Iðunn : nýr flokkur - 01.07.1926, Page 42

204
Einar Benediktsson:
ÍÐUNM
aðsetrum konungs en Grænland, hvað brigðin um
reglubundnar siglingar hinna tveggja skipa muni hafa
haft í för með sjer í byggðum nýlendunnar.1) Einstakl-
ingshvötin til þess að halda uppi siglingunum lamast —
vegna þess að í allri hungursneyðinni, vopnaskortinum
og örðugleikum samgangna innan Grænlandsbyggðanna
hafa þó vakað vonir um uppfylling hinna konunglegu
heitorða. Menn hafa í lengstu lög viljað eigna það slys-
um eða ósigrandi örðugleikum af hálfu náttúrunnar, er
knerirnir komu ekki. Fæstum mun hafa dottið í hug að
einvaldarnir hafi verið svo miskunnarlausir að harðbanna
öðrum viðskipti við landið, samhliða því sem feldar voru
niður kaupfarir til Grænlands frá Noregi. En hjer liggur
þá meginþungi hinnar hræðilegu ákæru gegn handhöf-
um rjettar og skyldu eptir Gamla Sáttmála, að þeir
möttu meir fjarlæga, og ef til vildi óvissa von um eigin-
hagsmuni af einokuninni heldur en líf og velferð kon-
ungsþegnanna,
»Konungsskuggsjá«2) ber glöggan vott um ástand
1) í íslenskum annálum segir að „Knörinn" hafi farið utan
af Grænlandi 1346 með mikinn farm og vel búinn, til Björgynar;
en ekki kom hann aptur til Grænlands fyr en 1355. Kann drátlur
þessi að hafa stafað af svartadauða, (Gr. H. M. III, [15). Svo
sýnist sem þá hafi aðeins verið reynt að gegna siglingaskyldu
konunganna með einu skipi í stað 2. (sbr. Fr., 2.).
2) „Hvetvetna þat sem þeir skulu landinu (Graenlandi) með
hjálpa, þá verða þeir þat alt at kaupa af öðrum löndum, bæði
járn og svá við allan þann, sem þeir skulu hús af gera“ — (sbr.
Grænland að fornu og nýju eptir Finn jónsson og Pjeturss
bls. 28 o. v.).
Matthías Þórðarson: Skírnir 1925 bls. 116: — „Kistan — var
bundin saman með ræmum úr hvalskíði; svo voru 2 kistur aðrar
þræddar saman einnig".
Afar sjerkennileg er aths. F. ]. bls. 42: „Aðalorsökin til þess“