Vikan - 07.12.1967, Page 45

urlögum góðs máls. Á landinu
sjálfu er annars orðin hliðstæð
breyting. Hér var áður heim-
kynni bændabýla, sem sómdu
sér vel í landslaginu. Nú er
þetta horfið og smekkleysið
veður uppi.
— Við minntumst áðan á von
Kleist. Telurðu þig hafa orðið
fyrir áhrifum frá fleiri erlend-
um höfundum, utan Norður-
landa?
— Ég er mér þess ekki með-
vitandi að hafa orðið fyrir bein-
um áhrifum frá Kleist, hins
vegar Rússunum ýmsum, eink-
um Gorkí, sumum Frökkunum,
og líklega í heimahúsum alda-
vini mínum Steen Steensen
Blicher — þó á nokkuð annan
hátt — að ég hygg — en ég
hef séð að sumir telja.
— Hver var aðalástæðan til
þess að þið hjónin fluttuð heim?
— Við höfðum lengi haft þetta
í hyggju, áttum og eigum heið-
arskika þarna fyrir austan, sem
líklega aldrei verður byggt á.
Vorum raunar lengi búin að bíða
eftir því að hafa efni á því að
flytja heim. Bjartsýnin í þeim
efnum (sem öðrum!) var yfir-
gengileg. Eitt sinn lá meira að
segja við að ég keypti Kolla-
fjörðinn — á sextíu þúsund.
En það var okurverð í þann tíð.
Svo bauðst okkur Klaustur
haustið 1938, gerðum boð í það,
og því boði var tekið. Þá áttum
við ágæta vini í næsta nágrenn-
inu, þau hjónin á Hallormsstað,
Benedikt Blöndal og Sigrúnu
Pálsdóttm-, frænku mína. Bene-
dikt varð úti upp úr áramótun-
um — og söknuðum við þar vin-
ar í stað. En Sigrún reyndist
okkur drengur góður, svo sem
hennar var von og vísa.
— Ertu ánægður með ís-
lenzkuþýðingarnar á þeim bóka
þinna, sem skrifaðar voru á
dönsku?
— Þær eru sumar ágætar, aðr-
ar upp og ofan. En málið á þeim
er að sjálfsögðu ekki mitt tungu-
tak, sem er austfirska. Að Kilj-
an víða fer á kostum mun engan
undra.
— Þú komst honum nú líka
á framfæri í Danmörku.
— Ég þýddi Sölku Völku á
dönsku. Hún kom aftur út í
Trönubókaflokknum í fyrra-
haust, loksins í heilu lagi, og
tók ég henni þá tak hvað þýð-
inguna snerti, en langar til að
búa betur að henni næst.
— Við minntumst áðan á
Gorkí. Ég hef heyrt sagt að
Fjallkirkjan sé undir sterkum
áhrifum frá honum.
— Já, það er ljóst. Þau áhrif
koma þó fyrst og fremst fram
í sniði bókarinnar. Þú nefndir
áðan Fjallkirkjuna sem mitt að-
alverk. Samt er það nú svo, að
vegna tregðu Dana varð sagan
styttri en ég upprunalega hafði
ætlað. Ef til vill góðu heilli!
Annað, sem snemma vakti fyr-
Karlmaður óskar sér karlmannlegrar gjafar —
þ'að hlýtur að vera
uœ
Eftir raímagns - rakstur
Hár - krem
Raksápu -krús
Andlits r talkúm, Hár.-krem, Svita - krqrn
5HULTON • NEW YORK • LONDON PARIS
Ath.: Höfum stofnsett eigið viðgerðarverk-
stæði
Krlstjánsson hff.
Ingólfsstræti 12, Reykjavík - Símar 12800
og 14878.
Sharp transistor útvarpsviðtæki hafa nú
unnið sér traust fagmanna sem einhver
traustustu transistortæki, sem komið hafa
til landsins. — Eru samt ódýr.
ir mér, var að endursegja ís-
landssöguna. f þeim flokki
sagna, sem hófst með Fóstbræðr-
um, eru sögurnar Jörð, Hvíti-
Kristur, Svartfugl og Jón Ara-
son. Hver skyldi hafa ætlað að
sú síðast nefnda yrði gefin út
í Danmörku — á þrjátíu og fimm
ára afmæli sínu — í tuttugu og
sjö þúsund eintökum. Sjálfur
hefði ég stungið upp á svona
tíu—tólf, hefði ég verið spurð-
ur. Bókin getur varla verið Dön-
um sérlega ljúf lesning. En
hún virðist hafa selzt fyrir
kostnaði, og vel til að hún selj-
ist upp áður lýkur.
— Hver er þín helzta tóm-
stundaiðja?
— Aðallega skák. Taflmaður er
ég þó ekki nema að áhuga. Ég
hef gaman af að tefla upp góð-
ar skákir. Tel það holla íþrótt
sagnahöfundum. Og kann vel að
meta spaugsemina hjá Emanuel
Lasker, þegar hann sækir svarta
kónginn ofan til sín og mátar
hann með langri hrókun! Fyndni
og djörfung í skák eru eigind-
ir, sem eiga við mig.
Við fáum okkur aftur í boll-
ana og dreipum á fyrirtaks sérríi,
sem Gunnar hefur borið fram
með kaffinu. Mér verður að
orði: Þú ert ekki bindindismað-
ur.
— Nei. Að vísu er vín víst að-
allega fyrir gamalt fólk. Hvað
landann snertir, er mér til efs
að bann hæfði honum ekki bezt!
Hér heima virðast aðeins fáir
kunna með áfengi að fara, og
ekki geta lært það. Vel til að
það séu leifarnar af aldagamalli
minnimáttarkennd. Kaupmanna-
kúgun og fyrirlitning farmanna,
sem kynntust þjóðinni frá henn-
ar aumustu hliðum, og mátu
hana þar eftir, kunna að liggja
að baki. Þetta er ekki eldra en
að ég gæti tilfært dæmi. Ann-
ars er það svo um manninn, að
honurn er aldrei háski búinn
nema að innan — frá sjálfum
sér. Jafnvel höfuðskepnurnar
alræmdu eru meinlausar á við
þann níðhögg, er nagar rætur
hjartans. Eigi það fyrir mann-
kyninu að liggja að farast í
styrjöld, þá fremur það í raun
réttri eitt allsherjarsjálfsmorð
— og ástæðan einfaldlega sú,
að það kunni ekki og lærði
aldrei að fara með guðsgjafir
Skaparans og hegða sér eins og
vitvera — að ég ekki segi dreng-
ur góður — á hnetti, sem — vel
með farinn — hefði getað og ef
til vill getur enn orðið velferð-
arríki og skarað fram úr um
unaðslega fegurð — einnig fag-
urt mannlíf.
En til þess þarf maðurinn vit-
anlega fyrst og fremst að temja
sér að fara með háskasamlega
hluti hverrar tegundar sem eru,
til gagns og gamans en ekki í
gáskaflogum og grimmdaræði,
svo sem allt of mörgum enn
virðist tamast.
VIKAN-JÓLABLAÐ 45