Eimreiðin - 01.07.1938, Qupperneq 31

EiMreidin
ULLARMÁLIÐ
263
^18, skyldu þeir falla frá kröfu um að fá sér afhent meira af
Þeirri ull, sem til væri í landinu. Losnuðu Bandamenn þannig
^1® að nefna einstaka aðila, en talið var að svo mikið væri til
a* ull í landinu, að með þessu ákvæði væri hægt að losa þau
tæplega 130 tonn, sem Þjóðverjar og danska ríkisstjórnin
átti hér.
^ar því gefin út reglugerð þann 31. maí 1918, þar sem bæði
eiRstaklin gum og félögum var gert að skyldu að senda stjórn-
lr>ni tilkynningu um það, hve mikla ull þeir ættu, eða kynnu að
hafa í vörzlu sinni, innan 9. júní. Kvaðst stjórnin mundi kaupa
nlla þá ull með sömu kjörum og ákveðið var í samningnum.
Skyldu því allir eigendur og vörzlumenn ullar lýsa því yfir
k'ort þeir vildu selja ullina, en að öðrum kosti mundi hún
'erða tekin eignarnámi. Reyndust það aðeins örfáir menn, sem
buðust til að selja ull, og varð þvi að taka langmest af henni
eignarnámi.
Ullin tekin eignarnámi. Voru þvi gefin út lög þann 14. júní
er heimiluðu stjórninni að taka eignarnámi íslenzkar
''íurðir gegn fullu endurgjaldi, en það skyldi ákveðið að mati
bllggja óvilhallra manna, og yrði því ekki áfrýjað. Skyldu
Ulennirnir tilnefndir af æðsta dómstól landsins, landsyfir-
I(itinum, bæjarfógetanum í Reykjavík og stjórninni. Til-
Uefndu þessir aðilar þá Jón Kristjánsson, próf. juris, Þorstein
°rsteinsson, hagstofustjóra, og Þorstein Júlíus Sveinsson,
ráðunaut Fiskifélagsi ns.
i’yrsta verk nefndarinnar var það að meta hvað greiða
skvldi fýrir ullina. 63. grein stjórnarskrárinnar segir: „Eignar-
1 ekUrinn er friðhelgur. Engan má skylda til að láta af hendi
e*gn sína nema almennings þörf krefji; þarf til þess lagafyrir-
IU;eli og komi fult verð fvrir.“ Tíunda grein hinna almennu
'aga um eignarnám frá 14. nóv. 1917 segir: „Matsverð eignar
skí‘l niiðað við það gangverð, sem hún mundi hafa í kaupum
°S sölum.“
^ arð nefndin því að skera úr um það, hvað teldist gangverð,
hvort gangverð teldist fult verð, samkvæmt ákvæðum
■’tjórnarskrárinnar. Varð hún því að taka afstöðu til þess, hvort
. u Verð, sem stjórnin gat fengið hjá Bandamönnum, gæti tal-
lst fult verð, eða hvort það verð, sem eigendurnir höfðu keypt