Skírnir - 01.01.1917, Blaðsíða 52

-'Skírnir]
N ýtízkuborgir.
45
ekki allskostar góð áhrif á þá kynslóð, sem elst upp í
bæjunum, að lifa við svo lítinn kost. Sjúkdómar eru hér
miklu tiðari en i þeim borgarhlutum, sem efnaðir menn
búa i, og manndauðinn ferfaldur.1) Fólkið sem elst hér
upp nær miklu minni líkamlegum þroska en þeir sem
betur eru settir;2) andlega er það ekki betur sett, ■ siðleysi
og hverskonar spilling algeng.
Þegar þess er gætt, að fólkið streymir stöðugt til bæ-
janna og það svo að liggur við landauðn í sveitum, að
meira en helmingur alls landslýðs býr víða í borgum, þá er
augljóst, að hér er mikil hætta á ferðum fyrir alt þjóðfé-
lagið. Þetta hefir lengi verið góðum mönnum áhyggjuefni,
en til skamms tíma sáu þeir engin ráð til þess að bæta
úr þessu. Það var ekki annað sýnilegt en að mannfélag-
ið væri komið á þann glötunarveg, sem hlyti fyr eða sið-
ar að leiða til tortímingar. Iiorgirnar voru orðnar eins-
konar Sfinx sem lagði þá gátu fyrir mannkynið, sem líf
þess lá við að leysa. Allir stóðu ráðalausir og horfðu á
borgirnar vaxa hraðfara með ári hverju, streyma einsog
hraunfióð yfir blómleg héruð, hylja akra og engi með
ófrjórri steinstorku, hreysum bláfátækra kotunga. höllum
auðmannanna og rjúkandi verksmiðjureykháfum.
Umbóta- Því fór fjarri, að starfsömu menningarþjóðirn-
tilraunir. ar horfðu á þetta aðgjörðalausar. Alt ástand-
ið var vandlega rannsakað og mörg járn voru
sett í eldinn til þess að ráða bót á þessu. Borgirnar gerðu
byggingasamþyktir sínar strangari, kröfðust þess að götur
væru framvegis gerðar breiðar og húsagarðar miklu ríf-
legri, stór auð svæði voru skilin eftir og fagrir lystigarð-
ar gerðir þar, jafnvel heilir lökustu borgarhlutarnir rifnir
’) I þéttbýlustu götunum í Birmingham dóu 1901—1906 42,0 aí
hverju þúsundi ibúa, en i Bournville, fyrirmyndarborg rétthjá, 7,4. Con-
rad: Handw. Wohnungsfr.
2) Af 11.000 mönnum á herþjónustualdri reyndust t. d. i Birming-
ham 8000 ófærir, I iðnaðarhéruðunum (bæjum) þýzku koma 104 her-
færir menn á móts við 187 í sveitahéruðunum (Ballod),