Andvari - 01.01.1989, Side 129

EYSTEINN ÞORVALDSSON
í teikni náttúrunnar
Um Ijóð Þorsteins Valdimarssonar
Þorsteinn Valdimarsson (1918-1977) kemur fram á . skáldskaparsviðið á
fimmta áratugnum þegar gerjun var mikil í íslenskri ljóðagerð. Pá birtust
einnig atómskáldin sem voru litlu yngri en hann og ennfremur fyrsta Ijóðabók
Snorra Hjartarsonar sem var hinsvegar talsvert eldri. Steinn Steinarr og Jón
úr Vör höfðu kvatt sér hljóðs á fjórða áratugnum, en öll áttu þessi skáld þátt í
endurnýjun íslenskrar ljóðagerðar um miðja öldina. En þó að Þorsteinn hafi
aldrei verið talinn í hópi formbyltingarskáldanna svonefndu, þá er hann eigi
að síður að vissu leyti tímamótaskáld í íslenskri ljóðagerð. Hann má með
sanni teljast síðasti meistari hins hefðbundna kvæðaforms, slíkt vald hefur
hann á þessum þrönga stakki og svo ótrúlega leikni sýnir hann í bragþrautum.
En hann sýndi einnig fram á, eins og fleiri samtíðarskáld hans, hvernig hægt
er að rýmka og auðga hið hefðbundna form. Hann orti einnig óbundin ljóð og
hafði jafngóð tök á öllum þessum kveðskaparformum. Hann var því fjöl-
hæfur formgerðasmiður. Og tímamótamaður getur hann einnig talist vegna
þess að hann er síðasta rómantíska skáldið í ljóðagerð okkar. Hann er samt
enginn sporgöngumaður hinna gömlu rómantísku skálda, — tímaskyn hans
og viðfangsefni eru úr veruleika líðandi stundar þar sem örlögin skapa okkur
stað. En hann kýs sér að mestu leyti aðrar leiðir en samtíðarskáld hans, bregst
öðruvísi en þau við óþyrmilegri hraðferð íslands inn í tækniheim nútímans.
Sérstaklega er skynjun hans á náttúrunni og samneytið við hana með sér-
stæðum hætti á tímum lífsfirringar og hlutgervingar. Lífið og náttúran eru
honum órjúfanleg eining. Tilveran öll er skyggnd í teikni náttúrunnar sem er
veröld sannrar tilveru og lífsfyllingar, — griðland mannskepnunnar sem
nauðug viljug hefur hrakist inn í hringiðu neyslukapphlaups og tæknifram-
fara og sveimar þar ráðvillt í angist og tortímingarótta
og hjarta manns milli tveggja skauta,
ógnar og vonsælu; líkt og fugl
iemji vængjum við rimlaglugga
knýr það brjóst manns, friðlaust og þreytt.1