Andvari - 01.01.1940, Síða 34

30
Bjarni Benediktsson
andvabi
ríkjaraenn og að þeir atburðir, sem síðar gerðust, hafi a-
m. k. verið með vitund þeirra.
Sú skoðun kom þegar fram, að það mundi að nokkru
vera komið undir iirslitum viðureignarinnar í Noregi, hvað
um ísland vrði. Ef Englendingar hrektu Þjóðverja þaðan,
þá mundu þeir ekki hafa verulegan hag af því að taka ÍS'
land. En ef þeir biðu þar lægri hluta, þá mundu þeir telja ser
meiri þörf en ella að hafa hér bækistöðvar. Hvort sem þess-
ar hugleiðingar hafa verið réttar eða ekki, þá var það eigi
fyrr en i ljós var komið, að Bretar gátu ekki náð fótfestu •
Noregi, að þeir hófu aðgerðir hér á landi.
Aðfaranótt 10. maí var brezkur herafli settur á land i
Reykjavík. Sama dag geklt hinn nýskipaði sendiherra Breta
fyrir íslenzku ríkisstjórnina og fullvissaði hana um, að hmn
brezki herafli yrði hér ekki stundinni lengur en stríðsnauð-
syn krefði, enda mundu Bretar á engan liátt hafa afskipt1
af stjórn landsins.
Síðar sama dag afhenti íslenzka ríkisstjórnin sendiherr-
anum mótmæli og segir þar m. a.:
„Út af atburðum þeim, sem gerðust snemma í morgun,
hernámi Reykjavíkur, er hlutieysi íslands var freklega
brotið og sjálfstæði þess skert, verður íslenzka ríkisstjórnm
að vísa til þess, að þann 11. april s. 1. tilkynnti hún brezku
ríkisstjórninni formlega — — — afstöðu íslenzku ríkis-
stjórnarinnar til tillögu hennar um að veita íslandi hernað-
arvernd, og samkvæmt því mótmælir íslenzlca ríkisstjórnm
kröftuglega ofbeldi því, sem hinn brezki herafli hefir frann
Þess er að sjálfsögðu vænzt, að bætt verði að fullu tjon
og skaði, sem leiðir af þessu broti á löglegum réttindum
íslands sem frjáls og fullvalda hlutlauss ríkis.“
Hinn 16. maí svarar brezki sendiherrann mótmælum lS
lenzku ríkisstjórnarinnar. Segir þar m. a., að brezka r^vlS
stjórnin hafi séð sig knúða til, með hagsmuni Islending3
sjálfra fyrir augum, að koma í veg fyrir þann möguleika,
að Þjóðverjar hertækju Island. Loks vill brezka stjóxnm
„einnig taka það fram, að það er fastur ásetningur hennar,