Andvari - 01.01.1989, Síða 19

ANDVARI
PORBJÖRN SIGURGEIRSSON
17
var sóknarhugur í ungum mönnum, heimsstyrjöldinni var lokið og andi
nýsköpunar ríkjandi. Opinber nefnd sem átti að að meta þörf fyrir
verkfræðinga næsta áratug hafði nýlega skilað áliti þar sem talið var að
þörfin mundi vaxa mjög á komandi árum. Þetta haust sóttu 30 nem-
endur um inngöngu í deildina, eða nærri fjórum sinnum fleiri en
teikniborðin leyfðu. Með því að halda stíft við inntökuskilyrðin var
fjöldanum haldið innan þeirra marka sem talið var að deildin réði við.
Þetta lýsir nokkuð þeirri stöðnun sem þá ríkti við skólann, varla var
enn farið að örla þar á þeim miklu breytingum sem í vændum voru,
þegar ekki einungis yrði þörf fyrir mun fleiri verkfræðinga og aðra
tæknimenn, heldur einnig vísindamenn í fjölmörgum greinum.
Þorbjörn hóf kennslu við Háskólann þetta haust og kenndi okkur
verkfræðinemunum eðlisfræði. Hann var greinilega ekki á því að ganga
inn í staðnað kerfi. Fram til þessa hafði engin kennsla farið fram í
verklegri eðlisfræði við deildina, enda fannst þar enginn búnaður til
slíks. Þessari kennslu tókst Þorbirni þó að koma á með einstakri
hugvitssemi og útsjónarsemi. Mér er til efs að aðrir kennarar Verk-
fræðideildarinnar hafi vitað mikið um þessa nýjung hins unga stunda-
kennara því sjá mátti á tækjunum að ekki hafði verið farið troðnar
slóðir, varla höfðu þau verið fengin fyrir fé frá skólanum. í Bandaríkj-
unum hafði Þorbjörn keypt fyrir eigið fé nokkuð af tækjum og tólum af
sölunefnd varnarliðseigna þar í landi og hafði auk þess smíðað sér
geislamælingatæki í Princeton. Þá gróf hann upp á íslenskum rann-
sóknastofum nokkur gömul en nothæf tæki, einhverstaðar hafði hann
fengið mjög nýstárlegt tól til hitamælinga (thermistor) og á hálendi
íslands hafði hann fundið útvarpssendi úr veðurbelg. Með þessu
ósamstæða dóti kom hann saman æfingum fyrir nemendur sína með
þeim árangri að verklega kennslan hefur vafalítið dregið fleiri en mig
að eðlisfræði. A þessum árum var það fyrir nemendum sem að skyggn-
ast inn í heim framtíðarað fá tækifæri til að mæla geislavirkni með
geigerteljara, að vinna með sveiflusjá og mæla öldulengd útvarps-
bylgna.
Hálfu öðru ári síðar, þegar ég hafði ákveðið að læra frekar eðlisfræði
en rafmagnsverkfræði, sótti ég um að nám mitt í grunngreinum við
Háskóla íslands yrði tekið gilt sem hluti af fyrrihlutaprófi við há-
skólann í Kaupmannahöfn. Eðlisfræðikennarinn, T. Bjerge, tók þessu
heldur þurrlega í fyrstu og spurði hvort ég hefði gert nokkrar verklegar
æfingar þarna uppi. Ég kom skömmu síðar með skýrslur mínar til hans.
2