Iðunn : nýr flokkur - 01.01.1921, Page 50

IÐUNN
Tímatal í jarðfræðinni.
Eítir
Guðm. G. Bárðarson.
[Niöurl.]
Rannsóknir, sem gerðar hafa verið síðustu ár á
hinum einkennilegu geislaefnnm (uranium, radium,
thorium) hafa opnað efnafræðingum nýja heima,
sem þá varla hafði dreymt um áður. Undrageislar
þeir, sem frá efnum þessum stafa, hafa og beint
læknisfræðinni inn á nýjar brautir og komið sem
vonargeislar til margra þeirra, sem þjáðust af mein-
um, er áður voru talin ólæknandi (radium lækuingar).
Geisla-efnisrannsóknirnar virðast einnig ætla að
hafa nokkra þýðingu fyrir jarðfræðina. Meðal annars
■hafa þær bent jarðfræðingum á nýja leið til að reikna
út aldur ýmissa steina- og bergtegunda. Slíkar aldurs-
rannsóknir með tilstyrk geislaefnanna eru enn á til-
raunastigi, svo eigi er auðið að segja, hve mikils
megi vænta af þeim.
Höfuð-geislaefnin ern þrjú: Uranium, aktinium og
thorium. Við hvert þessara efna eru tengd all-mörg
geislaefni önnur, er álitið er að myndist af þeim,
um leið og þau stafa frá sér geislum sínum.
Uranium og frumefnaflokkur þess hefir verið bezt
rannsakað, og geislaefni úr þeim flokki hafa einna
mesla þýðingu fyrir læknisfræðina (radium).
Geisla-frumefnin senda frá sér þrennskonar geisla,
alfa, beta og gamma-geislar eru þeir nefndir. Beta-
og gamma-geislarnir rýra ekki neitt, sem heitir,
frumefni það, er þeir stafa fiá, en alfa-geislarnir rýra
geislagjafann eða eyða sjálfu geislafrumefninu, því í