraneskirkju, tók mig síðan í
einkakennslu og var mér náinn lengi.
Hann lét mig lofa sér tvennu: Að
reykja ekki fyrr en eftir átján ára ald-
ur og að verða prestur. Ég stóð við
það fyrra, en þegar ég mætti sem
blaðamaður um borð í Esjuna til að
taka á móti styrjaldarhrjáðu fólki,
sem hafði orðið innlyksa í Danmörku,
var séra Friðrik í þeim hópi. Hann
horfði hvasst á mig meðal blaða-
mannanna og sagði um leið og við
heilsuðumst: Þú hefur ekki staðið við
loforðið. Ég sagði honum sem satt
var að mig langaði ekki til að verða
lúterskur prestur. Hann tók það sem
gilda afsökun, því sjálfur var hann
mjög kaþólskur í sinni kenni-
mennsku. Alla mína ævi hef ég hins
vegar farið með bænir og ekki aðeins
þegar blásið hefur á móti, heldur
einnig í meðbyr. Ég hef þá trú að við
höfum ekki allt í okkar eigin hönd-
um.“
Hefurðu trú á að eitthvað taki við
eftir líkamsdauðann?
„Já. Ég hef ekki séð inní annan
heim, að minnsta kosti ekki í vöku.
En mig hefur oft dreymt bæði ömmu
mína og Ingólf son okkar, sem fórst í
umferðarslysi í Svíþjóð fyrir fimm ár-
um, með þeim hætti að ég þykist vita
um aðra tilvist en þessa.“
Vernd hulins valds
Guðni kom inní þessa tilvist á
Hvítanesi í Borgarfjarðarsýslu.
„Þarna við ósa Grunnafjarðar, Akra-
nesmegin, ólst ég upp við mikla nátt-
úrufegurð og fuglalíf. Þessi paradís
Ekkert tek ég
yfir landamærin
Maðurinn, sem átti stóran þátt í að gera öllum
Íslendingum kleift að verða heimsborgarar, fór
flatt á því. Hann segist hafa stigið á samtryggð-
ar hagsmunatær. Ferðamálafrömuðurinn Guðni
í Sunnu hefur nú lagt í ferðalag um eigið líf og
lítur um öxl í nýrri ævisögu, ekki leiður en
stundum réttlátlega reiður. „Sá biturleiki, sem
ég fann á sínum tíma, snerist um óréttlætið:
Hvernig menn misnotuðu valdastöðu sína,“ seg-
ir hann í samtali við Árna Þórarinsson.
Guðni „Mér hefði þótt lífið ósköp litlaust og bragðlaust ef ég hefði verið skrifstofumaður frá níu til fimm alla daga alla ævi...“
Morgunblaðið/Kristinn
Æskulýðsleiðtoginn Séra Friðrik Friðriksson í heimsókn að fylgjast með
tvíburum Sigrúnar og Guðna, Jóni Snævarri og Valgerði Margréti, sem
hann hafði skírt.