Skírnir - 01.01.1917, Qupperneq 95
88
Ritfregnir.
[Skirnir-
hún heimilisfang innan þeirrar kirkjudeildar, er kennir sig vi5
Lúter, þar sem hún só allri guðfrœði fremur í anda hins mikla
siðbótarhöfundar.
Naumast mun nokkur maður geta lesið bók þessa svo, að það
dyljÍBt houum, hve til hennar er vandað af höfundarins hálfu og.
hve góð og gild rök hann styður með mál sitt. Því er líka fram-
koma hennar fagnaðarefni ekki sízt öllum oss, sem að einhverju
leyti erum við mál það riðnir, sem hún fjallar um; en hún er það-
líka eða ætti að vera öllum þeim, sem langar til að geta áttað sig
á þessum ágreiningsmálum, er standa í svo nánu sambandi við-
þau hugðarefni, sem fjölda manna eru hjartfólgnust allra, trúmál-
in. Sórstaklega á bók þessi brynt erindi til presta og kennara,
sem samkvæmt stöðu sinni eiga að leiðbeina öðrum til rótts skiln--
ings á þessum efnum, en hafa í þessu tilliti átt svo erfitt aðstöðu,
að vantað hefir handhæg hjálparmeðul á vora tungu. Þess vegna
bætir bók þessi úr verulegri þörf, og enginn, sem bókina les, er
lengi að ganga úr skugga um, að þar hefir hann fengið góðan leið-
beiuanda og lærðan, sem höfundurinn er. Því að alstaðar skín
fram yfirburða þekking höfundarins á þeim efnum, sem hann er
að rita um, og rótt óvenjumikill kunnugleiki Lans á öllu því merk-
asta af vísindalegum guðfræðiritum, sem út hafa komið með stór-
þjóðunum, þeim er fylgja trú mótmælenda, á síðari tímum. Það
syna bezt hinar mörgu og nákvæmu tilvitnanir í merk guðfræðileg,
vísindarit neðanmáls, svo að segja á hverri blaðsíðu bókarinnar.
Bókin sjálf er í tólf köflum og er hver kafli um leið ritgerð-
út af fyrir sig, þótt náið samband só á milli þeirra hins vegar.
Og í hverri ritgerð er jafnframt haft — venjulega að niðurlagi —
eitthvert tillit til þeirra skoðana, stundum allfáránlegra, sem komu
fram af hendi afturhalds-guðfræðinnar í deilumáiunum meðal landa
vorra vestra.
Fyrirsagnir þessara tólf ritgerða segja til um aðalefni bókar-
innar. En þær eru þessar: I. fíömul guðfræði. II. Nút(ma-guð-
fræðin. III. Biblíurannsóknir að fornu og nyju. IV. Skoðanir
Lúters um biblíuna. V. Trúarskoðanir þjóðar vorrar. VI. Synódu-
guðfræðin og kirkjufólagið. VII. Deilan um biblíuna. VIII. Kenn--
ingin um innblástur biblíunnar. IX. Trúarvitundin. X. Trúarjátn-
ingar og kenningarfrelsi. XI. Trúvillukæran. XII. Ávinningurinn.
Aftan við þessar ritgerðir eru á rúmurn 80 blaðsíðum' þóttprentuð-
um og með smáletri »Fy]giskjöl« snertandi vestur-íslenzku deilumálin.
Mest þeirra skjala er »Framburður prestanna fyrir róttic.