Eimreiðin - 01.09.1960, Blaðsíða 83

EIMREIÐIN
267
°g með þeim hætti gat hann iðu-
lega komið þeim til að fallast á
hina furðulegustu hluti.
Sókrates gekk um götur ættborg-
ar sinnar og boðaði fagnaðarerindi
hugsunarfræðinnar og röklistar-
innar, með nákvæmlega sama móti
°g Jesús frá Nasaret fór um í þorp-
Um Gyðingalands, fjögur hundruð
arum síðar, og boðaði fagnaðarer-
tndi kærleikans. Og á sama hátt
sem Jesús, tókst honum að hafa
jUeiri áhrif á hugsanir mannkyns-
ius en heilt bókasafn gæti gert, og
rttaði þó hvorugur þeirra nokkurt
°rð hjá sér.
Stundum kom það fyrir, að hann
Sekk rakleitt að miklum mælsku-
uianni í miðri ræðu, og spurði
hvort hann vissi eiginlega um hvaði
hann væri að tala. Iðulega var það
at>erandi stjórnmálamaður er
r*ðuna flutti, og endaði hana þá
uæð því að lýsa í háfleygum orð-
u,u, hvílkur heiður það væri að
de.yja fyrir föðurland sitt og hversu
ndkið hugrekki þyrfti til þess.
Þa gekk Sókrates til hans og
Ulælti: „Já, ég bið afsökunar á Jrví,
',id eg skuli grípa fram í, en við
Uað átt þú eiginlega með orðinu
uUgrekki?“
•.Hugrekki? Það er að hopa ekki
,l hæH, þótt hætta sé á ferðum.“
^ »En ef það væri nú heppilegra
a berstjórnarlegu sjónarmiði, að
l0Pa á hæli, hvað þá?“
;’Ja> þá er auðvitað allt öðru
uuPi að gegna. Þá á maður vitan-
Sa ekki að standa kyrr í sömu
sP°rum.“
»Svo, þá á hugrekki ekkert skylt
Súkrates.
við það, hvort maðurinn veilir
viðnám eða hopar á hæli, að mér
virðist? En hvernig skýrir þú þá,
hvað hugrekki er?“
Ræðumaður hnyklaði brýrnar.
„Því get ég ekki svarað þér. Ég er
hræddur unt, að ég viti það ekki
með vissu.“
„Það veit ég heldur ekki,“ var
þá Sókrates vanur að svara. „En ég
hef verið að hugleiða, hvort það að
vera hugrakkur, gæti ekki verið
hið sama og að beita heilbrigðri
skynsemi. Það er að segja, að gera
ávallt það, sem skynsamlegast er,
án þess að taka tillit til hættunn-
ar.“
„Það lætur að minnsta kosti
skynsamlega í eyrum.“ Oft var það
að einhver meðal áheyrenda kom
með þessa athugasemd. Sneri Sók-