Skírnir - 01.01.1917, Blaðsíða 46

Skírnir]
Nýtízkuborgir.
39
nú er maður ekki lengur heima — hestarnir eru orðnir
tröllslega stórir og fílum líkir, húsin risavaxin, alt hefir
stækkað nema mennirnir. Nú sér maður í fyrsta sinn veru-
leg tré með gildum stofnum og voldugum krónum. Það
■er augljóst, að íslenzku trén eru ekki annað í samanburði
wið þau en kræklótt kjarr, sem varla má tré kalla.
Borgir. Sjálfsagt yrði mörgum torvelt að segja, hvað
þeim hefði þótt mest koma til, er þeir sáu
útlönd í fyrsta sinn. Það er um svo margt að velja. Þó
má fullyrða, að ekkert er jafn nýstárlegt, ekkert sem
liefir meiri áhrif á íslenzka heimalninga en erlendu borg-
árnar. Endalausar raðir af marglyftum húsum,- mörgum
afar skrautlegum, stóru búðargluggarnir með öllu þeirra
skrauti og varningi, breiðar steinlagðar götur, ogstraum-
urinn eftir þeim af allskonar vögnum og allskonar lýð,
ekki sizt skrautklæddum konum, og götudynurinn af allri
umferðinni, — alt þetta festist ógleymanlega i endurminn-
ingunni. Og það eru ekki að eins einstök hús, einstakar
götur, sem manni verður starsýnt á. Þegar um fagran
bæ er að ræða, sem vel má sjá yfir, eins og t. d. Edína-
borg, þá getur engum dulist, að borgin í heild er fögur,
gullfögur eins og skínandi dýrgripur, fögur á sinn hátt
eins og fegurstu sveitir Upp úr dalverpinu í miðhluta
"bæjarins klifrar húsabreiðan upp brattar brekkurnar, hver
húsahliðin gægist upp fyrir hina, sumar með nýtízku sniði,
•aðrar með miðaldasvip, en ætíð i einhverju þægilegu sam-
ræmi. Eins eru göturnar, sem krækja í margskonar bugð-
um innan um húsaþyrpingarnar. Nýjustu göturnar eru
breiðar, tiltölulega beinar, en gömlu göturnar skritilegir
þröngir og krókóttir ranghalar; en þrátt fyrir allan'mis-
.muninn á gömlu og nýju, rennúr þó alt saman í viðkunn-
anlega, einkennilega heild. Yflr húsabreiðurnar og blóm-
skrýdda skemtigarðana, sem liggja innanum þær, legst
'svo bláleit borgarmóða eins og hálfgagnsæ andlitsblæja
yfir andlit á friðri konu.
Að vísu er það með borgir eins og konur, að þær eru