Skírnir - 01.01.1917, Side 116

SkirnirJ
ísland 1916.
109
Um hau8tiS komu aðrar bindranir i veginn fyrir skipaferðir til
útlanda, en þær stöfuðu frá þyzkum kafbátum, sem um tíma voru
á sveirai um bafið milli íslands og Englands og áttu að varna mat-
vœlainnflutningi til Englands jafnframt því sem þeir herjuðu á ensk
skip. Við þyzka hernaðarkafbáta varð bér fyrst vart í lok október-
mánaðar. Þá sökti einn þeirra ensku fiskiskipi úti fyrir Berunesi
eystra, en skipverjar björguðust til lands. Sögur hafa gengið um,
að fleiri enskum skipum hafi verið sökt hér í grendinni og skips-
hafnirnar sendar til Englands, en óljósar eru fregnir um það. Um
sama leyti voru tveir af botnvörpungunum héðan, sem voru á leið
til Englands með fiskfarma, stöðvaðir suður í hafi af þyzkum kaf-
bátum. Öðrum þeirra, »Rán«, var slept gegn loforði um, að snúið
yrði aftur með farminn hingað til lands og skipið ekki framar riotað
til vöruflutninga til Englands meðan á ófriðnum stæði,en hinn, »Bragi«,
var sendur til Santander á Spáni með skipsliafnir af uokkrum enskum
botnvörpungum, sem kafbátar höfðu sökt. Þetta vaið til þess að
draga mikið úr ferðum botnvörpuskipanna hóðan með fisk til Eng-
lands um hríð, og varð lítiö um þær úr þessu, þangað til kom
fram um áramótin.
Alþingiskosningar fóru fram þetta ár, og voru nú í fyrsta sinn
kosnir með hlutfallskosningum til efri deildar sex menn í stað
hinna fyrverandi konungkjörnu þingmanna, samkvæmt hinni uj'ju
stjórnarskrá. Landskosningarnar fóru fram 5. ágúst, en atkvæðin
•voru talin 11. september. Kosið var um sex lista og urðu úrslitin
þessi: A., listi Heimastjórnarmanna, fókk 1950 atkv., B., listi
Þversum-manna, 1937 atkv., C., listi verkamanna, 393 atkv., D.,
listi óháðra bænda, 1290 atkv., E., listi Langsum-manna, 419 atkv.
•og F., listi Þingbændaflokksins, 435 atkv. Hlaut A-listinn 3 þing-
menn, B-listinn 2 og D-listinn L. Voru kosningarnar yfir höfuð
illa sóttar. Við þessar kosningar kusu konur hér í fyrsta sinn al-
þingismenn, en þó var atkvæðisréttur þeirra og annara kjósenda,
sem fengið höfðu hann með nýju stjórnarskránni, í þetta sinn
;buudinn við 40 ára aldur. Auk eldri stjórnmálaflokkanna, sem
voru fjórir á síðasta þingi, komu fram við þessar kosningar tveir
nýir flokkar: verkmanuaflokkurinn, sem nefnir sig Alþýðuflokk, og
hinir svokölluðu »óháðu bændur«. Hafa verkamenn ekki komið
fram sem sérstakur flokkur við alþingiskosningar fyr en nú. Hinn
nýi flokkurinn nefndi sig flokk óháðra bænda til aðgreiningar frá
bændaflokki þingsins. Átti hreyfingin til flokksmyndunarinnar rót
sína í ágreiningi þeim, sem reis upp síðari hluta ársins 1915, eftir
þing, milli sjá^armanna og kaupstaðarbúa öðru megin og sveita-
manna hinu megin, en á þetta er drepið í fréttum frá því ári.
Allfjölmennur bændafundur var haldinn við Þjórsárbrú 19. janúar
og þar saminn landskjörlisti hinna »óháðu bænda«, eða uppkast að
honum. Síðan voru bændafundir haldnir víða í hóruðum til þess
að koma á samtökum um fylgi við listann. En þegar í stað mættu
þó þessi samtök nokkrum mótblæstri, einnig frá landbúnaðarmanna
hálfu, er töldu það óráð, að menn færu að fylkja sór til þingkosn-
inga eingöngu eftir stóttum og egna atvinnurekendur landsins hverja.