Eimreiðin - 01.01.1931, Blaðsíða 56

36
REIKNINGAR ÍSLEN2KA RÍKISINS
EIMREIDIN
fram kom á síðasla þingi, og eigi sætti neinum verulegum and-
mælum). Því ætti ríkið sjálft að una við fyrirkomulag, sem eigi
fullnægir þeim skilyrðum, er það setur öðrum? Með endurbótum
á efnahagsreikningnum er þess að vænta, að hinar hvimleiðu
kappræður um upphæðir ríkisskulda hverfi úr sögunni, og enn-
fremur, að menn læri meira að líta á báðar hliðar efna-
hagsreikningsins, en nú tíðkast, og mynda sér skoðun um
hag ríkisins eftir þá athugun. Hingað til hafa umræður manna
að mestu snúist um skuldirnar einar saman, og brýtur slík aðferð
með öllu í bága við heilbrigða skynsemi og þá gagnrýni, sem
notuð er í dómum um hag einstakra manna og fyrirtækja.
Gert er ráð fyrir, að umbótum á efnahagsreikningi verði
komið á með því, að hver ríkisstofnun færi í sínum bókum
þær eignir ríkisins, sem hún hefur undir höndum, og þær
skuldir, sem á þeim eignum hvíla eða stofnunin stendur straum
af. Samkvæmt reikningsskilum stofnananna eru efnahagsreikn-
ingar þeirra færðir inn hjá aðalbókhaldi ríkisins og þar með
feldir inn á sjálfan landsreikninginn. Eignir þær og skuldir
ríkisins, sem eigi yrðu bókfærðar hjá ríkisstofnunum samkvæmt
framanrituðu, yrðu þá færðar beint á reikninga í aðalbók-
haldinu. Þegar búið er að koma á tvöfaldri bókfærslu með
greinilegum aðskilnaði tekna cg gjalda frá öðrum viðskiftum,
eins og að framan hefur verið getið, er með öllu örugt, að
efnahagsreikningurinn taki þeim breytingum, sem viðskifti
hvers reikningsárs gefa tilefni til, og þar með fenginn fullkominn
efnahagsreikningur. Mörgum eignum ríkisins er þann veg
háttað, að eigi leikur vafi á með hvaða verði beri að bók-
færa þær. En þar, sem siíku er eigi til að dreifa, yrði að
ákveða bókfært verð í samráði við sérfræðinga í hverri grein
ríkisrekstursins.
Samkvæmt umbótatillögum þeim, sem að framan er að
nokkru getið, og þegar er byrjað að framkvæma, yrðu loka-
kaflar í landsreikningi þessir:
1. Rekstursreikningur, er sýnir tekjuafgang eða halla.
2. Efnahagsreikningur, er sýnir eignir og skuldir.
Ennfremur verði færð þessi yfirlit:
1. Yfirlit um peningaforða ríkisins í byrjun og enda reikn-