Nýjar kvöldvökur - 01.01.1948, Side 66
OLDUKAST
N. Kv.
5íi
velvild. Kærasta ósk mín og von er sú, að
við eignumst eitt og sama lieimili og litum
þar saman sem einn maður; þú ert æsku-
unnustan mín, manstu það ekki?“
Margrét horfði út á hafið, en anzaði engu
orði.
,,Við sem erum uppalin saman, Margrét,
við þurfum eigi lengi að vera saman til að
þekkja hvort annað, svo að veruleg og ör-
ugg samkennd og samhugur þróist og dafni
á milli, þessi samkennd, sem svo mörg hjón
leitast við að koma á sín á milli, en tekst
það máske aldrei.“
„Þakka þér fyrir, Holgeir!“ Það var fyrsta
orðið sem hún mælti.
„Elskulega Margrét, þú hefur ekki fyrir
neitt sérstaklega að þakka! Hver er meining
þín með því? Eg tala í nafni okkar beggja.
Lífið er enginn leikur og t ið eigum að lifa
hvort fyrir annað. — Hann ætlaði að leggja
höndina um herðarnar á henni, en hún
færðist ákveðin undan og mælti stillt og ró-
lega:
„Eg hef'i hugsað mér að lifa ein.“
„Hvað meinar þú? Þetta getur eigi verið
alvara þín!“
„Jú, Holgeir, bláber alvara mín.“
„Þér þykir þá ekkert vænt um mig?“
„Nei, ekki á þann hátt, sem þú meinar.“
„Hugsaðu um hana móður þína! Held-
urðu ekki að hún hefði verið þessu sam-
þykk?“
„Eg veit vel hvað hún hefði sagt. Hún
hefði ráðið til að láta ástina eina ráða,
spyrja eingöngu um hana, en eigi fara eftir
neinu öðru — og umfram allt hefði hún
sterklega ráðið frá, að brjóstgæði, miskunn
eða meðaumkun fengju að ráða neitt, er um
svona alvarlegt málefni væri að ræða.“
„Ætlarðu að ganga í klaustur?“
„Nei, eg ætla að lifa frjáls og óháð og lifa
þægilegu lífi.“
„Og ekki að lifa fyrir neinn?“
„Ekki fyrir neinn einstakan, en fyrir
marga.“
„Og eg sem treysti þér, Margrét, reiddi
mig á þig.“
„Já, þú treystir því, að eg ávallt yrði barn.
En þú veizt að allir vaxa um síðir frá barns-
skónum, hætta að vera börn, og þá fara að
skapast með manninum, konu jafnt sem
karli, sjálfstæðar liugsanir, sjálfstætt líf. Það
stoðar eigi að treysta eingöngu á aðra; ör-
uggast verður að treysta mest og bezt á sjálf-
an sig. — Þú varst einu sinni særður djúp-
um sárum, Holgeir. Eg veit ekki hvort þau
eru gróin enn, en um það mátt þú vita bet-
ur, og þú verður að vera á því hreina um
það, áður en þú býður nokkurri konu hönd
þína og hjarta, því að annars gæti svo farið,
að ást þín skiptist milli tveggja og sinn lít-
inn hluta liennar fengi hvor, en það kynni
aldrei góðri lnkku að stýra. Það er ef til vill
ljótt af mér, en eg get eigi borið verulegt
traust til ástar þinnar og þá eigi heldur til
þess að Jrér tækist að gera mig hamingju-
sama.“
,,Þú lifir of einmanalegu og draum-
kenndu lífi, Margrét, og það hetur æsandi
áhrif á lífsskoðanir þínar; Jrú ert orðin svo
sérvitur, undarleg, nærri Jrví að segja
óstjórnleg í skoðunum þínum.“
„Já, eg játa að eg er ekki hálfvolg í neinu,
og Jrar af sérðu, að við getum ekki átt sam-
leið gegnum lífið.“
Holgeir fannst, sem hann ætlaði að hníga
niður undir þessum þungu orðum hennar;
þau stungu hann óþægilega. Að hugsa sér
annað eins! Hún Magga — hún litla Magga,
hún hafði leyft sér að sjá hann, skoða liann
út í æsar — og setja alvarlega ofan í við
hann!
„Er Jaetta alvarleg meining Jrín, Margxét,
sem eigi verður um þokað?“
„Já, og þar með ertu frjáls, Holgeir; hugs-
aðu um Jrað; frjáls eins og fuglinn, sem svíf-
ur um geiminn.“
„Frelsið er lítilsverð gjöf, þegar maður
æskir þess að vera bundinn."
„Þér hefur löngum þótt vænt um frelsið,