Andvari - 01.01.1926, Blaðsíða 38
36
Um sliólafyrirkomuiag í nokkrum löndum
Andvari
landsmanna yfirleitt. — Námsgrein sú, sem áður er
nefnd, vinnufræðin, er mjög með ýmsu móti, eftir því
hver er aðalatvinna manna á þeim og þeim stað, og
hefur kenslumálastjórnin gefið út allítarlegan leiðarvísi
um þau efni. I mentamálanefndaráliti um ungmenna-
fræðslu og sjerskóla (1922, bls. 17—19), hafa þeir próf.
Guðmundur Finnbogason og próf. Sigurður Sivertsen
þýtt kensluáætlunina, eins og hún var ráðgerð í land-
búnaðar- og í fiskiveiðahjeraði, og nægir hjer að vísa
til þeirrar þýðingar. Enginn vafi er á, að þessi tilhögun
Svía er á margan hátt stórmerkileg og gæti orðið okk-
ur til fyrirmyndar, ef einhvern tíma kemst sæmilegt lag
á almenna ungmennafræðslu hjer á landi.
Engir skólar eru skylduskólar í Svíþjóð nema barna-
skóli og framhaldsskóli, eins og áður er sagt. Þó er
fræðsluhjeruðum heimilt að skylda menn til skólagöngu
í lærlinga-skóla. I honum skal kenna 2 ár, 6—12 st. á
viku, í 8—9 mánuði á ári, sitthvað um þær fræðigreinir,
sem nemendur stunda, iðnir, iðnað, verslun, heimilisstörf,
þann fróðleik um þessi efni, sem ætla má, að þeir fái ekki
við vinnuna. Þeir, sem svo eiga að gegna verkstjórastöðum
á einhverju sviði, fara með þessari bóklegu og verklegu
þekkingu í verkstjóra- og meistaraskóla (yrkesskola), og
eru þeir, sem vænta má, með ýmsu móti. I þeim skal
vera ýmist dag- eða kvöldkensla, dagkensla frá 8—30
vikur eða kvöldkensla í 1—-2 ár, í mesta lagi 30 vikur
hvort árið, 6—12 stundir á viku. — Þessir skólar eru
nauðalíkir atvinnuskólunum þýsku (Gewerbeschulen), sem
kendir eru við þýska uppeldisfræðinginn Herschensteiner,
enda mun hugmyndin þaðan komin til Svía. — Sams-
konar atvinnuskólar eru verslunarnámsskeiðin (1 ár,
um 30 vikur, með 34—36 stundum á viku) og hús-
stjórnarskólar (6 mánaða eða jafnvel skemmri námsskeið).