Iðunn : nýr flokkur - 01.07.1926, Qupperneq 57

IDUNN Sir Oliver Lodge: Andahyggjan og trúarbrögðin.
219
er líka önnur hlið, sem veit að athöfnunum; og það er
að líkindum atferli spíritistanna í trúarefnum, sem trúaða
fólkið hefir verið andvígt. Sumar af þeim mótbárum
kunna að vera á rökum bygðar; aðrar virðast vera
sprottnar af vanþekkingu.
Ritstjórinn hefir beðið mig að útskýra, að því leyti
sem mér er unt, sambandið milli þessara tveggja hug-
sjónastefna: hinnar hærri og leyndardómsfyllri og eldri,
sem kirkjan í víðustu merkingu hefir borið uppi með
sínu stór-þroskaða skipulagi, og hinnar lægri, ákveðn-
ari og yngri, sem styðst eigi við neitt reglulegt, viður-
kent skipulag, en er borin uppi af einstaklingum, sem
stefna að sama markmiði. Það má segja, að hún sé
»nýrri«, þó að sagan sýni, að hún sé eins gömul og hin
■fyr nefnda. Beggja kennir t. a. m. mjög í heilagri ritningu.
En hún hefir fengið nýja mynd á vorum dögum, sem er
að sumu leyti enn nátengdari vísindunum en trúarbrögð-
unum; og takmarkið, sem hún keppir að, er þetta: að
láta sér ekki nægja óljósar eftirlanganir og guðrækileg-
ar vonir, heldur afla sér vissu um staðreyndirnar, sem
jafnvel trúarbrögðin verða að hvíla á, að orða þær eins
vel og unt er og hagnýta þær oss til leiðbeiningar í
breytni vorri.
Þótt þessi nýja mynd sé óvísindaleg að sumu leyti,
þá er hún þó sprottin frá vísindum vorra tíma; og hún
íætur ekki neinar lotningarkendir hamla sér frá að rann-
saka jafnvel hið óþekta og leyndardómsfulla. Þetta telur
trúað fólk vera ofdirfsku og ofar vorum verkahring; en
sams konar mótbáru hafa menn á liðnum tímum kom-
ið fram með gegn sérhverri tegund vísindalegrar rann-
sóknar. En vér megum vera þess fullvísir, að vér fáum
ekki uppgötvað neitt, sem er fyrir utan verkahring vorn
í raun og veru, að vér getum aðeins fengið vissu um