Fróði - 01.01.1914, Blaðsíða 73

FRóDI
137
er hiS eíSlilega eldsneyti líkamans. Fitan er í smjöri, rjóma, osti,
feitu kjöti, hnotum og mörgum tegundum öSrum.
Sölt,—þaS nafn er haft um öll hin málmkendu efni, sem
fyrir koma í fæðutegundunum. Þau geta veriS annaShvort lif-
andi (organic) eSa dauS (inorganic). Járn t. d. getur veriS
bæSi lifandi, í eplum, eSa dautt (inorganic), í járnsvarfi. Lík-
ami mannsins getur notiS og haft gagn af hinum lifandi söltum,
eSur lifandi málmum, en ekkert gagn og engin not af hinum
dauSu. Þeir geta ekki samlagast líkamanum.
Vér verSum því aS gjöra oss ljósan muninn á þessum
málmefnum fæSunnar. SaltiS, matarsaltiS, er málmur, dauSur
málrnur, sem vér köllum, og getur ekki samlagast líkamanum.
En nú eru sömu efni og eru í matarsaltinu í ávöxtum ýms-
um og garSmat. Þau eru ekki dauS, heldur lifandi og geta kom-
iS líkamanum aS notum, eru meira aS segja alveg nauSsynleg
fyrir hann. ÁSur fyrri höfSu rannsóknarmenn og líffræSingar
eitt nafn yfir öll þessi sölt. Þeir kölluSu þaS alt ösku. En nú
eru menn hættir því.
Þá eru sýrurnar (acids), sem búnar eru til í líkamanum,
og myndast viS meltinguna. Sumar sýrutegundir koma inn í
líkamann í ávöxtum, fæSutegundum ýmsum og drykkjum, svo
sem lemons, apples .oranges, peas, strawberries. Sýran er mót-
sett söltunum, þar vinnur hvaS á móti öSru og ónýtir, eSa aS
engu gjörr verkanir annars, ef þessi efni mætast í líkamanum.
Oft getur líkaminn, eSa partar hans, orSiS of súr, af því, aS of
miklar sýrur hafa borist inn í hann meS fæSunni, en þó er þaS
miklu tíSara, aS sýrurnar myndast í líkamanum af röngu og
vitlausu matarhæfi, eSa ofáti. ÞaS getur veiiS mjög hættulegt
og lagt grundvöll aS æfilöngum kvillum og sjúkdómum. HiS
eina og besta ráS viS því er þaS, ag breyta gjörsamlega venjum
sínum, eSur matarhæfi, eSa þá aS fasta, en þó meS læknis umsjá.
Verkanir saltefna þessara eru alveg gagnstæSar verkunum
sýranna. Og hvert er lækning fyrir annaS. Reyndar er þaS
mjög sjaldgæft, aS menn hafi of mikiS af söltum þessum. Og
á þessum tímum eru þaS sýrurnar, sem mestan varhuga þarf viS,
aS gjalda. Þær eru miklu tíSari og miklu hættulegri mönnum,
en söltin. En þjáist menn af of miklum saltefnum þá er hin besta