Andvari

Årgang

Andvari - 01.06.1966, Side 93

Andvari - 01.06.1966, Side 93
ANDVARI BLÓÐ OG JÁRN FYRIR EINNI ÖLD 91 Evrópu. Sá stjómmálamaður meðal Prússa, sem skildi þetta fyrstur, var Ottó von Bismarck. Hann varð einnig fyrstur til að vefengja rétt Austurríkis til for- ræðis í Þýzka ríkjabandalaginu. 1 þessari furðulegu stofnun, Sambands- þinginu, var öll afgreiðsla mála ótrúlega svifaseiu, fulltrúsarnir urðu jafnan að leita ráða og samþykkis ríkisstjórna sinna um það hvernig þeir skyldu greiða at- kvæði. Þingsköpin voru með þeim hætti, að hægt var að teygja þau og túlka á ýmsa lund. Með ríkjum bandalagsins ríkti eilífur ótti og tortryggni við hvert annað: meðalstóru ríkin, svo sem Hann over, Bajern, Wiirttemberg og Baden óttuðust stórveldin Prússland og Austur- ríki, og reyndu því stundum að samfylkja sér til mótvægis við þau. Smáríkin grun- aði, að meðalstóru ríkin hefðu löngun til að hremma þau svo sem farið hafði þegar Hið heilaga rómverska ríki þýzkrar þjóðar lá í andarslitrunum í upphafi ald- arinnar, og leituðu þá lags við stórveldin. Öll var þessi pólitíska iðja á Sambands- þinginu svo andstutt, grátbrosleg og lág- kúruleg, að þeir sem kynna sér þessa sögu fá varla skilið, hvernig hin þýzka menningarþjóð gat látið bjóða sér slíkt. En junkarinn frá Pommern kunni vel við sig í þessum félagsskap. Hér naut hann meðfæddra pólitískra hæfileika, sem þegar höfðu komið í ljós í starfi hans á Landsþingi Prússlands og í hirðklíkunni í Berlín: hann var gæddur æði ríku undir- ferli og kunnugur öllum vinnubrögðum baktjaldamakksins. Hann var ekki aðeins leikinn í þeirri list hins gamla franska refs, Talleyrands, að láta orðin hylja hugsun sína. Hann átti það einnig til að segja andstæðingum sínum hug sinn allan og ætlun í trausti þess, aS viðmæl- andinn skildi orð hans svo, að hann tal- aði þvert um hug sér. Frá upphafi veru sinnar í Frankfurt einsetti Bismarck sér að keppa að jafn- rétti Prússlands og Austurríkis á Sam- bandsþinginu. Raunar var þetta aðeins áfangi á lengri leiS. Því aS mjög snemma skildist honum, að vinslit yrðu fyrr eða síðar með hinum þýzku stór- veldum. 1 skýrslum og bréfum til von Manteuffels forsætisráðherra og Leo- pold von Gerlachs vinar síns og trún- aðarmanns, ber æ meir á kala hans til Austurríkis. Hann vildi ekki binda hina góðu prússnesku gnoð viS ormétinn or- logsdall Austurríkis, svo sem hann kemst að orði. ÞaS má þá þegar greina nokkrar útlínur pólitískrar stefnu hans er hann segir, aS hinar miklu pólitísku kreppur muni gefa Prússlandi byr í segl- in og efla vöxt þess, ef „vér hagnýtum þær án ótta og ef til vill með fullu til- litsleysi." ÞaS er einnig um þetta leyti, að hann túlkar þá nauðsyn Prússlands að efla vináttu við Rússland og jafnvel leita bandalags viS þaS. ÞaS má einnig glöggt skilja hvers vegna: bæði ríkin eiga sameiginlegra hagmuna að gæta þar sem eru hin pólsku héruð, er þau skiptu á milli sín á 18. öld. Þegar KrímstríðiS skall á og Austur- ríki hervæddist án þess þó að taka bein- an þátt í styrjöldinni beitti Bismarck allri orku sinni til að afstýra því, að Prússland gerði hernaðarbandalag við Austurríki gegn Rússum. Hann vildi láta veðrin mæða sem mest á Austurríki og veikla stöðu þess í Þýzka ríkjabanda- laginu. Þegar friSur var saminn 1856 skrifaði hann Gerlach skýrt og skorin- ort: Þýzkaland er of þröngt til að hemja Prússland og Austurríki innan marka sinna. 1 þessum orðum lá falin stefnu- skrá, sem Bismarck framkvæmdi tíu árum síSar. í átta ár var Bismarck fulltrúi Prúss- lands á Sambandsþinginu í Frankfurt. Öll þessi ár hafði hann háð þrotlaust
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124
Side 125
Side 126
Side 127
Side 128
Side 129
Side 130
Side 131
Side 132

x

Andvari

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Andvari
https://timarit.is/publication/346

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.