Iðunn : nýr flokkur - 01.01.1930, Síða 50

44
Sérhættir í skólamálum.
IÐÚNN
lega séð og frá sjónarmiði laganna, verður hann þó í
reyndinni talsvert annar. Hann verður trauðlega eins
vélgengur í sniði. Einn kennari kennir mörgum börnum,
hann getur illa skift í aldursbekki. Urræðið verður að
mynda vinnuhópa, þar sem hver einstaklingur nýtur
ofurlítið meira frjálsræðis í störfum en annars mundi.
Kennarinn verður mun meira að trúa nemandanum fyrir
starfi sínu í trausti þess, að honum verði eitthvað
úr verki. Þetta kann að sýnast smávægilegt, en er það
engan veginn. Farskólinn stendur fyrir þetta nær því að
vera »starfsskóli« í nýtízku stíl en fastaskólinn, og hann
er að því skapi beíri, sem því nemur, ef jafntefli væri
um önnur skilyrði.
Sama máli gegnir um það, er kennari flyzt til annars
kenslustaðar og er vikum saman burfu. Þann tíma er
barnið sjálfs sín húsbóndi um námið og ber ábyrgð á
starfi sínu. Það má byrja á verkefni sínu hvar sem er,
vinna það í þeirri röð, er því sjálfu hentar. Arangurinn
er yfirleitt sá, að börnin leysa verkefni sín furðanlega
af hendi, þegar þess er gætt, að þau gera það tilsagn-
arlítið og tækjalaust. Og þetta fyrirkomulag ber það í
sér, að barninu er frjálst að leggja stund á eitt öðru fremur.
Það má því óhætt fullyrða, að farskólarnir hafi fylt furð-
anlega það rúm, sem þeim var ætlað að skipa í íslenzkri
æskulýðsfræðslu, þrátt fyrir það, að þeim hefur oft verið
sýnd lítil rausn og enn þá minni skilningur af hálfu
þeirra, sem áttu við þá að búa. En það er vitanlega
mest staðháttum og lifnaðarháftum í sveitunum að þakka.
Þeirra vegna hefur nokkuð af starfsháttum, sem afburða
vel hafa reynst annarsstaðar, slæðst inn í skólastarfið.
Væri að þeim horfið í fastaskólunum og við betri
ástæður, mætti vænta, að þeir gæfust enn þá betur. En
þeir hafa borgið því, að uppeldisstarfsemi, sem annars