Morgunblaðið - 06.05.2007, Blaðsíða 31

aðspurðir hlynntir skóla án að-
greiningar þótt uppi séu mismun-
andi hugmyndir um hvernig eigi
að standa að því. Þá eru allir
flokkar jákvæðir gagnvart leng-
ingu kennaramenntunar.
Framhaldsskólastigið til sveit-
arfélaganna?
Hluti af sveigjanleikanum sem
flokkarnir leggja áherslu á er að
meira frjálsræði sé varðandi hve-
nær skólaganga hefst og hvenær
henni lýkur. Þannig séu fljótandi
skil milli leikskóla og grunnskóla
annars vegar og grunnskóla og
framhaldsskóla hins vegar. Allir
flokkar eru hlynntir því að nem-
endur í grunnskólum geti tekið
áfanga á framhaldsskólastigi en
fulltrúar Samfylkingarinnar og VG
leggja áherslu á að það sé ekki
eina leiðin til að gera skilin milli
grunnskóla og framhaldsskóla
sveigjanlegri.
Framsóknarflokkurinn vill láta
skoða sérstaklega hvort ekki eigi
að flytja framhaldsskólana til
sveitarfélaganna til að auðvelda
samstarf milli skólastiganna
þriggja en leikskólar og grunn-
skólar eru þegar á könnu sveitar-
félaga. Samfylkingin er einnig já-
kvæð gagnvart því að
sveitarfélögin sjái um framhalds-
skólana en aðrir flokkar hafa það
ekki á sinni stefnuskrá.
Stytting náms til stúdentsprófs
er ekki á stefnuskrá neins flokks
en í takt við sveigjanleikann þá
leggja allir áherslu á fjölbreyttari
leiðir í gegnum framhaldsskóla og
að nemendur, sem þess óski, geti
útskrifast fyrr. Íslandshreyfingin
leggur þó áherslu á að námsmenn
skili sér fyrr út í atvinnulífið.
Margir flokkar hafa áhyggjur af
kostnaði sem nemendur í fram-
haldsskólum þurfa að bera og þá
sérstaklega vegna bókakaupa.
Samfylkingin vill að skólabækur í
framhaldsskólum séu ókeypis en
Framsókn, Frjálslyndir og VG
tala um bókakaupastyrki.
Ekki skólagjöld í grunnnámi
Hvað háskólastigið varðar stefn-
ir enginn flokkur stefnir að upp-
töku skólagjalda í grunnnámi í op-
inberum skólum en þegar kemur
að framhaldsnámi er hljóðið ann-
að. Fulltrúi Sjálfstæðisflokksins
bendir á að vilji Háskóli Íslands
verða einn af hundrað bestu há-
skólum heims þurfi að koma til
meira fjármagn. Nú þegar hafi
verið samið um aukin fjárframlög
frá ríkinu en að ástæða sé til að
skoða hvort nemendur eigi ekki að
taka meiri þátt í fjármögnun á
sínu eigin námi, en þó með því
skilyrði að Lánasjóður íslenskra
námsmanna (LÍN) láni fyrir skóla-
gjöldum.
Fulltrúar Samfylkingarinnar og
VG hafa hins vegar áhyggjur af
því að framhaldsnám nái ekki að
þróast og vaxa hér á landi ef nem-
endur þurfi að greiða fyrir það
enda sé þá líklegra að þeir leiti til
útlanda.
Samfylking og Framsókn vilja
láta skoða möguleika á að hluti
námslána breytist í styrk að námi
loknu. Fulltrúar Sjálfstæðisflokks
og Frjálslyndra segja hins vegar
að þannig sé það nú þegar enda sé
kostnaður ríkisins við lánasjóðinn
töluverður þar sem lágir vextir
séu á námslánum.
Samfylkingin, Framsókn og Ís-
landshreyfingin vilja jafnframt
stefna að því að tekjutenging
námslána verði afnumin en VG og
Sjálfstæðisflokkur leggja meiri
áherslu á að hún sé minnkuð eins
og þróunin hefur verið. VG leggur
sérstaka áherslu á að grunn-
framfærsla haldi áfram að hækka
og að kerfið verði gert sveigj-
anlegra.
Einna mestur er samhljómur
hjá flokkunum þegar kemur að
endurmenntun og símenntun en
allir flokkar vilja að slíkt standi
fullorðnu fólki til boða. Þá vilja
flestir flokkar auðvelda fólki að
snúa aftur til náms, t.d. með
breytingum á lánasjóðskerfinu.
halla@mbl.is
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 6. MAÍ 2007 31
FRJÁLSLYNDI flokkurinn legg-
ur áherslu á jafnan aðgang að
menntun án tillits til efnahags og
búsetu en einnig á góðan aðgang
að framhaldsnámi, símenntun og
verknámi. Þetta segir Kristinn H.
Gunnarsson, þingmaður flokks-
ins. „Menntun og rannsóknir eru
forgangsverkefni af þeirri ein-
földu ástæðu að það hjálpar okk-
ur að auka verðmætin í þjóð-
félaginu,“ segir Kristinn.
Frjálslyndi flokkurinn er and-
vígur skólagjöldum í grunnnámi í
opinberum háskólum. „Við sjáum
ekkert að því að aðrir en hið op-
inbera reki
skóla enda á at-
vinnufrelsið að
leyfa að skólar
séu stofnaðir og
reknir þótt
menn kosti þá
sjálfir. Menntun
hefði ekki kom-
ist til okkar Ís-
lendinga í gegn-
um aldirnar
hefði hún verið alfarið á könnu
hins opinbera. Einkarekstur má
samt ekki koma í veg fyrir að all-
ir geti sótt nám,“ segir Kristinn
og bendir á að einkaháskólar,
jafnt sem einkaskólar á öðrum
skólastigum, séu fyrst og fremst
reknir fyrir opinbert fé þótt at-
vinnulífið leggi sums staðar til
peninga. Ríkið geti því sett regl-
ur um takmörkun skólagjalda til
að tryggja að allir nemendur geti
sótt nám sem þeir hafa áhuga á,
óháð efnahag.
Skóli nálægt heimabyggð
Kristinn vill jafnframt halda
kostnaði sem framhaldsskólanem-
endur verða fyrir í skefjum, m.a.
með bókakaupastyrkjum. „Efna-
hagur má ekki hamla aðgangi að
námi og það á að skipuleggja það
þannig að sem flestir geti sótt
framhaldsskóla nærri sinni
heimabyggð, þótt auðvitað sé
ekki hægt að bjóða upp á allt alls
staðar.“
Frjálslyndi flokkurinn er
hlynntur því að opinbert fé fylgi
barni óháð vali á grunnskóla en
er að sama skapi mótfallinn því
að einkaskólar taki skólagjöld.
Þá segir Kristinn að innan flokks-
ins sé andstaða við samræmd
próf bæði í grunnskóla og fram-
haldsskóla.
Menntun og rannsóknir í forgang
Kristinn H.
Gunnarsson