Æskan - 01.11.1970, Page 31

sem dregur fólk víðsvegar að. Magnið
og fjölbreytnin í sælgætisvörunum í
Liibeck er alveg gífurleg. Og leik-
fangaúrvalið f Niirnberg er jafnstórkost-
legt. Á flestum heimilum er beðið eftir
heimsókn heilags Nikulásar og Knecht
Ruprecht. Biskupinn með langa, hvíta
skeggið og milda brosið er klæddur í
rauðan kufl og er með poka á bakinu
fullan af gjöfum. Ruprecht hefur hrís-
vöndinn með sér til þess að banka I
aumingja óþægu börnin í nágrenninu.
Þýzkar húsmæður hafa mikið dálæti á
karfa — en það verður að vera feitur
og fallegur karfi — og í eftirmat rús-
ínuköku — en síðan fylgir Lubeck-sæl-
gæti og „sófafjaðrir", tommuháir sþír-
alar úr kökudeigi, möndlum og drop-
um frá hinu gamla Adler-apóteki. Og
svo ríkir sá góði siður i V.-Þýzkalandi,
að óheimilt er að krefja eftirstöðvar
skatta íyrir jólin — og öll skattinn-
heimta bönnuð frá 15. desember til
15. janúar!

A.-ÞÝZKALAND
Þar eru jólin haldin hátíðleg eins og
í gamla daga. Dresden er aðal jóla-
borgin. Hinn frægi Dresdenar drengja-
kór heldur aðventuhljómleika, og 3600
Ijós lýsa frá hinu stóra jólatré, sem
reist er á Altmarkt torgi og varpar
birtu yfir óteljandi jólabasara í ná-
grenninu, þar sem jólaverzlunin er kom-
in í fullan gang. Alls staðar eru mis-
munandi stór jólatré með Ijósum og
skreytingum. Strax í nóvember fara
húsmæðurnar áð undirbúa jólabakst-
urinn, einkum til þess að hin hefð-
bundna ,,Stollenbacken“-kaka verði til-
búin tímanlega. Bakararnir sjá varla
fram úr vinnunni við að baka „Dres-
denes Weinachtsstollen". Það eru flutt
út um 20.000 stykki af þeim til ýmissa
landa. Enginn Austur-Þjóðverji saknar
jólanna, þegar þeir hafa þessar góm-
sætu „stollen" úr þungu gerdeigi með
rúsínum, súkkati, möndlum og flór-
sykri stráð yfir. Og það þurfa að vera
minnst 12 mismunandi „stollen" á borð-
inu til þess að jólaþorðið sé fullkomið.
RÚSSLAND
Um langt skeið hefur verið reynt að
fella jólahaldið úr sið, og enda þótt
það hafi ekki tekizt, er nýárshátíðin hin
raunverulegu tímamörk jólahátíðarinn-
ar. í heiðni, áður en kristni var lög-
tekin, héldu menn i Rússlandi hátíð til
dýrðar Kolyada, sem var gamall sólguð
— einmitt á jóladag. Og jafnvel lengi
eftir að Rússar voru orðnir kristnir,
var það siður, að ung stúlka klædd í
hvítan skrúða sem snjódrottning æki
i sleða milli húsa, og í fylgd með
henni ungir sveinar sem sungu og
kynntu hana sem Kolyada. Síðar tóku
prestarnir upp samkeppni við þennan
sið og fóru sjálfir akandi í sleðum milli
heimila til þess að veita blessun sína
vegna jesúbarnsins.
Við aðal jólahátíðina var stillt stórri
skál á borðið með ýmiss konar minja-
gripum, sem breitt var yfir. Heimilis-
fólk og gestir áttu síðan hver á eftir
öðrum að stinga hendinni ofan í skál-
ina og finna sér einhvern minjagrip,
sem síðan átti að vera verndargripur
allt árið.
Nú á tímum kalla Rússarnir jólin
„vetrarhelgidaga" og halda þau hátið-
leg með jólatrjám og skrauti. Snjó-
drottningin og Frosti afi koma í heim-
sókn til hinna stóru barnaskemmtana í
rússneskum bæjum og borgum, leika
sér við börnin og gefa þeim gjafir.
Kaviar og kampavín þykir sjálfsagt
við nýárshátíðahöldin, sem eru aðal-
skemmtun hinna fullorðnu.
Kalkún í sérrýsósu var einu sinni
aðalrétturinn á hinu rússneska jólaborði
— hjá þeim, sem höfðu efni á slíku.
Og nú er þessi siður aftur að komast
í tízku. Vetrarhátíðin á að vera gleði-
hátíð jóla og nýárs, eins og hún var í
gamla daga. Það er aðeins Jesúbarnið
og hinir trúarlegu þættir, sem hafa ver-
ið felldir burtu. En ennþá verður þó
vart smáhópa trúaðs fólks, sem fer f
skrúðgöngu berandi á milli sín tilbúna
tréjötu milli heimila og syngur jóla-
sálma.
EISTLAND, LETT-
LAND og LITHÁEN
í þessum löndum er enn haldið fast
við hina gömlu jólasiði. Jólasveinninn
og snjódrottningin koma á jólaskemmt-
anir og í fylgd þeirra hvitklædd börn,
sem eiga að tákna snjódrifu og léika
ýmsar danslistir. í Litháen eru ýmsir
siðir hliðstæðir við það, sem er í Pól-
landi. Kristið fólk í Litháen er kaþólskt.
Karfi og annar fiskur tilheyrir jólaborð-
inu. Jólatré er skreytt og bakaðar kök-
ur fylltar með ávöxtum og sultu. Ýmsar
skrautmyndir og stjörnur úr tré eru
hengdar í loftin, við glugga og dyr.
FINNLAND
Á jóladag fara allir i sauna (gufu-
bað), áður en lútfiskurinn og jólaskink-
an eru borin á borð. Og þar eins og
á hinum Norðurlöndunum er haldið við
siðnum með möndluna i jólagrautnum
og möndlugjöf handa þeim, sem hana
finnur. Drukkið er sérstakt jólaöl með
matnum, og síðan er dansað og sungið,
þar til högg á hurðina gefa til kynna,
að joulypukki — jólasveinninn — sé á
ferðinni. Ef jólasveinninn kemur sjálf-
579