Vikan - 05.12.1968, Side 75

Ágústusar. Híbýli hans voru án
allra óhóísþæginda, mataræ'ði
sömuleiðis og helzt vildi hann
ganga í fötum, sem kona- hans
og dóttir höfðu sjálfar ofið og
saumað. Við þegna sína, jafnt
þá hæstu og lægstu, var hann
hógvær og af hjarta lítillátur.
Við mannaumingja einn, sem
kom til hans skjálfandi á bein-
unum með bænaskrá, sagði hann
góðlátlega: „Þú réttir mér þetta
eins og þú værir að fóðra fíl“.
Sem nærri má geta var ann-
að en gaman að gera að einni
heild svo víðlent veldi sem
Rómarríki. Sumir íbúa þess
bjuggu við fágaða borgamenn-
ingu, aðrir voru ennþá nánast
villimenn. Fram til þessa höfðu
allir góðir Rómverjar talið sjálf-
sagt að arðræna og kúga skatt-
löndin gegndarlaust, enda voru
íbúar þeirra álitnir einskonar
untermenschen. Þetta mál tók
Ágústus föstum tökum, enda
stórbatnaði hagur skattlandsbúa
í stjórnartíð hans. Skattlands-
stjórar þeir, er freklegast höfðu
misnotað aðstöðu sína, fengu á-
minningu í samræmi við það.
Um einn þeirra, er settur hafði
verið yfir Egyptaland, er sagt
að hann hafi keypt fyrir gífur-
lega summu víghana einn, sem
Egyptar höfðu í sérstökum há-
vegum, enda landsmeistari í
sinni grein. Til að auglýsa stór-
mennsku sína lét skattlands-
stjórinn steikja fúglinn og át
hann síðan. Þessháttar tilburð-
um hafði Ágústus engan smekk
fyrir og lét drepa skattlands-
stjórann, er hann hafði étið han-
ann.
Uppgangur skattlandanna varð
til að stórauka verzlun og
menningarleg samskipti innan
keisaradæmisins. Grísk menning
náði þar meiri tökum en nokkru
sinni fyrr. Hinsvegar andæfði
Ágústus mátulega þesskonar á-
hrifum frá Vestur-Asíu og
Egyptalandi, þareð þeim vildi
fylgja spilling og löðurmennska
og auk þess voru þau óvinsæl
í Róm eftir allan fyrirganginn
í Kleópötru með þá Sesar og
Antonius. Þannig neitaði Ágúst-
us að veita Apis, hinum guðlega
kálfi Egypta, lotningu með því
fororði að Rómverjar dýrkuðu
að vísu guði, en ekki tarfa.
En hófsöm skynsemdarstjórn
keisarans varð ekki einungis
innanlandsviðskiptum til upp-
lífgunar, heldur og utanríkis-
verzlun. Á hans dögum stórjuk-
ust viðskiptin við Indland, er
aðallega fóru fram frá Alex-
andríu, sem var önnur aðalborg
ríkisins. Þaðan vají' siglt með
vestrænan varning, sem Indverj-
ar ágirntust, uppeftir Níl til
Þebu, þaðan var hann fluttur á
kamelum yfir eyðimörkina til
Rauðahafsstrandar og þaðan
sigldu svo árlega rúmlegahundr-
að skip til Malabarstrandar, þar
sem skipt var á varningnum og
HSúkkulaðíuerksmíðjcm Síríus
VIKAN-JÓLABLAÐ 75