Skírnir - 01.01.1917, Blaðsíða 13

■6
Um launa- og eftirlaunatill. launanefndarinnar. [Skirnir
Þeim nægir að vita 100 aura í krónunni. En þeir gæta
,þess ekki, að sann virði krónunnar fer eftir
þ v í, hvaB fæst fyrir hana. Og á því verði veltur alt, svo
sannarlega sem menn hvorki eta gull, silfur eða kopar,
klæða sig i það, né brenna því í ofnum sínum. Indriða
Einarssyni skrifstofustjóra telst svo til, að krónan hafi,
miðað við Júlílok 1914, lækkað í verði um 59% frá 1875,
þá er upphaflegu launalögin komu út, en um 43% frá
1889, þá er breytingin var gerð á þeim lögum, en frá
1875 til Októberloka 1916 segir hann krónuna hafa lækkað
um 134% og um 112% frá 1889.
En til livers er að vera að telja fram útreikninga liag-
fræðinganna. Eins og hver bóndi viti ekki, að hann fær fram
undir þrem sinnum hærra verð fyrir hvert pund af kinda-
kjöti nú en fyrir 10—15 árum og um helmingi meira fyrir
mjólk og smjör. Eins og fiskimaðurinn viti ekki, að hann
fær meira en helmingi meira fyrir hvert fiskpund nú en
þá. Og eins og iðnaðarmaðurinn og verkamaðurinn viti
ekki, að hann fær um þriðjungi meira fyrir vinnu sína.
En þá veit bóndinn, fiskimaðurinn, iðnaðarmaðminn og
verkamaðurinn jafnframt, að embættismaðurinn, sem býr
við algerlega óbætt kjör, fær að sama skapi m i n n a
fyrir k r ó n u n a og þeir fá m e i r a fyrir v ö r u sina
og v i n n u, vita með öðrum orðum, að það harðnar í búi
fyrir embættismönnum að sama skapi og batnað hefir í
búi fyrir þeim, hverjum um sig. Alt hefir iiækkað í verði
að stórmiklum mun, kaup daglaunamanna þó hlutfallslega
minna en vera bæri, alt, jafnvel áburðurinn undan mönn-
um og skepnum, alt undantekningarlaust nema — höfuð-
og handavinna embættismannsins.
Það hefði mátt draga úr þessu augljósa, áþreifanlega
ranglæti með því að hækka laun embættismanna við og
við, eftir þvi sem meira kvað að verðfalli peninga. En
fullkominn jöfnuður eða trygging fyrir því, að embættis-
maðurinn beri hvorki minna úr býtum né meira held-
ur en honum b er, fæst að eins með einu móti, fæst
■einvörðungu með því móti, að launahæð hans fari eftir