Eimreiðin - 01.09.1960, Side 82

Maðurinn, sem kenndi heim-
inum aS hugsa
Eftir Max Eastman.
Hann var blátt áfram skoplegur
ásýndum, með kringlótt kartöflu-
nef, en upp af því kúpt enni og
nauðasköllóttan hvirfil, auk þess
hafði hann skegg niður á bringu,
sem alls ekki virtist eiga heima á
andlitinu. Skopuðust vinir hans
mjög að þvi, hversu ljótur hann
væri, enda gerði hann sjálfur sitt
til þess að lialda því á lofti og
liressa upp á glensið.
Hann var jafnan fátækur og hálf-
gerður slæpingi.
Að atvinnu stundaði hann stein-
smíði, en var jafnframt eins konar
minni háttar myndhöggvari. Ann-
ars vann hann ekki rneir en svo að
honum væri unnt að sjá konu sinni
og þrem drengjum þeirra fyrir allra
brýnustu lífsnauðsynjum. Hann var
ekki fyllilega í essinu sínu nema
þegar hann átti samræður við aðra
menn. Kona hans var ákaflega
þrætugjörn og hárbeitt í tilsvörum,
enda neytti hann hvaða færis sem
gafst, til þess að komast út af
heimilinu.
Að öllum jafnaði reis hann úr
rekkju fyrir dagmál, og eftir að
hafa fengið sér brauðbita og vín-
tár, klæddist hann grófri skikkju
utan yfir kyrtil sinn. Síðan gekk
hann út i borgina og leitaði uppi
einhverja búð, musteri, almenn-
ingsbaðhús eða einungis fjölfarið
götuhorn, þar sem liann gæti koffl-
izt í kappræður við menn.
Borgin, sem hann bjó í, ólgaðt
og sauð af kappræðum. Og borgi'1
var Aþena, en maðurinn, sem hcl
um ræðir, var Sókrates.
Ekki var nóg með það, að haffl1
væri einkennilegur ásýndum, sjon-
arrnið hans voru og næsta furðuleg-
og hann hélt þeim til streitu ffle®
góðlátlegri þrákelkni, sem val
sérkenni hans. Einn af vinuffl
hans hafði spurt véfréttina í Delfn
hver væri vitrasti maður í Aþen11,
Allir urðu furðu lostnir, er ho'-
gyðjan nefndi slæpingjann Sókra
En sjálfum varð honurn þetta 3
orði: „Véfréttin hefur úrskurða
mig vitrasta mann í Aþenu vegna
þess, að ég er eini maðurinn í hQlS
inni, sem veit að hann veit e
ert.“
Þessi yfirlætislausa spaugsen1
kom honum að ómetanlegu gagn
í rökræðum. Vegna liennar 'al‘^
hann öðrum mönnum eins k°
plága. Hann lét sem hann gas11 e
sjálfur svarað spurninguffl r1 '
er hann liafði til að demba Y^1
menn eins og opinber ákæia